بریده‌هایی از کتاب عشق و دوستی همه را جذب کنید!

از آنجا که فقدان «احترام به خود» به واسطهٔ فقدان تسلط یا کنترل حاصل می‌شود، و بشر برای این که انتخاب‌های مؤثر و درستی داشته باشد نیاز به احساس تسلط و کنترل دارد، هر وضعیتی که کنترل را از دست وی خارج کند، خشم او را برمی‌انگیزد. به علاوه، به هر طریقی مورد بی احترامی‌قرار گیرید، حتی اگر کنترل از دستتان خارج نشود، واکنش منفی در شما پدیدار می‌شود، زیرا برای این که احساس مطلوبی نسبت به خودتان داشته باشید نیازمند احترام دیگران هستید. از آنجا که این احترام تبدیل می‌شود به: احساس ارزش فردی:‌ احترام به خود:‌ عزت نفس:‌ عشق به خود، هرچه شما بیشتر خودتان را دوست داشته باشید کم‌تر به این اهمیت می‌دهید که دیگران چه فکری دربارهٔ شما می‌کنند. هرچه از عزت نفس کمتری برخوردار باشید، نیاز به احترام بیشتری دارید.

همهٔ ما بعضی وقت‌ها تسلیم خودخواهی و تمایلات جسمانی خود می‌شویم. اما بسته به این که چنین رفتاری چقدر از ما سرزده، و چه مدت از آخرین باری که چنین رفتاری از ما سرزده، گذشته است، و بسته به این که ما در کل شخصی هستیم که تسلیم این تمایلات می‌شویم یا شخصی هستیم که آن‌ها را تحت کنترل خود در می‌آوریم، واکنش ما نسبت به اختلافات خارجی رقم می‌خورد. وقتی که ما تسلیم خود می‌شویم و در واقع آنچه را درحقیقت می‌خواهیم به دست نمی‌آوریم، در عوض توقع داریم که اطرافیان نسبت به ما مهربان‌تر و انعطاف پذیرتر باشند.

احترام به خود، دروازهٔ عزت نفس است. هنگامی‌که ما در زندگی انتخاب‌های درستی داریم، احترام به خود حاصل می‌شود. و اگر درست انتخاب نکنیم ـ مانند مواقعی که تنها می‌خواهیم خودمان را خوب جلوه دهیم‌ـ درحقیقت کمتر از خودمان خوشمان می‌آید. هر کس برای این که احساس مساعد و خوبی نسبت به خودش داشته باشد نیازمند این است که به خود و انتخاب‌های خود احترام بگذارد.

آزادی و عدم وابستگی، اساس «احترام به خود» را تشکیل می‌دهد.

این تصور که با خشم می‌توان بر اوضاع مسلط شد، توهمی‌بیش نیست

چرا با خشم از خود واکنش نشان می‌دهیم؟ اگر دیگران به ما احترام نگذارند، خشمگین می‌شویم، زیرا این رفتار آن‌ها از ارزش و احترامی‌که برای خود قائلیم، در نظرمان می‌کاهد. به این ترتیب، دیگر از نظر روانی تغذیه نمی‌شویم. و این امر، احساس تسلط بر اوضاع را در ما مختل می‌کند. واکنش احساسی ما نسبت به عدم تسلط بر اوضاع، ترس است. و واکنش ما نسبت به ترس – تلاشی که غرورمان برای جبران این نقیصه می‌کند – خشم است. ترس، ریشهٔ تمام احساسات منفی از قبیل حسرت، شهوت، حسادت و به ویژه خشم است. اما ترس، خود از پایین بودن عزت نفس نشأت می‌گیرد. به همین دلیل است که مردم خشمگین، از عزت نفس پایینی برخوردارند. آن‌ها همیشه مشاجره می‌کنند، لجبازند و بخشنده نیستند. خشم، احساس قدرت را در ما ایجاد می‌کند. خشم، این خیال باطل را در ما ایجاد می‌کند که از تسلط، آزادی و استقلال برخورداریم. اما حقیقت این است که خشم موجب می‌شود کنترل اوضاع از دستمان خارج شود.

