بریده‌هایی از کتاب نیلوفر و مرداب

ترس ما از این است که اگر سرگرمی‌هایمان را ـ‌که موجب حواس‌پرتی از رنج‌های درونمان می‌شوند‌ـــــ ترک کنیم و به خودمان برگردیم، آنگاه مقهور رنج، یأس، خشم و تنهاییِ درون بشویم.

ما فکر می‌کنیم که شادی به‌منزلهٔ چیزی است که تنها ازطریق جستجوی شادی به دست می‌آید؛ غافل از اینکه مهارت شادی، به‌طور هم‌زمان، مهارت درست رنج‌بردن نیز است.

اما انسانی صاحب حکمت، بینش‌های روشن، و شفقت که می‌دانست چگونه به‌درستی رنج بکشد؛ پس بسیار کمتر رنج می‌کشید.

کسی چه می‌داند؟ شاید شما اولین کسی باشید که این‌چنین عمیق به سخنان او گوش می‌دهید.

ممکن است تلخی و تندی، استنباط‌های نادرست، و تهمت‌های فراوانی در گفتار او باشد. اگر بگذارید این موارد آتش خشم را درون شما شعله‌ور سازد، آنگاه استعداد و ظرفیت عمیق گوش‌دادن را از دست می‌دهید. در عوض، بیایید به همان هدف وفادار بمانیم و این شیوهٔ‌گوش‌دادن را ادامه دهیم، و به خودمان یادآوری کنیم که در چنین گوش‌دادنی یگانه هدف من این است که به دیگری کمک کنم تا کمتر‌رنج بکشد. ممکن است تمام استنباط‌های او نادرست باشد اما سخن او را قطع نخواهم کرد. اگر با چشم‌اندازی که من از موضوع سخنان او دارم وسط حرف او بپرم یا بخواهم اشتباهات او را تصحیح کنم، این دیگر شیوهٔ عمیق گوش‌دادن نیست؛ بلکه یک نوع مباحثه است

ممکن است گمان کنید پدر شما «بیرون» از وجود شما است، اما پدر شما «درون» شما حضور دارد. پدر شما [همچون نسبت بذر به خوشهٔ ذرت] در تک‌تک سلول‌های بدنتان حضور دارد و نمی‌توانید این موضوع را نادیده بگیرید. این کار غیرممکن است. اگر او در گذشته دچار رنج شده است، در‌واقع، شما دچار رنج شده‌اید. و هنگامی‌که شما رنج می‌کشید، در‌واقع، اوست که رنج می‌کشد. اگر از پدرتان خشمگین باشید، در‌واقع از خودتان خشمگین هستید و رنج پدر و مادرتان رنج شماست.

تا زمانی که فرجام واقعه‌ای خطرناک نامعلوم است، تا وقتی که هنوز این امکان هست که ورق برگردد و عاقبت کار نیکو باشد، نباید به ناامیدی اندیشید، بلکه فقط باید به فکر مقاومت بود؛ چنانکه وقتی لکه‌ای آبی در آسمان ابری می‌بینیم نباید از بهبود هوا ناامید شویم.

حیوانات به‌طور غریزی می‌دانند که بهترین روش درمان، متوقف کردن کارها و استراحت است. آنها به دکتر، داروخانه، و داروساز نیاز ندارند. در گذشته، ما انسان‌ها نیز صاحب چنین حکمتی بودیم و آن را به کار می‌بستیم. اما امروزه آن را از دست داده‌ایم. دیگر نمی‌دانیم که چگونه باید استراحت کنیم. به بدن خود استراحت نمی‌دهیم تا تنش را از خود دور کند

معجزه راه‌رفتن بر روی آب یا پرواز در هوا نیست، بلکه راه‌رفتن با آرامش و شادی بر روی زمین است.

هم دلبستگی و هم نفرت سبب رنج انسان‌ها می‌شوند.

«باشد که سرزنده، استوار، و رها زندگی کنم.»

دگرگون کردن رنجِ ناشی از خشمتان تنها برای رهایی خودتان نیست، اطرافیان و حتی افرادی که از شما دور هستند نیز از آن سود خواهند برد.

بودا به ما آموخت که به‌وقت اوج‌گرفتن خشم چشم و گوش بربندید و توجهتان را به خود بازگردانید، و ریشه‌های درونی آن را دنبال کنید.

«باشد که یاد بگیرم که با دیدهٔ درک و عشق به خودم و دیگران بنگرم.»

بودا عمیقاً متوجه شد که «آنکه در این جهان بیش از همه رنج می‌کشد همان است که ادراک نادرست بسیاری دارد، و بسیاری از درک‌های ما انسان‌ها نادرست هستند»

ما معمولاً بر اساس عادات تثبیت‌شده در زندگی‌مان عمل می‌کنیم، اما وقتی عمیقاً به این عادات بنگریم، درمی‌یابیم که بسیاری از آنها به بدن و ذهنمان آسیب می‌زنند. ازاین‌رو، می‌کوشیم با شیوه‌هایی که سلامتی و سرزندگی را درپی دارند، این عادات آسیب‌زننده را دگرگون سازیم.

می‌دانم که نباید با قطعیت مطلق به چیزی معتقد باشم.

باید بگویید: «عزیزم، من دارم رنج می‌کشم. نمی‌توانم درک کنم چرا چنین چیزی را به من گفتی. نمی‌توانم درک کنم که چرا با من چنین کردی. لطفاً دلیل آن را توضیح بده. چون به کمک تو احتیاج دارم.» آری، عشق راستین چنین است.

اندک تفاوتی میان لذت و شادی وجود دارد: در لذت همیشه برخی عوامل هیجان و انتظار وجود دارد، اما در شادی همیشه سکین و رهایی است.

در هر امر جمعی می‌توان جنبه‌های فردی را دریافت و در هر امر فردی جنبه‌هایی جمعی وجود دارند. هیچ «فردیت» مطلق و هیچ «کلیت» مطلقی وجود ندارد.