بریده‌هایی از کتاب نه آدمی

اکنون دیوانه‌ام. بیرون هم که بروم باز برای‌شان دیوانه‌ام. یک خط‌خورده. نه‌آدمی.

دیدن چهرهٔ برافروختهٔ رفقا حالم را جا می‌آورد. چنان دگم و متعصب که انگار مسئلهٔ مرگ و زندگی در میان است. درگیر شبه‌تئوری‌هایی کودکستانی

از اینکه فقط دنبال سرگرمی بود حالم به هم می‌خورد، حال آن‌که تنها دلیل رفت و آمدم با او همین سرگرمی بود. بارها از دوستی‌مان شرمسار شدم. سرانجام از بس نشست و برخاست کردیم او هم به چشمم پرمایه آمد.

زندگی گروهی از نشدن‌هاست.

چکیدهٔ همهٔ احساسات ساختگی‌ست. وانمود، ریا، تظاهر؛ هیچ‌کدام به گردش نمی‌رسند.

بعدها فهمیدم پیش‌بینیِ ترسناکی کرده. خود بی‌پیرش هم خبر نداشت. در دام عشق گرفتارکردن، در دام عشق افتادن؛ چه رکیک و خودپسندانه. همین که این‌ها پدیدار شوند، هرکجا می‌خواهد باشد، کاتدرال سودا و سکوت را هم می‌تکانند و تنها آواری از پوچی و فساد بر جای می‌گذارند. کاش می‌شد جملهٔ مبتذلی چون چه بده تو دام عشق کسی افتادن را کمی ادبی‌تر کرد. مثلاً: دوست‌داشته‌شدن چه سخت است. تاکه‌ایچی آن تعریف ابلهانه را از من کرد. گفت

شاید از سختیِ نقاب‌زدن جلوی نزدیکان در مقایسه با بیگانه‌ها بود. هرچه هم که نابغه باشید چنین قانونی وجود دارد. بازیگر بیشتر جلوی تماشاگران شهر خودش دستپاچه می‌شود. به گمانم بهترین بازیگر جهان هم در تالاری که خانواده‌اش برای تماشا جمع شده باشند دست و پایش را گم می‌کند. ولی من نقشم را از بر شدم. بیشتر وقت‌ها باورپذیر بودم. نداشته‌ایم بازیگری چیره‌دست در شهرهای دیگری جز شهر خودش ندرخشد.

مردم بیشتر تلاش بر پنهان‌ساختن آن روی‌شان دارند ولی خدا نکند بیرون بزند. و آن‌گاه خشم در چشم‌برهم‌زدنی درون آدمی را برملا می‌کند. همچون گاوی بی‌خیال که در چمنزار می‌چرد و به‌ناگاه دمش را تازیانه‌وار برای کشتن خرمگسی به پهلویش می‌کوبد. دیدنش آسان نیست. دانستنِ اینکه این غریزه از پیش‌نیازهای آدمی برای بقاست از خود ناامیدم می‌کرد.

آه لقمهٔ نان، ای دوزخ، اصیل‌ترین درد بشر، دردی که پشتِ ده اسب باری را خرد می‌کنی...

زنان آنچنان رابطه‌ای میان پیش و پس از همبستری برقرار نمی‌کنند. جهان‌شان را درست دو بخش می‌کنند: شب گذشته را به دست فراموشی می‌سپارند و فردایش بی‌دردسر سر کار همیشگی‌شان بازمی‌گردند. مشکل من درست همین‌جا بود. نمی‌توانستم این را هضم کنم.

او هم درمانده است. بوی غم گرفته. شاخک غم‌زده‌ها با بوی اندوه تیز می‌شود.

پذیرفتن خودِ مرگ هرگز برایم دشوار نبوده ولی زخم برداشتن و خون دادن و شَل شدن به من نمی‌سازد.

یک بار هم که شده اندوهِ شادمانی را به جان می‌خرم.

یک بار هم که شده اندوهِ شادمانی را به جان می‌خرم.

دورانی بود که دختری لابه‌کنان ازم خواست الکل را کنار بگذارم. «صبح تا شب که نمی‌شه هی بخوری بخوری بخوری.» یوشیکو بود. دور و بر هفده سال داشت و در دکان توتون‌فروشی آن‌سوی میخانه کار می‌کرد. بی‌رنگِ رو و یایبادهان. هر بار می‌رفتم سیگار بخرم لبخند می‌زد و همان پندهای همیشگی را تحویلم می‌داد. من هم می‌گفتم: «چرا نخورم؟ مگه چه‌شه؟ بی بادهٔ گلرنگ نمی‌باید زیست. می‌دونی، خیلی سال پیش یه ایرانیه بوده... اصلاً ولش کن. می‌گه: مِی خور که به زیر گِل بسی خواهی خفت، بی مونس و بی رفیق و بی همدم و جفت، زنهار به کس مگو تو این راز نهفت: هر لاله که پژمرد نخواهد بشکفت... حالا فهمیدی چرا؟»

استعدادِ ادامهٔ زندگی؟ در من؟ واقعاً خنده‌دار بود. نمی‌دانستم آدم‌گریز ترسویی مثل من، که با فیلم‌ها و بازی‌هایش همه را گول می‌زند چه‌بسا ممکن است فرزانه و پرمایه دیده شود. نمی‌شود دو یار هیچ درکی از یکدیگر نداشته باشند؟ نمی‌شود یاران غار تا زمانی که آگهی مرگ یکدیگر را در روزنامه دیدند و گریستند دربارهٔ هم غلط فکر کنند؟

شکوه را نزد آدمیزاد بردن مهمل است.

حس کردم آواز دختر بچه‌ای را میان هیاهوی شب شنیدم. وهمی شنیداری. سوگ. بی‌شمار نژند در جهان هست. بیراه نیست می‌گویند جهان فقط و فقط آدم غمگین می‌پرورد

میل به ترسیدن همانی بود که هر شب مرا به میخانه می‌کشاند. مثل بچه‌ای که با اندک ترسی عروسکش را سخت‌تر چنگ می‌زند در میخانه نگرش هنری شراب‌آلوده‌ام را سرپایی در آن مست‌بازار برای دیگر مشتریان سَنبل می‌کردم.

هرگز برای پنهان کردنِ سیاهی‌ام به خود فشار نیاوردم. عجیب بود. از دیدن من در آن وضعیت خوشش آمد. حس کردم تنهای تنهاست. حس کردم زمستان دورش می‌گردد.