هر قدر ما از عزت نفس بیشتری برخوردار باشیم، از اهانت و بی‌احترامی‌دیگران نسبت به خود، کم‌تر آزرده می‌شویم.

غرور و عزت نفس با هم رابطهٔ معکوس دارند؛ وقتی یکی افزایش یابد دیگری کاهش می‌یابد آن بخش از ما که در جستجوی احترام دیگران است، غرور نامیده می‌شود. غرور، عبارت است از توقع و انتظاری که ما از مردم دنیا داریم تا ما را به گونه‌ای که می‌خواهیم و نیاز داریم، ببینند. اگر از عزت نفس کمی‌برخوردار باشیم (و در نتیجه غرور در ما شدید باشد)، چنانچه به خوبی از جانب دیگران حمایت و تشویق شویم، احساس خوبی نسبت به خودمان خواهیم داشت. و بر عکس، اگر به خوبی از جانب دیگران حمایت نشویم، احساس خوبی نسبت به خودمان نخواهیم داشت. وقتی کسی نسبت به ما جسارت می‌کند یا ما را ناراحت می‌نماید – یا به هر طریقی به ما اهانت می‌کند - اگر از عزت نفس کم و پایینی برخوردار باشیم، ارزش خود را مورد سؤال قرار می‌دهیم و با خشم واکنش نشان می‌دهیم. به همین دلیل، فردی که از عزت نفس پایینی برخوردار است، به شدت حساس است – زیرا نظری که نسبت به خود دارد متغیّر خواهد بود و بسته به این است که تا چه حد می‌تواند دیگران را تحت تاثیر قرار دهد.

وقتی فقط به این دلیل که خوب جلوه کنید کاری را انجام دهید که می‌دانید اشتباه است، برای خودتان زندگی نمی‌کنید بلکه خودتان را وقف تصویری می‌کنید که می‌خواهید از خود در ذهن دیگران بر جای بگذارید. مادامی‌که بر اساس چنین انگیزه‌ای عمل می‌کنید, آزاد و مستقل نیستید.

زمانی که شما در زندگی خود تصمیمی می‌گیرید، هر تصمیمی‌که باشد، همیشه یک یا ترکیبی از سه انگیزهٔ اصلی زیر در آن دخیل است: - شما می‌توانید چیزی را انتخاب کنید که لذت بخش است. - شما می‌توانید چیزی را انتخاب کنید که موجب می‌شود خوب جلوه کنید. - شما می‌توانید چیزی را انتخاب کنید که خوب و صحیح است. دو انگیزهٔ اول، به تدریج عزت نفس شما را خرد می‌کنند، در حالی که انگیزهٔ سوم احساس مطلوبی را در شما نسبت به خودتان به وجود می‌آورد.

وقتی کاری را برای انجام دادن انتخاب می‌کنیم که ایمان داریم کار درستی است، احساس خوبی نسبت به خودمان خواهیم داشت و وقتی کاری می‌کنیم که می‌دانیم اشتباه است، اغلب احساس گناه، ناراحتی و شرم به ما دست می‌دهد. این احساسات، احترامی‌را که برای خود قائلیم گسسته، و عزت نفس ما را نابود می‌کند.

عزت نفس، پیامدی جانبی از نحوهٔ زندگی شما است و نمی‌توان آن را به‌طور مستقیم به دست آورد. عزت نفس را فقط به واسطهٔ احترام گذاشتن به خود می‌توان حاصل نمود.

پس بیایید نگاه مختصری به پشت صحنهٔ ذهن بشر بیندازیم. هر شخص برای این که خوشحال باشد، روابط خوبی برقرار کند و از نظر روانی در وضعیت متعادلی به سر برد، باید احساس خوبی نسبت به خودش داشته باشد. این، بدین معناست که ما باید به معنای واقعی کلمه به خودمان عشق بورزیم. و این عشق ورزی به خود، عزت نفس نامیده می‌شود.

اعتماد، صداقت، و احترام عناصر سازندهٔ هر نوع رابطه هستند.