بریده‌هایی از کتاب همه ‌چیز به فنا رفته

داستان‌های گذشته، معرف هویت ما هستند. داستان‌های آینده، معرف امیدهای ما هستند. توانایی ما برای محقق کردن این داستان‌ها، همان چیزی است که به زندگی‌مان معنا می‌بخشد.

بدون این داستان‌ها -بدون داشتن تصوری واضح از آیندهٔ مطلوب، از ارزش‌هایی که می‌خواهیم داشته باشیم، از هویتی که می‌خواهیم کنار بگذاریم یا به دست آوریم- تا ابد محکوم به تکرار اشتباهات گذشتهٔ خود و تحمل درد ناشی از آنها خواهیم بود. داستان‌های گذشته، معرف هویت ما هستند. داستان‌های آینده، معرف امیدهای ما هستند.

در این شرایط، به‌نظر می‌رسد که ما بخشی از خود را از دست داده‌ایم، و واقعاً همین‌طور است. طوری به سوگ می‌نشینیم انگار یک عزیز، شغل، خانه، جامعه، باور معنوی یا دوستی را از دست داده‌ایم. همهٔ اینها، اجزای اساسی و معرف شما هستند و وقتی از بین می‌روند، امیدی که به زندگی شما می‌بخشیدند نیز از بین می‌رود و شما بار دیگر در معرض مواجهه با حقیقت تلخ قرار می‌گیرید.

ارزش‌هایی که در طول زندگی به دست می‌آوریم، متبلور می‌شوند و بر شخصیت ما ته‌نشین می‌شوند. تنها راه تغییر ارزش‌ها این است که تجاربی کسب کنیم در تضاد با آن ارزش‌ها باشند. و هرگونه تلاش برای رها شدن از آن ارزش‌ها از راه کسب تجارب جدید مخالف آنها، دردناک و ناراحت‌کننده خواهد بود. به همین خاطر است که تغییر و رشد، همواره با درد و ناراحتی همراه هستند. به همین خاطر است که تبدیل شدن به یک شخص جدید، بدون سوگواری برای از دست دادن شخص قبلی، امکان ندارد.

ارزش‌هایی که در طول زندگی به دست می‌آوریم، متبلور می‌شوند و بر شخصیت ما ته‌نشین می‌شوند. تنها راه تغییر ارزش‌ها این است که تجاربی کسب کنیم در تضاد با آن ارزش‌ها باشند.

بدترین بخش قضیه اینجاست که هرچه بیشتر با این داستان‌ها زندگی کنیم، کمتر متوجه وجود آنها می‌شویم. این داستان‌ها به دکوراسیون داخلی ذهن و صدای پس‌زمینهٔ افکار ما تبدیل می‌شوند و علی‌رغم اینکه بی‌منطق و کاملاً ساختگی هستند، طبیعی و حتی اجتناب‌ناپذیر جلوه می‌کنند.

کم‌توجهی یا آسیب رساندن به بچه‌ها می‌تواند واکنش‌های احساسی شدیدی را به دنبال داشته باشد و شکاف‌های اخلاقی بزرگی ایجاد کند که هرگز برطرف نشوند. پدر، خانواده را ترک می‌کند و مغز احساسی سه‌سالهٔ شما به این نتیجه می‌رسد که هرگز دوست‌داشتنی نبوده‌اید.

روان‌شناس‌ها دربارهٔ بسیاری چیزها مطمئن نیستند، اما یک واقعیت مسلم این است که آسیب‌های دوران کودکی ما را به فنا می‌دهند. این «اثر گلولهٔ برفی» است که باعث می‌شود تجارب ما از دوران کودکی، چه خوب چه بد، اثرات درازمدتی روی هویت ما داشته باشند و پایهٔ ارزش‌هایی شوند که در آینده، بیشترِ زندگی ما را تعریف خواهند کرد. تجارب اولیهٔ شما، هستهٔ ارزش‌هایتان را می‌سازند و اگر این هسته مسموم باشد، مثل یک دومینو عمل می‌کند و برای سالیان سال، تجارب کوچک و بزرگ شما را به زهر خود آلوده می‌کند.

هویت ما در طول زندگی، مثل یک گلولهٔ برفی است که روی یک کوه پوشیده از برف سر می‌خورد و هرچه می‌گذرد بزرگ‌تر می‌شود و معانی و ارزش‌های بیشتری را جمع می‌کند.

این داستان‌ها، احساس ما را نسبت به خود نشان می‌دهند، و مشخص می‌کنند آیا مستحق یک زندگی خوب هستیم یا نه، مستحق این هستیم که به ما عشق ورزیده شود یا نه، مستحق موفقیت هستیم یا نه. این داستان‌ها معرف درک و شناخت ما از خودمان نیز هستند. این شبکهٔ داستان‌های مبتنی بر ارزش، همان هویت ماست.

