بریده‌هایی از کتاب زن و بازیابی هویت حقیقی

زن، در جامعهٔ خودباختهٔ نظامِ پلید پادشاهی، حقیقتاً و از همهٔ جوانب مظلوم بود. اگر زن می‌خواست وارد مقولهٔ علم بشود، باید قید دین و تقوا و عفاف را می‌زد. مگر یک خانم مسلمان، در دانشگاه‌ها و محیط‌های آموزشی و مراکز علمی و فرهنگی می‌توانست به آسانی حجاب و متانت و وقار خود را حفظ کند؟ مگر ممکن بود؟ مگر می‌شد یک زن مسلمان، در خیابان‌های تهران و بعضی از شهرهای دیگر، با متانت و وقار اسلامی یا حتّی با حجاب نیمه کاره، راحت راه برود و از گزند زبان و حرکت هرزگان و دلباختگانِ به فساد و فحشای سوغات غرب، مصون بماند؟ کاری کرده بودند که در این مملکت، کسب علم برای زن‌ها غالباً ممکن نمی‌شد. موارد استثنایی را کاری ندارم. به طور غالب، رفتن زنان به وادی علم میسّر نمی‌شد؛ مگر با برداشتن حجاب و منصرف شدن از تقوا و وقار اسلامی!

عده‌ای بد و یا کج فهمیدند؛ یک عدّهٔ مُغرض هم از این کج‌فهمی استفاده کردند؛ کأنه یا باید زن، مادر خوب و همسر خوبی باشد یا باید در تلاش‌ها و فعّالیت‌های اجتماعی شرکت کند؛ قضیه این‌طوری نیست؛ هم باید مادر خوب و همسر خوبی باشد، هم در فعّالیت اجتماعی شرکت کند. فاطمهٔ زهرا (سلام‌الله‌علیها) مظهر چنین جمعی است؛ جمع بین شؤون مختلف

عده‌ای بد و یا کج فهمیدند؛ یک عدّهٔ مُغرض هم از این کج‌فهمی استفاده کردند؛ کأنه یا باید زن، مادر خوب و همسر خوبی باشد یا باید در تلاش‌ها و فعّالیت‌های اجتماعی شرکت کند؛ قضیه این‌طوری نیست؛ هم باید مادر خوب و همسر خوبی باشد، هم در فعّالیت اجتماعی شرکت کند. فاطمهٔ زهرا (سلام‌الله‌علیها) مظهر چنین جمعی است؛ جمع بین شؤون مختلف

فرض کنیم اگر در یک جامعه‌ای مسئلهٔ آرایش زنان و تبرّج زنان در محیط‌های عمومی محکوم شود، جنجال بلند خواهد شد. اگر نقطهٔ مقابل آن انجام بگیرد -  یعنی در یک جامعه‌ای عریانی زنان مطرح شود - هیچ سر و صدایی در دنیا بلند نمی‌شود. امّا وقتی پوشش زن، عدم تبرّج زن، آرایش نکردن زن در جامعه مطرح شود، دستگاه‌های مسلّط تبلیغاتی دنیا سر بلند می‌کنند، جنجال می‌کنند؛ این نشان‌دهندهٔ این است که یک فرهنگی، یک سیاستی، یک راهبردی وجود دارد که سال‌های متمادی است دنبال می‌شود و پایه‌اش این است که این جایگاه، این شأن، این موقعیت غلط و اهانت‌آمیز را برای زن تثبیت کنند؛ و متأسّفانه کردند. لذا شما می‌بینید در غرب با حجاب تدریجاً به صورت علنی دارد مخالفت می‌شود

تا سال ۱۹۴۷ در انگلستان، به زنانی که تحصیل می‌کردند، مدرک تحصیلی نمی‌دادند و می‌گفتند که زن نباید مدرک تحصیلی بگیرد! این‌ها امروز آمده‌اند و در مقابل جمهوری اسلامی، مدّعی حقوق زن شده‌اند

