بریده‌هایی از کتاب ایهام

«القَلبُ حرَمُ اللهِ، فَلا تُسکِن حَرَمَ اللهِ غَیرَ اللهِ!

حد اعلایی و با حداقل‌ها هم‌نشین آه مرواریدِ اصلِ با بدل‌ها هم‌نشین! من به لطفِ دوستانت رفتم امّا سعی‌کن بعد من کمتر شوی با این دغل‌ها هم‌نشین! دل به مفهوم سیاهی کم‌کم عادت می‌کند چشم وقتی می‌شود با مبتذل‌ها هم‌نشین گردن‌آویزی چنین را پاره‌کن، آزاد شو آه مرواریدِ اصلِ با بدل‌ها هم‌نشین...

یه چیز کلی بهت بگم جانم! محبت اصیل، آنی به‌دست نمیاد که! آروم آروم... رفته رفته... استثنا هم داره ها. اما این استثنا ها هم با آدمای استثنایی شکل گرفته. مثال بارزش وجود مقدس پیامبره که اگر کسی خوش‌دل بود، همون لحظهٔ اول محبت رسول اکرم (ص) می‌نشست به دلش! به فدای وجودش...

بعضی از محبت‌ها هستند که یه اوجی دارند و یه فرودی! یهو میان، به‌هم می‌ریزند، همون قدر هم یهویی می‌رن! چشمت رو باز می‌کنی می‌بینی عه! من که تا دیروز خاطرخواهش بودم! چرا عادی شد همه چی؟! حالا تا بخواهی از این محبت‌ها داریم. اصلاً جنس محبت دنیایی همینه! تاریخ‌مصرف داره.

می‌دانی! قبل از تو هر چیزی معنای خودش را داشت. بعد از تو همه‌چیز معنای تو را به خودش گرفت! حالا هرچیزی بهانه‌ای‌ست برای اینکه یاد تو را در دل من زنده کند. گل، ماه، رود، سرو... هر چیزی و هر مفهومی که شاعران از آن‌ها وام می‌گیرند... ردپای تو در همهٔ این مفاهیم دیده می‌شود...

من حتی توی مراحل خواستگاری هم چیزی از محبتم به تو نگفتم. دلم می‌خواست همه‌چی در کمال عقلانیت جلو بره. من تا امشب چیزی از درونم بهت نگفته‌بودم...

یه مروری روی ایهام داشته باشیم! ایهام، آوردن واژه‌ای است با حداقل دو معنی. که یکی نزدیک به ذهن است و دیگری دور از ذهن. نکته این‌جاست که مقصود شاعر، معمولاً معنی دور است و گاهی هر دو معنی استفاده می‌شه. در ایهام، واژهٔ دارای این آرایه، ذهن مخاطب رو بر سر دو راهی قرار می‌ده که کدام معنی رو انتخاب کنه و در وهلهٔ اول، این انتخاب، اندکی دشوار به‌نظر می‌رسه و همین دشواری در انتخاب معنای درست‌تر، بیشترین لذت رو برای مخاطب به ارمغان میاره.

«شاه‌نشین چشم من تکیه‌گَهِ خیال توست»

ضعف و عاشقی نسبت مستقیمی با هم دارند. هرچه نسبت به یک نفر ضعیف‌تر شوی، یعنی داری بیشتر عاشقش می‌شوی.

تماشای ماه نشان عاشق‌هاست!

اصلاً جنس محبت دنیایی همینه! تاریخ‌مصرف داره. هرچی هم باشه، بعدش عادی می‌شه. می‌خوای چیز جدیدتری رو کشف کنی!

یعنی چی جانم؟! یعنی قلب خونهٔ خداست. پس توی خونهٔ خدا، کس دیگه‌ای رو راه نده! ساکن نکن! این غیر از خدا چیان؟! حسد، بخل، غضب، کینه، شرک، جاذبه‌های دنیوی...

امشب ای ماه به دردِ دلِ من تسکینی... آخر ای ماه تو همدردِ منِ مسکینی...

- حرم که می‌رید، یه‌کاره نرید داخل و سمت ضریح و بوس و اینا! نمی‌گم بده ها. اونم زیارته و صاحبش قبول می‌کنه به لطف و بزرگواری‌ش! ولی جانم! برو توی صحن‌های مجاور، یه‌کم بشین! یه‌کم ذکر بگو. یه‌کم آروم بگیر و درددل کن باهاشون! بذار دلت آمادهٔ رسیدن بشه.

چطور می‌شود چراغ کوچکی را قیاس کرد با ماه تابانی در بلندای آسمان؟! انگار در پس ذهنم عاشقِ تویی شده‌بودم که به اشتباه در کس دیگری دیده‌بودم! چیزی شبیه به آرایهٔ ایهام. که یک معنی دور دارد و یک معنی نزدیک و منظور شاعر معنی دور است نه نزدیک!...

. یه مثال می‌زنم از مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی. ایشون می‌گفتند من ۵۰ ساله دارم اسلام می‌خونم. بذار خلاصه‌اش رو برات بگم: واجباتت رو انجام بده، به جای مستحبات، تا می‌تونی به کار مردم برس! کار مردم رو راه بنداز. اگر قیامت کسی از تو سؤال کرد، بگو فاضل گفته بود...! آقای فاضل... این مرد خدا...»

از خودم چیزی نمی‌گویم. رویم نمی‌شود؟ نمی‌دانم... خودتان بهتر می‌دانید...! چه بگویم به عزیزی که ناگفته‌هایم را می‌داند؟ اصلاً که هستم من که چیزی بخواهم؟! یک سلامم را اگر پاسخ بگویی می‌روم لذتش را با تمام شهر قسمت می‌کنم...

می‌دانی! قبل از تو هر چیزی معنای خودش را داشت. بعد از تو همه‌چیز معنای تو را به خودش گرفت! حالا هرچیزی بهانه‌ای‌ست برای اینکه یاد تو را در دل من زنده کند. گل، ماه، رود، سرو... هر چیزی و هر مفهومی که شاعران از آن‌ها وام می‌گیرند... ردپای تو در همهٔ این مفاهیم دیده می‌شود...

«همه هست آرزویم که ببینم از تو رویی! چه زیان تو را که من هم برسم به آرزویی...»

کسی که حاجت برادر دینی خود را برآورده کند، مانند کسی است که همه عمر، خدا را عبادت کرده باشد...!