بریده‌هایی از کتاب توجیه المسائل کربلا

«‌النَّاسُ عَبیدُ الدُّنیا وَالدِّینُ لَعِقٌ عَلی‌ الْسِنَتِهِم یَحُوطُونَهُ ما دَرَّتْ مَعایِشُهُمْ فَاذا مُحِصُّوا بِالْبَلاءِ قَلَّ الدَّیَّانُونَ» ۷۹ مردم بندگان دنیا هستند و دین لقلقه زبان‌شان، حمایت و پشتیبانی‌شان از دین تا آن‌جا است که زندگی‌شان در رفاه است و آن‌گاه که در بوته امتحان قرار گرفتند، دین‌داران کم خواهند بود.

گفتم: ای پیامبر! به خدای سوگند که من نه شمشیری زدم و نه نیزه‌ای افکندم و نه تیری نشانه رفتم؛ من در ریختن خون فرزندانت دست نداشتم و سپاه جنایت‌کار اموی را یاری نکردم. پیامبر فرمود: «‌صدقت و لکنّک کثّرت‌ السّواد. » درست می‌گویی، امّا بر سیاهی لشکر ظالمان و استبدادگران افزودی

بالاخره آدم هر قدر هم که پلید باشد، دیگر از شیطان که بدتر نیست! هست؟! شمر و عمرسعد خیلی که بد بودند، نهایتاً شیطان بودند! خب؛ ما الان در کشور خودمان داریم این مسیر را تجربه می‌کنیم. داریم با شیطان مذاکره می‌کنیم. آن هم شیطان بزرگ! البته حواس‌مان خیلی جمع است که یک وقت کلاه سرمان نرود! گفته‌ایم مذاکره باید برد-برد باشد. یعنی هم ما که در جبهه حق هستیم، سود کنیم و هم شیطان! خب آیا بهتر نبود همین شیوه در کربلا هم پیاده می‌شد و ما نیروهای ارزشمند و بی‌نظیر جبهه حسینی را به این راحتی از دست نمی‌دادیم و به موازات آن، مخفیانه به کادرسازی و یارگیری و تربیت نیروی مضاعف می‌پرداختیم تا احیانا اگر خدایی نکرده یک روز ضرورت اقدام نظامی هم پیش آمد، با عده و عُده کافی و از موضع قدرت وارد عرصه نبرد می‌شدیم؟! مثلا خود شما آقا جان! من شنیده‌ام شب عاشورا برای‌تان امان‌نامه آورده‌اند. خب این یعنی یک فرصت بسیار عالی! در دیپلماسی، ما به این جور اقدامات از طرف دشمن، اصطلاحا می‌گوییم «‌چراغ سبز»!

... تفسیر قرآن عاشورا، تفسیر طوفانی آیه‌هاست نه تفسیر عزلت‌نشینی و راحت‌طلبی.

هنگام که معلوم شد امام حسین (ع) شهید خواهد شد و بعد از شهادت او، آل اللَّه - حرم امیرالمؤمنین و حرم پیغمبر (ص) - در بیابان و در دست مردان نامحرم، تنها خواهند ماند - این‌جا دیگر مسألۀ ناموس پیش می‌آید - به عنوان یک انسان غیرتمند، می‌توانست بفرماید: «‌دیگر تکلیف برداشته شده است. تکلیف زنان چه می‌شود؟ اگر این راه را ادامه دهیم و کشته شویم، زنان خاندان پیغمبر و دختران امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاة والسّلام و پاکیزه‌ترین و طیّب و طاهرترین زنان عالم اسلام، به دست دشمنان - مردان بی‌سروپایی که هیچ چیز از شرف و ناموس نمی‌فهمند - خواهند افتاد. پس، تکلیف برداشته شد.

این علوم انسانی که امروز رایج است، محتواهایی دارد که ماهیتاً معارض و مخالف با حرکت اسلامی و نظام اسلامی است، متکی بر جهان‌بینی دیگری است، حرف دیگری دارد. وقتی این‌ها رایج شد، مدیران بر اساس این‌ها تربیت می‌شوند، همین مدیران می‌آیند در رأس دانشگاه، در رأس اقتصاد کشور، در رأس مسائل سیاست داخلی و خارجی و امنیت... قرار می‌گیرند.