۱/۳/۲۴/۴- نهضت دفاع از زنان، حرکتی بی‌منطق، مبتنی بر جهالت و بدون تکیه برسنّت‌های الهی و فطرت زن در حقیقت، نهضت دفاع از زنان در غرب، یک حرکت دستپاچه، یک حرکت بی‌منطق، یک حرکت مبتنی بر جهالت، بدون تکیه به سنّت‌های الهی و بدون تکیه به فطرت و طینت زن و مرد بود که در نهایت به ضرر همه تمام شد؛ هم به ضرر زنان، هم به ضرر مردان، و بیش‌تر به ضرر زنان. این قابل تقلید نیست. این فرهنگی نیست که در کشور اسلامی کسی به آن نگاه کند و بخواهد از آن چیزی یاد بگیرد؛ این را باید طرد کرد.

«المرأة سیدة بیتها»؛ بزرگ خانه، زن خانه است؛ این از پیغمبر اکرم است.

اسلام با کار کردن زن موافق است. نه فقط موافق است، بلکه کار را تا آن‌جا که مزاحم با شغل اساسی و مهم‌ترین شغل او، یعنی تربیت فرزند و حفظ خانواده نباشد، شاید لازم هم می‌داند.

چادر، لباس ملی ماست. چادر، پیش از آن‌که یک حجاب اسلامی باشد، یک حجاب ایرانی است. مال مردم ما و لباس ملی ماست.

گاهی در فیلم‌ها نقش‌های استطرادی یا حاشیه‌ای تأثیرات خیلی زیادی می‌بخشد و مثلا در یک مجموعهٔ تلویزیونی، یک زن دارای شخصیت جذّاب و مثبت، حجاب خود را رعایت می‌کند و مراقب حجاب خود است. این یک نقش فرعی و حاشیه‌ای است؛ امّا خیلی تأثیر می‌گذارد.

بالاخره دو تا شریک و دو تا رفیق هستید. یک جا مرد کوتاه بیاید، یک جا زن کوتاه بیاید. یکی این‌جا از سلیقه و خواست خود بگذرد، دیگری در جای دیگر، تا بتوانید با یکدیگر زندگی کنید.

چه ستم‌هایی که در حقّ زن روا داشته شده و اسمش ستم است، و چه ستم‌هایی که اسمش هم ستم نیست، امّا در حقیقت ستم است؛ مثل همین سوق دادن به تجمّل و مصرف‌گرایی و آرایش‌های بیهوده و مخارج سنگین و تبدیل شدن به یک وسیلهٔ مصرف. این، ستم بزرگی بر زن است. شاید بشود گفت که هیچ ظلمی بالاتر از این نیست؛ زیرا که او را بکلّی از آرمان‌ها و اهداف تکاملی خودش غافل و منصرف می‌کند و به چیزهای خیلی کوچک و حقیر سرگرم می‌نماید.

[زن] شمع جمع افراد خانواده است؛ مایهٔ انس و سکینه و آرامش است...

اسلام برخلاف آن‌جوری که همیشه در نظام‌های طاغوتی وجود داشته است که با چشم دیگری اصلاً به زن نگاه می‌کردند، به زن شخصیت می‌دهد. در اسلام وقتی برای مؤمن نمونه می‌خواهند مشخّص بکنند، نمونهٔ زن معین می‌کنند. «وَ ضَرَبَ اللهُ مَثلاً لِلّذینَ امَنوا اِمرأتَ فرعَون»؛ این نفر اول، «وَ مَرْیمَ ابْنَتَ عِمرانَ»، نفر دوم؛ نمونه برای للّذین آمنوا، دو زن. نمونه برای للذین کفروا هم دو زن: «امرأتَ نوحٍ وَ امرأتَ لوطٍ کانَتا تَحْتَ عَبْدَینِ مِنْ عِبادِنا ... فَخانَتاهُما» یعنی زن را نه فقط محور و عبرت و آئینه‌ای برای زنان، بلکه برای کل جامعه قرار می‌دهد. می‌شد یک مرد انتخاب بکنند. نه، این در مقابلهٔ با آن نگاه انحرافی و غلطی است که نسبت به زنان وجود داشته. این نگاه، همیشه هم تحقیرآمیز نبوده؛ امّا همیشه غلط بوده.

