بریده‌هایی از کتاب یادداشت‌هایی برای سیاره‌ی پراسترس

کم‌کم دارم به این نتیجه می‌رسم که بعضی امیال و آرزو هایم تا چه اندازه اشتباه بوده‌اند. تا چه اندازه خودم را دور از زمانِ حال یافته‌ام. می‌فهمم که تا چه اندازه همیشه چیزی "بیشتر" از آنچه درست در مقابلم قرار داشته می‌خواستم. باید راهی برای ساکن شدن در زمان حال پیدا کنم و به قول مادربزرگم، "از آنچه که دارم لذت ببرم و راضی باشم".

این تغییر در واقع شبیه به پیچِ شیب‌داری است که می‌تواند اسکیت‌سواری حرفه‌ای را نیز به وحشت بیندازد. تغییر شاید ثابت باشد اما سرعتِ تغییر قطعاً ثابت نیست.

حالا هربار که زندگی‌ام از چرندیاتِ بی‌ارزش و غیر ضروری و اضطراب‌آور پُر می‌شود، سعی می‌کنم اتاقِ بیمارستان را به خاطر آورم. همان جایی که بیمارها حتی از تماشای منظره بیرون از پنجره و تماشای تابش نور آفتاب و درختان افرا نیز شکرگزار بودند. همان جایی که زندگی، به خودیِ خودش یعنی همه چیز.

حتی زمانی که جریان اجتماع ما را به جهتی مشخص می‌کشاند (اگر آن جهت ما را ناراضی و ناخشنود می‌کند)، باید راهی برای شنا کردن بر خلاف این جریان وجود داشته باشد. شنا در جهتِ حقیقتِ خودمان؛ حقیقتی که عوامل حواس پرتی‌مان در جستجوی پنهان کردنِ آن هستند. شاید زندگی ما به همین حقیقت وابسته باشد.

اینترنت باعثِ اتحادِ ما و رقم زدنِ تغییر شده؛ تغییری در جهت بهتر شدن یا بدتر شدن. مشکل اینجاست که اگر به این سیستم عصبیِ پهناور متصل شویم، شادمانی یا تیره روزیِ ما نیز به امری جمعی تبدیل خواهد شد. احساساتِ یک جمع به احساسات فردیِ ما بدل می‌شود.

همهٔ ما به تمنای چنین موقعیت‌هایی تشویق شده‌ایم؛ اینکه آینده را "در آغوش بگیریم" و گذشته را "رها کنیم". همین مسئلهٔ مصرف‌گرایی تماماً بر اساس میلِ ما بنا شده؛ میلی که به جای توجه بر آنچه که "اکنون" داریم، بر خواستن "چیزهایی دیگر" معطوف است. نسخه‌ای بی‌نقص و تمام عیار برای رسیدن به نارضایتی. ما به زندگی در زمان حال تشویق نشده‌ایم.

اخبار همیشه به گونه‌ای طراحی می‌شوند که ما را دچار اضطراب کنند. اگر اخبار را به برای آرام کردن ما طراحی می‌کردند که دیگر نمی‌شد نامش را اخبار گذاشت؛ می‌شد یوگا و یا توله سگی زیبا.

"ما به ندرت متوجه می‌شویم که به عنوان مثال، شخصی‌ترین افکار و احساساتمان در واقع متعلق به خودمان نیستند. درست مثل زبان که ابداعِ ما نیست و تنها توسط اجتماع به دست ما رسیده." آلِن واتس، فرهنگِ ضد فرهنگ

اگر این طرز فکر را که به همه چیز احتیاج داریم از ذهن خارج کنیم درمی‌یابیم که هرآنچه نیاز داریم همینجا است.

۲. ما اسرار آمیز هستیم. دلیل اینجا بودن‌مان را نمی‌دانیم. مقصود و هدف‌مان توسط خودمان ساخته می‌شود. یک روبات به منظور رسیدن به هدف یا مجموعه‌ای از اهدافِ مشخص ساخته و طراحی می‌شود. هزاران نسل در این کره خاکی زندگی کرده‌ایم و همچنان در پی یافتن جواب هستیم. این راز، رازی وسوسه‌آمیز است.

