بریده‌هایی از کتاب هنر نه گفتن

خشونت: می‌کوشیم تا بحث گروهی را تحت سلطهٔ خود درآوریم. برخلاف دیگران حرف می‌زنیم و بدون توجه به احساسات‌شان، عقایدشان را سرکوب می‌کنیم.

جسارت سالم قابل احترام است. همان‌طور که در بخش قبل بیان کردیم، جسارت یعنی این که موقعیت‌تان را با اعتماد به نفس کامل ابراز کنید. خشونت، خصم‌آمیز است. فرد خشن به گونه‌ای بی‌ادبانه، تحقیرآمیز و حتی تهدیدآمیز رفتار می‌کند.

معنای جسارت در قالب کلی و اساسی‌اش یعنی رک‌گویی و بدون رودربایستی حرف زدن. فقط همین! این نکته خیلی خوب است زیرا مفهومش این است که جسارت مهارتی نیست که از زمان تولد با شما باشد. شما می‌توانید با تمرین و ممارست آن‌را در خود پرورش دهید.

جسور بودن یعنی داشتن اعتماد به نفسی که با آن می‌توانیم نیازها و خواست‌های‌مان را ابراز کنیم و به دنبال اهداف‌مان باشیم؛ حتی اگر در شرایط مخالفی قرار داشته باشیم. جسور بودن یعنی به دیگران بگویید موضع‌تان چیست و یعنی این‌که جایی برای سردرگمی وجود ندارد. جسارت یعنی ابراز دیدگاه و نظرات و عدم وجود این احساس که نیاز به تأیید یا تصدیق دیگران دارید.

می‌دهید، بعضی‌ها می‌کوشند تا شما را وادار کنند به کار آن‌ها بپردازید. آن‌ها حاضر نیستند جواب "نه" بشنوند. شما باید در چنین مواردی، جسور باشید.

آن‌ها به طور طبیعی اولویت‌های خود را به اولویت‌های دیگران ترجیح می‌دهند. مفهومش این است که هر کدام از ما برای این‌که مطمئن شویم نیازهای شخصی‌مان برآورده می‌شوند، مسئول هستیم. هیچ‌کس این کار را برای ما انجام نمی‌دهد.

هنر نه گفتن به شما کمک خواهد کرد تا به جای خشنود کردن مداوم دیگران، نیازها و تمایلات خود را در اولویت قرار دهید. و مهم‌تر این که، به شما نشان خواهد داد تا بدون استفاده از روش سخت و ناراحت کننده‌ای که مدت‌ها پیش از آن استفاده می‌کردم، این کار را انجام دهید.

از آن‌جایی که یک مردم شادکن سخت‌کوش بودم، بلافاصله پاسخ مثبت می‌دادم.

آن‌ها احترام بیش‌تری برای‌تان قایل خواهند شد؛ ارزش بیش‌تری برای وقت‌تان در نظر می‌گیرند؛ و در چشم آن‌ها یک رهبرید تا یک دنباله‌رو.

به دوستی فکر کنید که به نظرتان می‌آید به دنبال شاد کردن دیگران است. احتمالاً این فرد یکی از بهترین آدم‌هایی است که می‌شناسید. این مرد یا زن همیشه آماده است تا دست دیگران را بگیرد. شما می‌توانید هنگام بروز مشکلات روی این آدم حساب کنید. این فرد با شادمانی کارهای شخصی‌اش را کنار می‌گذارد تا خواسته‌ها و احتیاجات شما را برآورده سازد.

این کتاب به شما یاد می‌دهد که چگونه حد و مرزهای‌تان را مشخص کنید، سرحرف‌تان بمانید و کاری کنید دیگران به تصمیمات‌تان احترام بگذارند.

دیمون زاهاریادس در کتاب هنر نه گفتن راهکارهای جالبی را در اختیارمان قرار می‌دهد تا با کاربردشان بتوانیم واکنش‌های اکتسابی را که در طول زندگی در ذهن‌مان حک شده‌اند کنار بگذاریم و بدون احساس گناه و ملامت به انجام کاری که دوست نداریم یا وقتش را نداریم، نه بگوییم و خصیصهٔ مردم شاد کنی‌مان را رها کنیم.

