بریده‌هایی از کتاب همرزمان حسین (ع)

تصوّر خود من این است که [اینکه] امام باقر «باقرالعلم» است، یعنی حقایق و مفاهیم اسلامی را که در قشری از دروغ و فریب و ریا و تحریف پیچیده شده بود میشکافد و آن لُبّ و مغز را می‌اندازد در کام مشتاقان حقیقت

پروردگارا! به محمّد و آل محمّد گوش حق‌شنو و فکر حق‌شناس و دل حق‌پذیر به ما عنایت کن. پروردگارا! آنچه میگوییم و میشنویم، برای ما حرکتی و تلاشی در راه تکامل و تعالی انسانی ما قرار بده. پروردگارا! ما را از قناعت به قلعهٔ تن و اکتفاء به محدودهٔ حواس و اضافات ظاهری نجات بده؛ پرواز به سوی جهان معنا و حرکت به سوی قلّهٔ انسانیّتی که برای انسانها معیّن کرده‌ای و مقدّر داشته‌ای، به همهٔ ما روزی کن. پروردگارا! دل ما را پس از آنکه ندای هدایت تو را شنید و پذیرفت و پس از آنکه آیت رحمت تو را دید، به کوری و مردگی و جمود مبتلا مفرما. خدایا! ما را از ایمان به کفر برمگردان. و جعلناهم أئمّة یهدون بأمرنا و أوحینا الیهم فعل الخیرات و إقام الصّلوة و إیتاء الزّکوة و کانوا لنا عابدین.

پروردگارا! ما را به قصورها و تقصیرها و گناه‌های فردی و گناه‌های اجتماعی و گناه‌های فکری‌مان که به آنها توجّه نداریم، توجّه بده؛ وسیلهٔ توبهٔ کامل و برگشت از این گناهان را برای ما فراهم بفرما. ما را در زمرهٔ دوستداران و پیروان و شیعیان اهل‌بیت زنده بدار. و ما را در شمار آنان محشور بفرما. پروردگارا! به محمّد و آل محمّد همهٔ نیازها و حاجتهای ما را برآورده بفرما. بحرمة سورة الفاتحه.

پروردگارا! ما را به قصورها و تقصیرها و گناه‌های فردی و گناه‌های اجتماعی و گناه‌های فکری‌مان که به آنها توجّه نداریم، توجّه بده؛ وسیلهٔ توبهٔ کامل و برگشت از این گناهان را برای ما فراهم بفرما. ما را در زمرهٔ دوستداران و پیروان و شیعیان اهل‌بیت زنده بدار. و ما را در شمار آنان محشور بفرما. پروردگارا! به محمّد و آل محمّد همهٔ نیازها و حاجتهای ما را برآورده بفرما. بحرمة سورة الفاتحه.

برای اینکه کسی را تصرّف کنی، اوّل کوچکش کن، اوّل تحقیرش کن، اوّل به او حالی کن که چیزی نیست، اوّل در دل او این مطلب را فرو کن که هیچ نقطهٔ مثبتی در زندگی او وجود ندارد. وقتی که او خوب باورش آمد که هیچی نیست، وقتی باورش آمد که بی‌شخصیّت است، وقتی باورش آمد که حقیر است، وقتی باورش آمد که بی‌بُتّه و بی‌ریشه است، خیلی آسان میشود او را تصرّف کرد.

از قول پروردگار عالم نقل میکند که من آن رعیّتی را که از امام ظالمی که از طرف خدا منصوب نشده است، اطاعت کند، عذاب خواهم کرد؛ اگرچه در کارهای شخصی‌اش آدم خوب و باتقوایی هم باشد.

جهاد به‌طور مطلق یعنی درگیری و مبارزهٔ با قدرتهای ارتجاعی ضدّ تعالی و تکامل انسانی

خوب است اینجا یک تذکّر بدهم و آن اینکه چرا امام باقر (علیه‌السّلام) را میگویند «باقرالعلوم». در روایات می‌آید که به امام باقر باقرالعلوم گفته شد، لانّه یبقر العلم؛ دانش را میشکافد. مگر بقیّهٔ ائمّه دانش را نمیشکافتند؟ مگر علم امام باقر بیشتر از امام صادق یا بیشتر از امام سجّاد یا بیشتر از امام عسکری بود؟‌ نه، همه از یک سرچشمه سیراب شده بودند و یک اندازه ظرفیّت داشتند و کم و زیادی نبود. گمان بنده این است، تصوّر خود من این است که [اینکه] امام باقر «باقرالعلم» است، یعنی حقایق و مفاهیم اسلامی را که در قشری از دروغ و فریب و ریا و تحریف پیچیده شده بود میشکافد و آن لُبّ و مغز را می‌اندازد در کام مشتاقان حقیقت. این یک گوشهٔ دیگری است از مبارزهٔ ائمّهٔ ما.