همهٔ داستان‌ها به این صورت ساخته می‌شوند: اتفاقی بد برای شخصی/ چیزی می‌افتد که آن شخص/ چیز استحقاق آن را ندارد. اتفاقی خوب برای شخصی/ چیزی می‌افتد که آن شخص/ چیز استحقاق آن را ندارد. اتفاقی خوب برای شخصی/ چیزی می‌افتد و آن شخص/ چیز استحقاق آن را دارد. اتفاقی بد برای شخصی/ چیزی می‌افتد و آن شخص/ چیز استحقاق آن را دارد.

از دست دادن شغلتان، صرفاً یک اتفاق ناگوار نیست؛ شما برای این اتفاق یک داستان ساخته‌اید: بعد از این‌همه سال وفاداری به شرکت، رئیس عوضی شما این بلا را سرتان آورد! شما خود را وقف آن شرکت کردید! حالا این مزد زحماتتان است؟ داستان‌های ما چسبناک هستند و به ذهن و هویت ما می‌چسبند، درست مثل لباس خیسی که به بدن می‌چسبد. این داستان‌ها را همه‌جا همراه داریم و خود را با آنها تعریف می‌کنیم. داستان‌های خود را برای دیگران تعریف می‌کنیم تا افرادی را که داستانشان با ما همخوانی دارد پیدا کنیم. این افراد را دوست، متحد و آدم خوب خطاب می‌کنیم. کسانی هم که داستانی مخالف داستان ما دارند، شرور لقب می‌گیرند.

ارزش‌های ما، صرفاً مجموعه‌ای از احساسات نیستند. ارزش‌های ما داستان‌های ما هستند. وقتی مغز احساسی ما حسی را تجربه می‌کند، مغز متفکر برای توضیح آن تجربه داستانی خلق می‌کند

قانون سوم احساسات نیوتن هویت شما ثابت خواهد ماند، تا زمانی که تجربه‌ای جدید علیه آن اقدام کند

بدون مقداری خودشیفتگی، اگر خود را از باور این دروغ که ما خاص هستیم، منع کنیم، احتمالاً امید را از دست خواهیم داد. اما این خودشیفتگی ذاتی ما، یک وجه بد نیز دارد. فرقی نمی‌کند باور داشته باشید در دنیا بهترین یا بدترین هستید، به‌هرحال یک حقیقت وجود دارد: شما تافتهٔ جدابافتهٔ دنیا هستید.

مغزهای احساسی ما، واقعیت را طوری تغییر می‌دهند که باور کنیم مشکلات و دردهای ما در تمام دنیا خاص هستند، علی‌رغم اینکه همهٔ شواهد موجود، برعکس این را گواهی می‌دهند.

همهٔ ما دوست داریم باور داشته باشیم که صادق‌تر و بااخلاق‌تر از خودِ واقعی‌مان هستیم. اگر موقعیتی پیش بیاید، خود را با توهم به این باور می‌رسانیم که هرچه خیر و صلاح ماست، خیر و صلاح دیگران نیز هست. اشتباه‌های خود را به‌صورت یک حادثهٔ خوشایند تعبیر می‌کنیم، اما به‌محض اینکه شخص دیگری مرتکب اشتباه شود، شخصیت او را قضاوت می‌کنیم.

درون همهٔ ما، درجاتی از خودشیفتگی وجود دارد. این اجتناب‌ناپذیر است، زیرا همهٔ تجارب و دانسته‌هایمان، برای خود ما اتفاق افتاده‌اند یا از جانب خود ما یاد گرفته شده‌اند. ضمیر خودآگاهمان عنوان می‌کند که ما در بطن همهٔ وقایع هستیم. پس طبیعی است که خود را کانون تمام وقایع دنیا بدانیم؛ زیرا در کانون تمام تجاربِ خودمان هستیم.

کسی که فکر می‌کند به‌خاطر خوب بودن خود شایستهٔ توجه ویژه است، با کسی که فکر می‌کند به‌خاطر بد بودن خود باید موردتوجه بیشتری باشد، تفاوتی ندارد. هر دوی اینها خودشیفته هستند. هر دو فکر می‌کنند دنیا باید برایشان استثنا قائل شود و به ارزش‌ها و احساسات آنها بیشتر از دیگران بها دهد. احساسات خودشیفته‌ها، بین برترین و پست‌ترین بودن نوسان دارد. یا همه دوستشان دارند یا همه از آنها متنفر هستند. یا همه‌چیز عالی است یا همه‌چیز به فنا رفته.

برتر یا پست‌تر دانستن ارزش خود، به‌ظاهر دو مقولهٔ متفاوت هستند، اما در باطن، دو روی یک سکهٔ تقلبی می‌باشند. چه خود را برتر از بقیهٔ دنیا بدانید چه پست‌تر، یک حقیقت پابرجا می‌ماند: شما خود را یک شخص خاص می‌بینید، شخصی که با تمام دنیا فرق دارد.