بریده‌هایی از کتاب مینیمالیسم دیجیتال

هدفِ این کتاب شناساندنِ مینیمالیسمِ دیجیتال است و این شامل کاوشی دقیق‌تر دربارهٔ آن‌چه از شما می‌خواهد و علت نتیجه‌دهندگیِ آن است. بعد درصورتی‌که فکر می‌کنید این فلسفه برای‌تان مفید است و درست کار می‌کند، نحوهٔ پذیرش و به‌کارگیریِ آن‌را به شما یاد می‌دهد.

برای رسیدن به این هدف، کتاب را به دو بخش تقسیم کرده‌ام. در بخش اول فلسفهٔ زیربناییِ مینیمالیسمِ دیجیتال را توضیح می‌دهم که با بررسیِ دقیق‌ترِ نیروهایی شروع می‌شود که زندگیِ خیلی‌ها را به‌طور فزاینده‌ای غیرقابل‌تحمل کرده و در ادامه به موشکافیِ دقیقِ فلسفهٔ مینیمالیسمِ دیجیتال می‌پردازم و توضیح این‌که چرا آن‌را راه‌حل مناسبی برای مشکلات دنیای فوقِ مدرن می‌دانم.

فلسفهٔ معاشرتِ مکالمه‌محور موضع سخت‌تری می‌گیرد. استدلال می‌کند که مکالمه تنها نوع تعاملی‌ست که در مدیریت روابط اجتماعی قابل‌قبول است. این مکالمه می‌تواند شکل یک ملاقاتِ رودررو را به خود بگیرد یا می‌تواند یک گفت‌وگوی ویدئویی‌تصویری و یا یک تماس تلفنی باشد

سطح بالای رضایتِ ناشی از راحت‌طلبی کوتاه و گذراست و نارضایتیِ ناشی از کنارگذاشتنِ چیزها، زودگذر. اما فروغ پرمعنایی که از اقدام آگاهانه برای انتخاب آن‌چه از شما توقع توجه دارد، چیزی‌ست که همواره باقی می‌مانَد.

روش تصمیم‌گیریِ محتاطانه از تأثیر عملی‌ای که خودِ یک تصمیم می‌تواند بر زندگیِ افراد داشته باشد، خیلی مهم‌تر است.

مشکل این است که تغییرات کوچک برای حل مشکلات بزرگِ ما در ارتباط با فناوری‌های جدید کافی نیستند. رفتارهای زیربنایی‌ای که امیدواریم برطرف شوند، در فرهنگ ما نهادینه شده‌اند و همان‌طور که در فصل قبل هم بحث کردم، این رفتارها توسط نیروهای روان‌شناختیِ قوی‌ای حمایت می‌شوند که از غرایز پایهٔ ما استفاده می‌کنند. برای به‌دست‌گرفتنِ دوبارهٔ کنترل اوضاع، نباید به چندین راه‌حل ساده اکتفا کنیم، بلکه باید ارتباط‌مان با فناوری را از ابتدا و با استفاده از ارزش‌های عمیقِ درونی‌مان پایه‌گذاری کنیم.

فناوری‌های جدید و داغی که در یک دههٔ اخیر ظهور پیدا کرده‌اند، به‌ویژه برای ایجاد اعتیاد رفتاری مناسب‌اند و افراد را به استفادهٔ بیش‌ازحدی که فکر می‌کردند مفید و از نظر ذهنی سالم است، سوق می‌دهند. درحقیقت همان‌طور که افشاگران و محققانی مثل تریستان هریس، شان پارکر، لیا پرلمن و آدام آلتر بیان می‌کنند، این فناوری‌ها در بیش‌ترِ موارد طوری طراحی شده‌اند که تشدیدکنندهٔ این نوع اعتیاد رفتاری باشند. استفادهٔ بی‌اختیار و اجبارگونه در این مورد خاص، ضعف شخصیت به حساب نمی‌آید، بلکه برعکس نمایانگر یک برنامهٔ تجاری و منفعت‌طلبانهٔ عظیم و ازپیش‌تعیین‌شده است.