یک حکومت سالم، برای دورانی که نزدیک به آغاز انقلاب اسلامی است، یک داروی ضروری است، یک داروی لازم است. جامعهٔ اسلامی حق ندارد بگوید من این دارو را نمیخواهم. آن کسی هم که خازن این دارو است و دارو در آستین او است، حق ندارد بگوید خیلی خوب، حالا که دارو نمیخواهی، بنده هم قهر میکنم؛ دندَت نرم، پس برو بمیر! نه، این نیست. مگر مسئله‌ای شخصی است؟ سعی میکند خودش را به آن حق برساند، سعی میکند دارو را به مریض بخوراند. مگر اینکه ببیند اگر چنانچه به این مریض خیلی فشار بیاورد، مریض اصلاً خواهد مُرد. بله در اینجا موقّتاً دست نگه میدارد تا این مریض از آن حال بدجونی، از آن حال قریب‌الموتی، از آن حال احتضار بیرون بیاید. وقتی که مریض از آن حال بیرون آمد و آماده شد که روی او فعّالیّتی انجام بگیرد و این دارو به او خورانده شود، در ابتدا دارو را رندانه و زیرکانه به او میخورانند و اگر نشد، به‌زور در حلقش میریزند، امامت این‌جوری است.

«اثامن بالنّفس النّفیسة ربّها»

موسی‌بن جعفر (علیه‌السّلام) در تشکیلات هارون الرشید، یک مُهرهٔ اساسی دارد؛ مُهرهٔ اساسی. کیست او؟ علیّ‌بن یقطین. علیّ‌بن یقطین یک مُهرهٔ اساسی موسی‌بن جعفر (علیه‌السّلام) در خانهٔ هارون است، خیلی کارها را به‌وسیلهٔ علیّ‌بن یقطین، در تشکیلات حکومت انجام میدهند.

پس گاهی که بعضی از واجبات را میگویند به‌خاطر تقیّه ترک کنید، واجباتی است که در راه هدف نیست.

امّا تقیّه اجمالاً توأم با عمل است، توأم با جهاد است.

اجمال مطلب این است که اگر کسی تقیّه را به‌معنای کار نکردن و تعطیل کردن و منصرف شدن از راه‌پیمایی و وصول هدف بگیرد، این نشان میدهد که با مبنای تشیّع و با مبنای ائمّه (علیهم‌السّلام) در باب تقیّه اصلاً آشنایی ندارد، اگر کسی تقیّه را به این معنی بگیرد و لذا بگوید «یعنی چه؟ چرا تقیّه نمیکنید؟» یعنی چرا این راه را میپیمایید، خب اگر معنی تقیّه این باشد که واویلا است، دینی باقی نمیماند به‌واسطهٔ تقیّه!

تقیّه در بعضی از روایات به‌معنای نعل واژگونه زدن است؛ یعنی از این‌طرف برو منتها کاری کن که دشمنت خیال کند از آن‌طرف رفته‌ای.

این روایت میگوید: مؤمن درهرحالی جهاد میکند، هرگز جهاد را ترک نمیکند، نهایت اگر دولت حق بر سر کار بود، اگر امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) بر سر کار بود، مؤمن در کنار علی (علیه‌السّلام) جهاد خود را ادامه میدهد و جهاد میکند، شمشیر میکشد با امام (علیه‌السّلام) و در کنار امام میرود به جنگ و با دشمنان حق و دشمنان علی (علیه‌السّلام) جهاد میکند، این در صورتی است که دولت حقّی بر سر کار باشد، اگر دولت حقّی بر سر کار نبود، همین جهاد را میکند امّا با تقیّه، یعنی آشکارا نه، پنهان.

تقیّه به‌معنای کار نکردن نیست بلکه به‌معنای کارکردن، منتها کار موفّقیّت‌آمیز کردن است.

تقیّه به‌معنای کار نکردن نیست بلکه به‌معنای کارکردن، منتها کار موفّقیّت‌آمیز کردن است. تقیّه به‌معنای راه رفتن و به‌طرف مقصد راه پیمودن است، منتها در صورتی که کوه وجود داشته باشد از داخل کانال رفتن است، از زیر رفتن است، از راه انحرافی رفتن است، پس رفتن، پیمودن و عمل در آن هست.

تا حالا شد سه وسیله: اوّلی حفظ نظم و جزئیّات برنامه، دوّمی استتار و کتمان، سوّمی ایجاد ارتباطات؛ که با اصطلاحات امروز اسمش را میگذارند تشکیلات

استتار و کتمان در میان اصحاب ائمّه (علیهم‌السّلام) میتوانست آنها را به هدف و مقصدشان نزدیک کند.