بریده‌هایی از کتاب مادری که کم داشتم

اعتیاد پاسخ معمول به دردی است که هضم نشده است. این رفتار مربوط به زمانی است که نمی‌توانید خود را آرام کنید یا به عواطفتان سامان دهید، یا زمانی‌که بدن با برخی اثرات درونی برانگیخته می‌شود و به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد؛ به دلیل آنکه قادر به تحلیل و بررسی این عواطف و هیجانات ناراحت‌کننده نیستید، یاد می‌گیرید که آن‌ها را با رفتار اعتیادگونه پس‌بزنید. این رفتار اعتیادگونه معمولا نوعی آرامش یا رخوت ایجاد می‌کند. اعتیاد غذایی به‌ویژه بین کسانی معمول است که از نظر عاطفی کم تغذیه شده‌اند. به‌علاوه، غالباً غذا به عشق مادری ارتباط پیدا می‌کند. بنابراین به‌راحتی می‌توان درک کرد که چرا برخی افراد می‌خورند تا خودشان را آرام کنند و خلأ به‌جامانده از مادریِ ضعیف را بپوشانند.

تهدید کودک به ترک‌کردنش آزار عاطفی است. اظهاراتی مثل اینکه " تو را به یتیم‌خانه می‌برم" یا "اگر باز هم این کار را بکنی ولت می‌کنم" این پیام را به کودک منتقل می‌کند که نمی‌توان روی حضور مادر حساب کرد. چنین تهدیداتی در کودکان، که مادر برایشان به‌معنی بقاست، وحشت‌آفرین است.

دیدن عمق پریشان‌حالی مادر ممکن است دردآور باشد، ولی رسیدن به دید روشن از او قدمی در جهت التیام‌دادن اوست. لازم نیست که شما برایش تشخیص اختلال روانی بدهید، ولی باید بفهمید که چطور درهم‌شکسته است تا رفتارهای او را تفسیر به رأی نکنید. این قدم مهمی در التیام‌یابی است

از احساس ترس و گناه برای مهارکردن کودکانشان استفاده می‌کنند،‌ کودکانشان را بازیچه می‌کنند ("اگر مرا دوست داشتی، این کار را می‌کردی...")، از کودکانشان می‌خواهند طرف آن‌ها را بگیرند و کودکان را به‌خاطر اظهار نظر و احساساتشان تنبیه می‌کنند.

وجه مثبت این احساس این است که، برخلاف کسانی که خودشان را با مادرشان یکسان تلقی می‌کنند و نمی‌توانند از او جدا شوند و ازاین‌رو کل زندگی‌شان سایه به سایه دنبال او هستند،‌ افرادی که به مادر متصل نیستند -اگر کارهای ضروری روان‌شناختی را انجام دهند- آزادانه‌تر می‌توانند خویشتنشان را شکل دهند،‌ خویشتنی که بیشتر ساختهٔ خودشان باشد.

شاید از نیازهای کودکش بی‌خبر باشد، یا شاید احساس کند موفقیت‌های کودکش و خودفرمانی روبه‌رشد او تهدیدش می‌کند. به‌علاوه شاید آن‌قدر خسته و افسرده باشد که نیرویی برای تشویق‌کردن نداشته باشد.

بچه‌هایی که والدینشان به‌لحاظ عاطفی بی‌توجه و آزارگر هستند، همچون بچه‌هایی که طبق تعریف در کودکی دچار ضربهٔ روانی پیچیده‌ای شده‌اند، نمی‌توانند برانگیختگی فیزیولوژیکشان را مهار کنند. کسانی که این تنظیم و تعدیل را کم دارند ممکن است در صورت تحریک‌شدن آن‌قدر پریشان شوند که نتوانند به‌روشنی فکر کرده یا تمرکزشان را کاملا حفظ کنند، انگار در سیستم روحی‌شان هیچ تنظیم‌کننده‌ای وجود ندارد و برای همین نمی‌توانند پاسخ‌های فیزیکی و عاطفی‌شان را در حد بهینه نگه دارند.

به‌هرحال این اتفاق معمول است. اکثر درمان‌ها حول این تفکر انجام می‌شوند که ما، به‌واسطهٔ تلاش ناخودآگاهمان برای التیام زخم اصلی، جذب افرادی می‌شویم که نواقصی شبیه والدینمان داشته باشند.

بسیاری از زنان افسوس می‌خورند از اینکه خودشان را در نقش مادر و همسر گم کرده و فنا شده‌اند. با این وصف، اگر زنی حداقل در دوره‌ای از زندگی‌اش آمادگی رسیدگی به نیازهای دیگران را نداشته باشد، در واقع برای به‌عهده‌گرفتن وظیفهٔ مادری آماده نیست.