تا سال ۱۹۴۷ در انگلستان، به زنانی که تحصیل می‌کردند، مدرک تحصیلی نمی‌دادند و می‌گفتند که زن نباید مدرک تحصیلی بگیرد! این‌ها امروز آمده‌اند و در مقابل جمهوری اسلامی، مدّعی حقوق زن شده‌اند! در همان سال‌هایی که چنین حقارت‌هایی در فرهنگ غربی مشاهده می‌شد، در ایران اسلامی، «بانوی اصفهانی» اجازهٔ اجتهاد از مجتهدان درجهٔ اوّلِ آن روز اسلام داشت و در اصفهان، حوزهٔ تدریس فلسفه و فقهش دایر بود!

خواهران عزیز و دختران من! اعتقادم این است که اگر در بخشی از جامعهٔ اسلامی - چه در ایران و چه در بعضی کشورهای دیگر - نسبت به زن مسلمان، کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد، قدری تقصیر مردان و قدری هم تقصیر خودِ بانوان است؛ چون آن کسی که باید شأن اسلامی زن را بشناسد و از آن دفاع کند، در درجهٔ اوّل خودِ بانوان هستند.

قرآن، ما باید اعتراف کنیم که سال‌های متمادی جامعهٔ ما با قرآن فاصله گرفت. ما در جمهوری اسلامی داریم این فاصله را کم می‌کنیم؛ عقب‌ماندگی‌ها را جبران می‌کنیم، امّا این عقب‌ماندگی خیلی زیاد بوده. در دوران حاکمیت‌های طاغوت، قرآن به صورت رسمی در جامعه حضور نداشت... ما حالا می‌خواهیم این را جبران بکنیم و برای این، حقّاً و انصافاً کار زیادی از اوّل انقلاب انجام گرفته، که نتیجه‌اش را هم داریم مشاهده می‌کنیم؛ لکن این آغاز کار است؛ آغاز راه است. با قرآن باید عجین شد؛ مفاهیم قرآنی مفاهیمی است برای زندگی؛ فقط معلومات نیست. گاهی انسان معلومات قرآنی‌اش خوب است، امّا از قرآن در زندگی او هیچ اثری نیست!

ازدواجی با پیوند عشقی معنوی و الهی و جوششی بی‌نظیر میان زن و مرد مؤمن و مسلمان و همکاری و همسری به معنای واقعی بین دو عنصر الهی و شریف، امّا بیگانه از همهٔ تشریفات و زر و زیورهای پوچ و بی‌محتوای ظاهری. این است ازدواج درست زن مسلمان و تربیت فرزند و ادارهٔ محیط خانه و البته اندیشیدن و پرداختن به همه چیز جامعه و دین و دانش و فعّالیت اجتماعی و سیاسی. اسلام، این است.

برابری زن و مرد، پیش‌فرض مسلّم و قطعی بوده و هر دو را آفریده از نفس واحد می‌داندو هرگونه امتیازی را به تقوا می‌شمارد که این امتیازها با ارادهٔ زن و مرد و از طریق حرکت اشتدادی و ملکه نمودن خصایل و فضایل الهی در نفس ناطقهٔ انسانی به بار می‌نشینند و زن یا مرد بودن، هیچ نقشی در وصول به مراتب کرامت والای نفسانی ایفاگر نیست.

«المرأة ریحانة»؛ زن گل است. این مربوط به میدان‌های سیاسی و اجتماعی و تحصیل علم و مبارزات گوناگون اجتماعی و سیاسی نیست؛ این مربوط به داخل خانواده است.