بریده‌هایی از کتاب سعادت زناشویی

«آدم فقط وقتی خوشبخت است که برای دیگری زنده باشد»

من نمی‌توانم به کسی خشم بگیرم. برای من خطای نابخشودنی وجود ندارد. خطاهای دیگران همه یا ترحم‌انگیز است یا تفریح آمیز.

کاتیا گفته بود که مردها آسان‌تر از زن‌ها عاشق می‌شوند و احساسات خود را راحت‌تر بیان می‌کنند. گفته بود: «مردها می‌توانند به زنی بگویند که دوستش دارند، حال آن‌که زن‌ها نمی‌توانند.»

زندگی برای همنوع، جایی که میلی به زندگی برای خودم نیز ندارم چه معنایی دارد؟

آیا نبایست پیش از آن‌که بگویم "دوست‌تان دارم" تأمل کرده باشم؟ آخر من چه دارم که نثارتان کنم؟ بله، البته جز عشقم هیچ ندارم!

سعادت راستین در زندگی یکی بیش نیست و آن این است که انسان برای دیگری زندگی کند.

سعادت راستین در زندگی یکی بیش نیست و آن این است که انسان برای دیگری زندگی کند.

عشق مانده است اما دیگر همان نیست که بود. جایش مانده است اما کم‌رمق شده. دیگر نیرو و جان‌مایهٔ گذشته را ندارد.

وقتی بهترین سال‌های زندگی این‌طور بر باد می‌رود فایدهٔ کار چیست؟

رنجم فقط از آن بود که این سعادت با سهولت و بی‌تلاشی از جانب من میسر شده است. هیچ‌چیزی نثار آن نکرده بودم و نیرویی که می‌بایست صرف تحصیل این سعادت کرده باشم مرا می‌فرسود.

من دلم خوش بود و با خود می‌گفتم: «چه کنم؟ تقصیر من چیست که خوشبختم؟ ولی چه‌طور می‌توانم دیگران را در این خوشبختی سهیم کنم؟ چه کسی است که خودم را و همهٔ نیکبختی‌ام را نثارش کنم؟»

یعنی خودت را بابت گذشته ملامت نمی‌کنی؟ مرا ملامت نمی‌کنی؟» «هرگز! بهتر از آن‌چه گذشت ممکن نبود.»

افسوس هیچ‌چیز گذشته را نمی‌خوری؟»

مجازات من فقط آن بود که او دیگر مثل گذشته سراپای وجود و تمامی روح خود را خاص من نمی‌کرد.

من از همان روز اول دلم را به شمادادم

می‌دانستم که دوستم دارد

«این‌جور مجالس خودشان زیاد عیبی ندارند. امیال و آمال ارضانشده‌ای که در آن‌ها ایجاد می‌شود کار را خراب می‌کند. هم مضر است و هم زشت.»

«این بوسه دیگر بوسهٔ دلباخته‌ای نیست. بوسهٔ یک دوست وفادار است.»

آن وقت هنوز نمی‌دانستم که این حال من عشق نام دارد. خیال می کردم که این حال همیشه ممکن است پیش آید و این احساس چیزی است که به رایگان در دل پدید می آید.

خیال می‌کردم که رویا و افکار و دعاهایم همه مو جو دا تی جان‌دارند و در تاریکی در کنار من زندگی می‌کنند و در اطراف بسترم در پروازند یا بر سرم سایه انداخته‌اند و فکرهای من همه فکرهای اویند و احساس‌هایم نیز همه احساس‌های او.