بریده‌هایی از کتاب دید اقتصادی

فحش و ناسزا به انقباض پولی (و تأیید نسبی تورم) موفق‌ترین کارزارِ تبلیغاتیِ اقتصادِ امروز است. تا جایی که به سیاست‌مداران و اقتصاددان‌ها مربوط می‌شود، انقباض پولی، به معنی کاهش کلی قیمت‌ها در طول زمان، معادل اقتصادیِ طاعون است. با بروز کوچک‌ترین نشانهٔ انقباض پولی، دولت‌ها به طور خاص سیاست‌هایی را پیش می‌گیرند تا قیمت‌ها را دوباره بالا بیاورند.

در اقتصاد نوین بعضی‌ها از این ایده تحت عنوان «نظریهٔ ارزش کار» نام می‌برند، که می‌گوید سود این‌طور به‌دست می‌آید که به کارگران کمتر از ارزششان پرداخت شود. در این دیدگاه، کارآفرینانی مانند آبل یا در واقع شرکت‌های بزرگ فقط وقتی می‌توانند به ثروت برسند که موفق شوند دیگران را فقیر کنند.

پس‌انداز سرمایهٔ لازم را برای توسعهٔ تولید فراهم می‌کند. در نتیجه، هر دلاری که پس‌انداز شود نسبت به دلاری که مصرف می‌شود آثار اقتصادیِ مثبتِ بیشتری دارد. البته تلاش نکنید این مسئله را به اقتصاددان‌ها و سیاست‌مداران توضیح دهید.

وقتی که پس‌اندازکننده‌های جزیره بفهمند که واقعاً اطمینانی به سپرده‌های بانک نیست، دیگر پس‌انداز نمی‌کنند! آنها ماهی‌هایشان را مثل سابق در خانه نگه خواهند داشت. دیگر مخزنی از سرمایه نداریم تا خرج نگهداری تجهیزاتمان کنیم، چه برسد به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید! کل اقتصاد ما از هم می‌پاشد!» فرانکی گفت، «گوش کن دلواپس! ما فکرش را کرده‌ایم و نقشه‌ای کشیده‌ایم. چه لزومی دارد پس‌اندازکننده‌ها بدانند پس‌اندازشان نه تنها رشد نمی‌کند بلکه آب هم می‌رود؟»

تورم به طور ساده ابزاری است که ثروت را از کسی که در یک واحد پولی پس‌انداز دارد به کسی که در همان واحد پولی بدهی دارد منتقل می‌کند. با اَبَرتورم، ارزش پس‌انداز یکسره محو شده و بارِ بدهی برداشته می‌شود (وضع کسانی که دارایی فیزیکی دارند خوب باقی می‌ماند، چون‌که، برخلاف پس‌انداز در یک واحد پولی، ارزش اسمی دارایی‌ها با زبانه کشیدن تورم بالا می‌رود).

یک راه خیلی بهتر این است که دولت هزینه‌ها را کم کند. با این حال، بعضی وقت‌ها این از بالابردن مالیات‌ها هم سخت‌تر است. به‌خصوص آنهایی که منافعشان قطع شده است مستعد هستند مخالفتشان را هم در صندوق رأی و هم در کف خیابان نشان بدهند.

فرض کنید آبل به خاطر ثروت نسبی‌اش احساس شرمساری کند، با حرف‌های آنها نرم شود و ماهی‌هایش را بلاعوض واگذار کند. بیکر و چارلی با ماهی‌های اضافه چه کار می‌کنند؟ اگر آنها از بار بازپرداخت معاف باشند، به احتمال زیاد از این هدیه استفاده می‌کنند تا وقت بیشتری صرف خوش‌گذرانی کنند. گرچه هیچ ایرادی در نفس تفریح نیست (در واقع هدف بسیاری از فعالیت‌های انسان است) ولی تعطیلات بیکر و چارلی ذره‌ای به ظرفیت تولید جزیره اضافه نمی‌کند. بااین‌که گزینهٔ خیریه سخاوتمندانه‌تر به چشم می‌آید و ممکن است محبوبیت آبل را بیشتر کند اما اثرگذاریِ وامِ تجاری در کمک به رشد اقتصادی را ندارد.