بنابراین، این روایتی است از دو واقعیت. این یک حقیقت است که در این جهانِ توسعه یافته بسیاری از ما چیزهای زیادی برای سپاسگزار بودن داریم؛ مثل بالا رفتن امید به زندگی، کاهش مرگ و میر نوزادان، در دسترس بودنِ غذا و سرپناه و یا رخ ندادن جنگ‌های جهانی‌ای که تمام کشورها را درگیر خود می‌کنند. به بسیاری از نیازهای جسمانیِ اساسیِ خودمان اشاره کردیم

مشکل اینجاست که اگر به این سیستم عصبیِ پهناور متصل شویم، شادمانی یا تیره روزیِ ما نیز به امری جمعی تبدیل خواهد شد. احساساتِ یک جمع به احساسات فردیِ ما بدل می‌شود.

بیش از اینکه زمان به ما خدمت کند، ما در حال خدمت کردن به زمان هستیم. ما نگران زمانیم و نسبت به آن اضطراب داریم. ما در شگفتیم که زمان چطور سرآمده. ما با زمان درگیریم.

ما نیز از زمانِ عددی با خبر و از زمانِ طبیعی بی‌خبریم. شاید هزاران سال است که افراد ساعت هفت صبح از خواب بیدار می‌شده‌اند اما تفاوتِ چند قرنِ اخیر در این است که ما اکنون "به این خاطر که ساعت هفتِ صبح شده" از خواب بیدار می‌شویم. ما در ساعتی معین در روز در مدرسه، دانشگاه یا محل کار حاضر می‌شویم؛ نه به این خاطر که این زمان مناسب‌ترین زمان است بلکه چون زمانی است که برای انجام این کار در اختیار ما قرار داده شده

روانکاوِ بلژیکی، پروفسور پال وِرهِی معتقد است که جریانِ کنونیِ کار در جوامعِ امروزی که در آن فردی بر فردی دیگر نظارت می‌کند، و همگی دائماً تحت کنترل و مشاهده و ارزشیابی هستند، جریانی ناخوشایند است. حتی آن دسته از افرادی که در محیط کار نیستند نیز به همان اندازه از این آزمون‌ها و کنترل شدن‌های بی‌پایان رنج می‌برند.

بر اساس تحقیقی دیگر از سوی سازمان تی یو سی که در جهت تسهیل محیط کاری برای افراد فعالیت می‌کند، ۵۲ درصد از زنان در محیط کار خود با آزار و اذیت‌های جنسی روبه‌رو شده‌اند.

رویابافی برای رسیدن به اهداف خیالی را تمام کنید.

احساس اشتیاق و آروزی چیزی را داشتن به ندرت با رسیدنِ به آن چیز ارضا می‌شود و اینگونه می‌شود که بیشتر می‌خواهیم. این چرخه دائماً تکرار می‌شود. ما تربیت شده‌ایم چیزی بخواهیم که تنها به بیشتر خواستن منجر می‌شود. ما تربیت شده‌ایم تا معتاد باشیم.

گاهی اینطور استنباط می‌شود که تمامِ هدفِ بازاریابی این است که ما نسبت به خودمان احساس بدی داشته باشیم.

شاید راز زیبایی‌ای که هیچ مجله‌ای دلش نمی‌خواهد از آن به ما بگوید این است که بهترین راه برای راضی بودن از ظاهرمان، پذیرشِ "ظاهر کنونی‌مان" است. ما در عصر فتوشاپ و جراحی‌های زیبایی هستیم و به زودی در عصر روبات‌های طراح قرار خواهیم گرفت. شاید اکنون بهترین زمان باشد تا به جای تلاش در جهت رسیدن به کمالِ پوچ روبات‌ها، پذیرای ویژگی‌های انسانیِ خودمان باشیم.