بخش مهمی از جوابِ این سؤال که چطور این اتفاق افتاد، این است که خیلی از این ابزارهای جدید هرگز آن‌چنان که در نگاه اول به نظر می‌رسد معصوم نیستند. مردم به‌دلیل تنبلی و بی‌هدف‌بودن‌شان نیست که تسلیم صفحه‌نمایش گوشی‌هاشان می‌شوند، بلکه بیلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری شده تا آدم‌ها به دام فضای مجازی بیفتند و هیچ راه گریزی از آن نداشته باشند. پیش‌تر هم به این موضوع اشاره کرده‌ام. انگار پای‌مان لیز خورده، عقب‌عقب رفته‌ایم و توی دامِ این زندگیِ آنلاین افتاده‌ایم؛ چیزی‌که جزو برنامه نبود. همان‌طور که در ادامه اشاره خواهم کرد، به تعبیر دقیق‌تر، شرکت‌های سازندهٔ دستگاه‌های گران‌قیمت و کسانی‌که از جلب‌توجه همگانی سود می‌برند، ما را هُل دادند وسط این معرکه؛ چراکه خیلی خوب فهمیده بودند چه امکان بالقوه‌ای برای کسب درآمد از فرهنگ سلطهٔ گجت‌ها و نرم‌افزارها بر زندگیِ ما وجود دارد.

اگه بخوایم با خودمون صادق باشیم، باید بگم چک‌کردن تعداد "لایک"ها شده شکلِ امروزیِ سیگارکشیدن.»

«در دنیا زندگی کنید؛ بدون این‌که دچار خواست‌های دنیوی شوید

«ما موجوداتِ به‌شدت اجتماعی‌ای هستیم که هرگز نمی‌توانیم نسبت‌به نظرِ اطرافیان در موردمان بی‌اعتنا باشیم

بیش‌ترِ اوقات هزینهٔ چیزهای غیرضروری‌ای که زندگی‌مان را با آن‌ها شلوغ می‌کنیم، خیلی بیش‌تر از منافع کوچکی‌ست که هر کدام از این اضافات قرار است برای ما داشته باشد.

برای همین است که غرق‌شدن در فضای مجازی خطرناک محسوب می‌شود. هر فردی ممکن است با اندک‌سودی که از این برنامه‌ها و سرویس‌های جدید دریافت می‌کند، فریب بخورد و هزینه‌های گزافی را که بابت آن‌ها می‌پردازد، نادیده بگیرد؛ هزینه‌ای که از مهم‌ترین داراییِ ما کم می‌کند: لحظه‌به‌لحظهٔ عمرمان.

«هزینهٔ هر چیز، میزانِ زمانی‌ست که من اسمش را "عمر" می‌گذارم؛ چیزی‌که باید آن‌را فوراً یا در طولانی‌مدت با چیزی‌که می‌خواهید معاوضه کنید.»

افراط حقیقی مدت‌زمان طولانی‌ای‌ست که آدم‌ها صرف خیره‌شدن به صفحه‌نمایش گوشی‌هاشان می‌کنند.

اگه بخوایم با خودمون صادق باشیم، باید بگم چک‌کردن تعداد "لایک"ها شده شکلِ امروزیِ سیگارکشیدن.»

آدم‌ها به فیس‌بوک ملحق شدند تا با دوست‌هاشان در سراسر جهان در ارتباط باشند اما نتیجه این شد که دیگر نمی‌توانستند بدون چشم‌برداشتن از صفحهٔ گوشی‌شان، با دوستی که آن‌طرفِ میز ـ درست روبه‌روشان ـ نشسته بود، مکالمه‌ای چنددقیقه‌ای برقرار کنند.

با تحکم از همهٔ فناوری‌ها می‌خواهد: «به ما خدمت کنید، نه به تبلیغات!» و همین‌طور شروع کرد به انتشار هشدارهایش دربارهٔ این موضوع که معلوم نیست شرکت‌های فناوری می‌خواهند تا کجا این "ذهن‌ربایی" را ادامه دهند

«مهندس‌های سیلیکان‌ولی دارن برنامه می‌نویسن یا ذهن مردم رو برنامه‌ریزی می‌کنن؟!» و هریس جواب می‌دهد: «ذهن مردم رو برنامه‌ریزی می‌کنن. لابد شنیدین که می‌گن "فناوری به‌خویِ‌خود بد نیست و خنثی‌ست. این ماییم که از اون استفادهٔ نادرست می‌کنیم" ولی این موضوع حقیقت نداره...» کوپر می‌پرد وسط حرفش و می‌پرسد: «فناوری خنثی نیست؟» «خنثی نیست، تازه برعکس طوری سازماندهی شده که با امکانات مختلفی که در اختیار شما قرار می‌ده، بیش‌ترین میزان وقت‌تون رو به خودش اختصاص بده و این همون چیزیه که ثروت رو به جیب سازنده‌هاش سرازیر می‌کنه.»

. مردم به‌دلیل تنبلی و بی‌هدف‌بودن‌شان نیست که تسلیم صفحه‌نمایش گوشی‌هاشان می‌شوند، بلکه بیلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری شده تا آدم‌ها به دام فضای مجازی بیفتند و هیچ راه گریزی از آن نداشته باشند.