تقریباً همه تصور می‌کنند بالا رفتن قیمت‌ها یعنی تورم. پس اگر قیمت‌ها بالا نمی‌روند، حتماً تورمی نیست. اما قیمت‌های رو به بالا فقط نتیجهٔ تورم است! تورم بسط عرضهٔ پول است.

با استمرار استفادهٔ ناکارآمد از نیروی کار و سرمایه کمکی به جامعه نمی‌شود. اگر ایالات متحده دیگر در تی‌شرت مزیت رقابتی ندارد، باید چیز دیگری پیدا کند که می‌تواند در آن رقابت کند.

تجارت در سطح ملی با تخصص‌گرایی نیروی کار در سطح شخصی هیچ تفاوتی ندارد. هر فرد، یا کشور، آن چیزی را که فراوان دارد یا چیزی را که عالی انجام می‌دهد با چیزهایی که ندارد یا به‌راحتی نمی‌تواند درست کند مبادله می‌کند.

اگر مصرف‌کنندگان خرج نمی‌کنند، بهترین راهِ تحریکِ تقاضا این است که بگذاریم قیمت‌ها تا سطوح پایین‌تری افت کنند. با این مفهوم ساده، سم والتونِ کارآفرین میلیاردها دلار درآورد.

کسانی که به رشد مداوم قیمت‌ها خو گرفته‌اند، اگر بدانند قیمت‌ها در ایالات متحده به مدت تقریباً ۱۵۰ سال به طور منظم کاهش می‌یافت شوکه می‌شوند... از اواخر سدهٔ ۱۸ تا سال ۱۹۱۳!

اقتصادی که کارگرانش در حرفه یا خدمات خاصی تخصص دارند همیشه بهتر از حالتی است که همه کار یکسانی می‌کنند. تخصصی شدن، تولید را افزایش می‌دهد، که به نوبهٔ خود استاندارد زندگی را بالا می‌برد.

اقتصاد عبارتست از تلاش برای حداکثر کردن دسترسی به منابع محدود (که تقریباً همه منابع محدود هستند) به‌طوری‌که بیشترین تقاضای ممکن انسان تأمین شود. ابزارها، سرمایه و نوآوری جواب این معادله هستند.

ساده‌ترین تعریف اقتصاد عبارتست از تلاش برای حداکثر کردن دسترسی به منابع محدود (که تقریباً همه منابع محدود هستند) به‌طوری‌که بیشترین تقاضای ممکن انسان تأمین شود. ابزارها، سرمایه و نوآوری جواب این معادله هستند.

پس‌انداز فقط وسیله‌ای برای افزایش توانایی مصرف نیست. ضربه‌گیرِ واجبی است که از نظام‌های اقتصادی در برابر حوادث غیرمنتظره محافظت می‌کند.

(سیاست‌مدارها هیچ وقت اجازه نمی‌دهند یک بحران هدر برود).

به زبان اقتصاد، سرمایه ابزاری است که می‌سازیم و استفاده می‌کنیم، نه به‌خاطر خودش بلکه برای ساختن یا درست‌کردن چیز دیگری که لازم داریم.

آبل یک اصل ابتدایی اقتصاد را نشان می‌دهد که میتواند به افزایش مطلوبیت زندگی منجر شود: او صرفه‌جویی می‌کند و تن به ریسک می‌دهد!

یکی از دلایلی که اقتصاددان‌ها این‌قدر موفق بوده‌اند که منبع تورم را گنگ و پیچیده کنند این است که تعریف درست کلمه را دور زده‌اند. تقریباً همه تصور می‌کنند بالا رفتن قیمت‌ها یعنی تورم. پس اگر قیمت‌ها بالا نمی‌روند، حتماً تورمی نیست. اما قیمت‌های رو به بالا فقط نتیجهٔ تورم است! تورم بسط عرضهٔ پول است.