بریده‌هایی از کتاب آسو

«روزگار غریبیست و مردمانش هر روز سنگدلتر می‌شوند. اما نمی‌دانند دست تقدیر به دنبال همه است.»

«باید که با مشت آهنین پاسخ ستم را داد. اما وقتی تنهایی و یار دیگری نداری، یک مشت هرقدر هم آهنین و نیرومند، در کوهی از سنگ اثر نمی‌کند. اگر دهها و صدها مشت به هم بپیوندند، کوهها را متلاشی می‌کنند. مطمئن باش روزی خواهد رسید که مشتهای مظلومان، ستم اربابان آشور را پایان بدهد.»

جنگ باید شرافتمندانه باشد! باید رو در روی دشمنت تیغ بکشی تا شمشیر، بین تو و او داوری کند!»

لذت نوشیدن اما چه زمانی دانسته می‌شد اگر هرگز تشنه نبود و بی‌دردی وقتی معنا دشت که دردی در وجودش رخنه می‌کرد و امید زمانی شیرین بود که پیش از آن، تلخی ناامیدی را چشیده باشد.

شاید خاموشی خدا از خاموشی بندگانی است که ستم را می‌پذیرند و تن به آن می‌دهند. تا وقتی خودمان خاموش بمانیم از او هم نوری بر ما نمی‌تابد.»

اما این چه رازیست که وقتی گمان می‌کنی بدترین چیز اتفاق افتاده، سرنوشت به تو نشان می‌دهد چیزهای بدتری هنوز در راه‌اند؟!

«درایت پدرم بود تا به شوش بیایم و در مدرسه استاد شوتروک، سواد بیاموزم...» گانداش خنده‌ای کرد و گفت: «این همه راه از شهرت آمده‌ای اینجا تا خواندن بیاموزی که چه بشود؟! من هم خواندن نمی‌دانم و الان از همان چیزی می‌خورم که تو می‌خوری و همان جایی می‌خوابم که تو قرار است بخوابی. خودت را آواره از دیار کرده‌ای برای چیزی که بسیاری دیگر از مردم ندارند و راحت زندگیشان را می‌کنند!»

«به هیچ شاهی دل نبند... فقط به ایمان خودت دل ببند...»

آزاد می‌شویم؟» الیاس زیر لب گفت: «هر جنگی آزادی نمی‌آورد... اولین چیزی که می‌آورد خون است...»

«زندگی به آسانی از آدم می‌گریزد. هرقدر کامروایی کرده باشی یا با سختی و ذلت روزگار گذرانده باشی، از تقدیر مرگ گریزی نداری. چه کسی می‌داند که پنجه مرگ در کدامین زمان و کدامین سرزمین، گریبان ما را خواهد فشرد؟»

«انسان چه بی‌نواست... چون غذا نباشد گرسنه است و چون آب نباشد تشنه... دیو بیماری بر او هجوم می‌آورد و سختی روزگار بر زانوها خمش می‌کند... برهنه از مادر زاده شده و برهنه در خاک خواهد خفت. بدی بر او چیره است و غم بر نهادش ابدی است. چه بی‌نواست انسان...»

سرداران انبان زر پر می‌کنند و کاهنان بجای پرستش، نذورات را به یغما می‌برند. نمی‌دانم چرا درایت بزرگان این سرزمین خشکیده است... نمی‌دانم... نمی‌دانم...

آنچه رفته را نمی‌توان باز آورد. ولی آنچه که هست را می‌توان دو‌دستی چسبید.

«فرقی نمی‌کند کدام ایزد... اگر ایمان داشته باشی تنها نمی‌مانی...»

«به هیچ شاهی دل نبند... فقط به ایمان خودت دل ببند...

قانون روزگار همین بود؛ اگر قوی باشی زنده می‌مانی. پس برای زنده ماندن، با قوی‌ها باش!

آنچه انسان را بسوی سرنوشت می‌برد، خواست مزداست...

آسو سخن استاد را تصحیح کرد: «مزدا همواره پشتیبان کسانی است که بسوی نیکی می‌روند.»

شوتروک با چشمان کم‌فروغ و خسته، نگاهش را به جوان کامبادنی دوخت و گفت: «زندگی به آسانی از آدم می‌گریزد. هرقدر کامروایی کرده باشی یا با سختی و ذلت روزگار گذرانده باشی، از تقدیر مرگ گریزی نداری. چه کسی می‌داند که پنجه مرگ در کدامین زمان و کدامین سرزمین، گریبان ما را خواهد فشرد؟»

آسو با لحنی جدی گفت: «من فقط یک خدا را می‌پرستم و او مزداییست که از نوشیدن و خوردن بی‌نیاز است و پیروانش را منع کرده نوشیدن چیزی که مست می‌کند. اما مغان کرپن* که دشمنان او هستند، شراب هوم می‌خورند و مستی می‌کنند و مردم را فریب می‌دهند و به دروغ از میترا* و آناهید* سخن می‌گویند... من و پدرم از آنها نیستیم!»