بدون تردید، نه گفتن کار ساده‌ای نیست؛ به خصوص اگر با روحت عجین شده باشد و مهرطلب باشی. اما هر بار که این کار را انجام می‌دهی و بسیاری از اولویت‌ها را کنار می‌گذاری تا شاد کنی فرزندت را، دوستت را، همکارت را و هر آن که با او در ارتباط هستی، ذره‌ای از وجودت در تنهایی به جوش می‌آید و با تو گلاویز می‌شود و نمی‌دانی چرا، ولی تحلیل می‌روی، انرژی‌ات را از دست می‌دهی و در نهایت فکر می‌کنی باز هم یک قربانی شده‌ای.

اگر پاسخی را مؤدبانه، با صراحت و صمیمیت رد کردید و طرف مقابل واکنشی خصمانه از خود نشان داد، قضیه را رها کنید. احساسات منفی چنین فردی از درون اوست که اصلاً ارتباطی به شما ندارد.

بهتر است هنگام رد هر تقاضایی واضح و شفاف باشید. طفره نروید. به این امید که درخواست‌کننده را رام کنید، دو پهلو حرف نزنید (به هدف‌تان نمی‌رسید). برعکس، در مورد عدم تمایل‌تان برای کمک به او رک و صریح باشید.

توجه به خود، خودخواهی نیست. این کار ضروری است. مشکل اینجاست که اگر مدام به دیگران پاسخ مثبت دهید و اولویت‌های آن‌ها را به اولویت‌های خودتان ترجیح بدهید، زمان یا انرژی لازم را برای توجه به خود نخواهید داشت و به تدریج تندخو، بدبین و بیچاره خواهید شد.

هنگامی که توانایی پیدا می‌کنید تا با اعتماد و متانت "نه" بگویید، و این کار را با نظم و قاعده انجام دهید، متوجهٔ تغییرات دیگران می‌شوید. آن‌ها احترام بیش‌تری برای‌تان قایل خواهند شد؛ ارزش بیش‌تری برای وقت‌تان در نظر می‌گیرند؛ و در چشم آن‌ها یک رهبرید تا یک دنباله‌رو.

اینک حقیقتی وجود دارد که حتماً هیجان‌زده‌تان می‌کند: اگر یاد بگیرید هدفمند و با متانت نه بگویید، قطعاً در نظر دوستان، اعضای خانواده و همکاران‌تان بهتر جلوه خواهید کرد. دیگر شما را به چشم یک پادری نگاه نمی‌کنند. بر عکس، احترام و اعتماد آن‌ها را به دست می‌آورید.

به خاطر سپردن اثرات "بله" گفتن از اهمیت برخوردار است. هنگامی که درخواست دیگران را می‌پذیرید و اولویت‌های آن‌ها را به اولویت‌های خود ترجیح می‌دهید، منابع ارزشمندی همچون زمان را از کنترل خود خارج می‌کنید. وقتی این منابع از بین بروند، نمی‌توان جایگزینی برای‌شان پیدا کرد. ما دوست داریم فکر کنیم که برای انجام اکثر درخواست‌ها به تلاش کمی نیاز داریم. اما این مطلب غالباً نادرست است. مثلاً انجام درخواستی که قرار است "چند دقیقه‌ای" وقت‌مان را بگیرد، نیم ساعت طول می‌کشد. یا کاری که قرار است یک ساعت وقت صرف آن کنیم، نصف روز درگیرش می‌شویم. علاوه بر این، زیاد بودن درخواست‌های کوچک می‌تواند مهم باشد. پاسخ مثبت به افراد مختلف می‌تواند به راحتی، کارآمدترین ساعات ما را از بین ببرد.

هدف این نیست که با معیارهای دیگران سازگاری داشته باشید. به خاطر داشته باشید که نیازی به تأیید دیگران ندارید. بر عکس، هدف شما این است که معیارهای‌تان را مشخص کنید و تصمیماتی هم‌سو بگیرید تا با آن‌ها سازگار باشند. اگر احساس می‌کنید پول دادن به گدا اشتباه است، متوجه خواهید شد نه گفتن برای‌تان راحت‌تر است چون کاری است که با عقاید شما در هماهنگی است و سازگاری دارد.