بریده‌هایی از کتاب ایهام

چطور می‌شود چراغ کوچکی را قیاس کرد با ماه تابانی در بلندای آسمان؟! انگار در پس ذهنم عاشقِ تویی شده‌بودم که به اشتباه در کس دیگری دیده‌بودم! چیزی شبیه به آرایهٔ ایهام. که یک معنی دور دارد و یک معنی نزدیک و منظور شاعر معنی دور است نه نزدیک!...

. یه مثال می‌زنم از مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی. ایشون می‌گفتند من ۵۰ ساله دارم اسلام می‌خونم. بذار خلاصه‌اش رو برات بگم: واجباتت رو انجام بده، به جای مستحبات، تا می‌تونی به کار مردم برس! کار مردم رو راه بنداز. اگر قیامت کسی از تو سؤال کرد، بگو فاضل گفته بود...! آقای فاضل... این مرد خدا...»

از خودم چیزی نمی‌گویم. رویم نمی‌شود؟ نمی‌دانم... خودتان بهتر می‌دانید...! چه بگویم به عزیزی که ناگفته‌هایم را می‌داند؟ اصلاً که هستم من که چیزی بخواهم؟! یک سلامم را اگر پاسخ بگویی می‌روم لذتش را با تمام شهر قسمت می‌کنم...

می‌دانی! قبل از تو هر چیزی معنای خودش را داشت. بعد از تو همه‌چیز معنای تو را به خودش گرفت! حالا هرچیزی بهانه‌ای‌ست برای اینکه یاد تو را در دل من زنده کند. گل، ماه، رود، سرو... هر چیزی و هر مفهومی که شاعران از آن‌ها وام می‌گیرند... ردپای تو در همهٔ این مفاهیم دیده می‌شود...

«همه هست آرزویم که ببینم از تو رویی! چه زیان تو را که من هم برسم به آرزویی...»

کسی که حاجت برادر دینی خود را برآورده کند، مانند کسی است که همه عمر، خدا را عبادت کرده باشد...!

یا نور الله فی ظلمات الارض ای نور خدا در تاریکی های زمین...

چشمت به چشم ما و دلت پیش دیگری‌ست جای گلایه نیست که این رسم دلبری‌ست هر کس گذشت از نظرت در دلت نشست! تنها گناه آینه‌ها زودباوری‌ست مِهرت به خلق بیشتر از جِور بر من است سهم برابر همگان نابرابری‌ست دشنام یا دعای تو در حق من یکی‌ست ای آفتاب هر چه کنی ذره‌پروری‌ست ساحل جواب سرزنش موج را نداد گاهی فقط سکوت سزای سبک‌سری‌ست

می‌دانی! قبل از تو هر چیزی معنای خودش را داشت. بعد از تو همه‌چیز معنای تو را به خودش گرفت

محبت اصیل، آنی به‌دست نمیاد که! آروم آروم... رفته رفته... استثنا هم داره ها. اما این استثنا ها هم با آدمای استثنایی شکل گرفته. مثال بارزش وجود مقدس پیامبره که اگر کسی خوش‌دل بود، همون لحظهٔ اول محبت رسول اکرم (ص) می‌نشست به دلش! به فدای وجودش...

خدا وقتی ببینه توی خونه‌ش چیزایی رو راه دادید، کسایی رو راه دادید که خوشش نمیاد، تعارف نداره آقا! می‌ذاره می‌ره از اون خونه. انگار راحت نباشه... می‌ره! حالا تو هزاری هم برو دنبالش! نمیاد دیگه جانم... برنمی‌گرده تا وقتی‌که خونه‌ش رو خالی کنی از هرچی بدش میاد...»

من هیچ‌وقت آدم عجیبی نبوده‌ام. الان هم نیستم؛ اما لابد وقتی تو می‌گویی، هستم! یعنی گاهی می‌فهمم که عجیب شده‌ام! اما عجیب به تعبیر تو. من اسمی برایش نمی‌گذارم چون توصیف‌پذیر نیست. یعنی می‌دانی؛ احساس می‌کنم تفاوت منِ عادی با منِ عجیب (به تعبیر تو) همین توصیف‌ناپذیرهاست! اسم بهتری برایش نیست؟! باید باشد... مثلاً ناگفته‌ها، بله این بهتر است. منِ عجیب، پر از ناگفته است نسبت به منِ عادی.

بعضی از محبت‌ها هستند که یه اوجی دارند و یه فرودی! یهو میان، به‌هم می‌ریزند، همون قدر هم یهویی می‌رن! چشمت رو باز می‌کنی می‌بینی عه! من که تا دیروز خاطرخواهش بودم! چرا عادی شد همه چی؟! حالا تا بخواهی از این محبت‌ها داریم. اصلاً جنس محبت دنیایی همینه! تاریخ‌مصرف داره. هرچی هم باشه، بعدش عادی می‌شه. می‌خوای چیز جدیدتری رو کشف کنی!

مرا به هیچ بدادی و من هنوز بر آنم که از وجود تو مویی به عالمی نفروشم!...

مرا به هیچ بدادی و من هنوز بر آنم که از وجود تو مویی به عالمی نفروشم!... ... به‌گمانم سعدی بعد از سرودن این بیت، ساعت‌ها گریه کرده باشد...

ما بدین در نَه پی حشمت و جاه آمده‌ایم! از بدِ حادثه این‌جا به پناه آمده‌ایم...

این همه مدت... این همه روز... درست در زمانی که من و دلم جای دیگری بودیم، تو در حاشیهٔ داستانِ من بودی و من در بطنِ داستانِ تو!... دلم به‌هم ریخته‌است... چقدر در نظرم بالا رفته‌ای...

حتی برای یک حرف «م» هم ذوق کرده‌ام! آنجایی که آخرین کلمه را گفتی: ممنونم! می‌توانستی بگویی ممنون. می‌توانستی بگویی ممنونیم! به هرحال یک تیم هستید دیگر. اما این کلمه، یک کلمهٔ شخصی است... مالکیت دارد. یعنی من ممنون هستم! به هر حال طرفت یک آدم ادبیاتی است! هر واژه و هجایی برای خودش معنایی دارد! اصلاً به این چیزها فکر می‌کنی؟!...

از من ای آرام جان، احوال صائب را مپرس خاطر آسوده‌ای داری، چه آزارم تو را؟!...

بعضی از محبت‌ها هستند که یه اوجی دارند و یه فرودی! یهو میان، به‌هم می‌ریزند، همون قدر هم یهویی می‌رن!