عوامل دیگری هم بر کودکی فرد اثر می‌گذارند، مثل ترتیب تولد کودک، پیوند او با پدر و کفایتش در جایگاه والد،‌ تأثیرات محیطی و ژنتیکی بر فیزیولوژی اولیهٔ کودک،‌ سازوکارهای خانوادگی و رویدادهای مهم در خانواده همچون بیماری جدی، و نگرانی‌هایی که در سطح وسیع‌تر فرهنگی وجود دارند. علی‌رغم وجود چنین عواملی، تأثیر مادر بی‌بدیل است. مادری دلسوز، توانا و مراقب می‌تواند سایر نواقص را جبران کند و فقدان چنین مادری احتمالا خود بزرگ‌ترین نقص محسوب می‌شود، زیرا وقتی مادر کارش که عظیم‌تر از زندگی و لازمهٔ آن است را انجام ندهد، کودکان دچار کاستی‌های چشمگیری در شالوده‌هایشان می‌شوند.

مادر چطور می‌تواند این‌قدر بدذات باشد؟ احتمالات بسیاری وجود دارد. ممکن است از فرزندش کینه داشته باشد، حتی اگر این کینه ناخودآگاه باشد (من این سازوکار را بارها در مواردی که کودک ناخواسته بوده دیده‌ام). احساس می‌کند که نیازهای فرد دیگری نیازهای خودشیفتارانهٔ او را تهدید می‌کند. او نمی‌تواند نیازهایش را به تعویق بیندازد و واقعاً بخشنده باشد. ممکن است با کمبود شدید پدر و مادر یا در فقری مستأصل‌کننده بزرگ شده باشد و حالا با دریغ‌کردن چیزهایی که خودش نداشته صدای اندوهش را خفه می‌کند.

در سنت‌های تمثیلی دنیا، درخت زندگی همچون ستونی است که زندگی بر آن استوار است. مادر نیز به همین صورت محوری است که زندگی عاطفی خانواده و بچه‌ها حول آن می‌چرخد. در گسترهٔ وسیع تاریخ پیش از دوران مسیحیت، درخت زندگی اغلب به‌صورت مادر ترسیم می‌شد و مادرِ بزرگ/ الهه اغلب به‌شکل درخت کشیده می‌شد.

مادر نابالغ یا خودشیفته اغلب متوجه تفاوت‌های

خوشبختانه کاستی‌های ناشی از مادرِ بی‌کفایت را بعداً می‌توان جبران کرد، احتمالا نه به‌طور کامل، ولی معمولا خیلی بیشتر از چیزی که می‌توانستید امیدش را داشته باشید. ما می‌توانیم کودک دوست‌نداشتنی درونمان را التیام بخشیم و خود تبدیل به بزرگ‌سالی توانمند و دوست‌داشتنی شویم. این سفر ارزش رفتن دارد.

چیزهایی که فکر می‌کردید نقص‌های شخصی‌تان است می‌تواند به کمبودهای مادرانگی ربط پیدا کند، و این خودسرزنشگری را در شما تسکین می‌دهد.

می‌خواهم نهایت تشکر و قدردانی را از کنستانتس هکر، که سال‌ها درمانگرم بوده است، داشته باشم که تجربهٔ مادر خوب را به من ارزانی داشت و دست کودک شیرین درونم را گرفت تا بروز یابد و شکوفا شود. او کسی بود که مرا صبورانه و با توانمندی در مسیر التیام راهنمایی کرد.

برای کودکانی که، حتی با وجود مادر، بی‌مادر بودند و با وجود تمام کاستی‌ها دوام آوردند.

اوایل که کودک وارد دنیای بیرون شده و شروع به کاوش می‌کند (از هجده‌ماهگی تا سه‌سالگی)، این پشتیبانی و ترغیب اهمیت زیادی می‌یابد. ما به کسی نیاز داریم که نه‌تنها پشتمان باشد، بلکه در کنارمان حضوری فعال داشته باشد.

مادر به‌منزلهٔ ستون خانه این نقش به کودک پیام می‌دهد که "بودنم برای توست". اگر واقعاً این پیام را باور کنید، حتی در بزرگ‌سالی برای تجدید قوا، آرامش یا پشتیبانی همیشه به مادر مراجعه خواهید کرد. وقتی دنیا شما را زمین می‌زند، وقتی ازدواجتان از هم می‌پاشد، وقتی احساساتتان آسیب می‌بیند، همیشه می‌توانید به مادرتان برگردید. این زمان شبیه دوره‌ای از رشد به نام تجدید رابطه است که در آن کودک برای اولین بار از مادرش جدا می‌شود، خطر کرده و وارد دنیا می‌شود،‌ با این حال می‌رود و برمی‌گردد. می‌رود و برای تجدید قوای روانی به مادر

مادر به‌منزلهٔ ستون خانه این نقش به کودک پیام می‌دهد که "بودنم برای توست". اگر واقعاً این پیام را باور کنید، حتی در بزرگ‌سالی برای تجدید قوا، آرامش یا پشتیبانی همیشه به مادر مراجعه خواهید کرد. وقتی دنیا شما را زمین می‌زند، وقتی ازدواجتان از هم می‌پاشد، وقتی احساساتتان آسیب می‌بیند، همیشه می‌توانید به مادرتان برگردید.