سیدالشهدا نیز مردم را «‌بندگان دنیا» می‌شمارد که تا وقتی زندگی‌شان بر مدار دین بچرخد، دم از دین می‌زنند. امّا هرگاه که با بلاها و رنج‌ها و سختی‌ها آزموده شوند، دین‌داران واقعی اندک می‌شوند: «‌الناس عبید الدنیا... فاذا مُحِصّوا بالبلاء قَلَّ الدّیانون»

در نظر دنیاگرایان و ملت‌پرستان، آن‌چه از این اولیای معظم الهی صادر شده، برخلاف‌ عقل‌ و شرع‌ است. قیام بدون تجهیزات کافی را عقل آنان نمی‌پسندد و شرع آنان اجازه نمی‌دهد. (صحیفه امام، ج۲۰، ص۸۷).

مشخص شد که توجیه زمانی اتفاق می‌افتد که تعارضی بین خواسته‌های فرد پیش بیاید. مثلا در کربلا وقتی به آن شخص گفته شد: «چرا گریه می‌کنی و با گریه زیورآلات اهل بیت امام را می‌دزدی؟ » جواب داد: «اگر من نکنم، دیگری انجام می‌دهد. » این‌جا فرد تعارض بین دو کارش را با این جمله توجیه می‌کند.

یکی از مواردی که کارهای بزرگ جلوی انسان را سد می‌کند، عذر شرعی است

تعبیر قرآن از پیروزی در امتحانات الهی تعبیر «‌‌احسن عملا» است یعنی کسانی در امتحانات الهی موفق هستند که بهترین عمل را انجام دهند، نه هر عمل خوبی را! در کربلا با حسین باشی، نه این‌که در مدینه در تفسیر بگویی...

زینب شرایط سخت را توجیه نکرد، بلکه از همه چیزش گذشت تا در آن شرایط ولی خدا را یاری کند. زینب در آن شرایط از خانواده‌اش گذشت و آمد کربلا، ولی برخی نتوانستند از کلاس تفسیر، حج و... بگذرند... پس باید زینب عاشورایی شود و نامش تا سال‌ها در کنار حسین باشد...

با مایی یا علیه ما؟

در قرآن در سوره انعام می‌خوانیم: «‌قُل لِلّه الحُجّة البالِغة» ۴۲ «‌بگو برای خدا دلیل رسا و قاطع است. » شخصی از امام صادق (ع) پرسید: تفسیر این آیه چیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: خداوند در روز قیامت به بنده خود می‌گوید: ای بنده من! آیا می‌دانستی (و گناه کردی)؟ اگر بگوید: آری می‌فرماید: چرا آن‌چه می‌دانستی، عمل نکردی؟ اگر بگوید: نمی‌دانستم، می‌گوید: چرا یاد نگرفتی، تا عمل کنی؟ در این وقت او در برابر بازخواست خدا فرومی‌ماند، این است حجت بالغه‌ی خدا.

و هر روز حسینِ خوبی‌ها و پاکی‌ها به کربلای قلب ما می‌آید و یزید گناه و زشتی در مقابلش صف‌آرایی می‌کند، باید از خودمان بپرسیم: چند بار، رها از بهانه و توجیه، این حسین را لبیک گفته‌ایم؟

. در دنیا هیچ چیز پیش نمی‌آید که امتحان نباشد.

امام حسین (ع) در این مورد می‌‌فرماید: «‌این نیز درسی است بزرگ که هواداران حق، اگر از نصرت حق و پیشوای صالح و جبهه دین کوتاهی کنند، نتیجه‌اش تقویت ظالمان و موفقیت طاغوت‌ها و ریشه‌کن کردن حق و نابود ساختن پیروان آن خواهد بود».

آن‌چه که ذهن نامیده می‌شود، در واقع، فرهنگ درونی شده است. یعنی هر کس بیان‌گر فرهنگ خود است و فرهنگ هر کسی در وجودش خلاصه شده است.

کربلا، سرزمین بی‌بهانگی انسان نیازمند حجّت، برهان و بهانه‌شکنی است. توجیه‌گری، بهانه‌آوری و یافتن گریزگاه از حق، کوشش هماره انسان است؛ آن‌گاه که در اسارت نفس و کشش‌ها و کشمکش‌های پست و فرومایه دنیوی فرو می‌غلتد. همه پیامبران آمده‌اند تا فرصت «‌بهانه» را از انسان بگیرند تا هیچ‌کس نگوید: نمی‌دانستم. کسی نگوید: چراغی نداشتم. خداوند در هدف بعثت انبیا می‌فرماید: «‌لِئَلَّا یَکونَ لِلنَّاسِ عَلَی اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُل» ۱۳۳ تا برای مردم، پس از[ فرستادن‌ ]پیامبران، در مقابل خدا[ بهانه و ]حجّتی نباشد

حالا در لسان متشرعان، اسم توجیه را می‌گذارند: «‌‌عذر شرعی»