بریده‌هایی از کتاب فلسفه در چند دقیقه

در اینجا، مشکل، سیستم منطق ما است. چیزها یا درست هستند یا غلط؛ یا کُپّه است یا نیست و چیزی بین این دو وجود ندارد.

اگر تاریخ را تکرارشدنی بدانیم، شکی نیست که دوباره سقراط‌ها، دکارت‌ها، هیوم‌ها یا کانت‌های دیگری از میان این نسل جدید با ایده‌های جدید انقلابی ظهور خواهند کرد تا شیوهٔ تفکر ما را برای همیشه تغییر بدهند.

برهان «قُمار پاسکال» (شرطی پاسکال) به این موضوع می‌پردازد که اگر نمی‌توانیم به اثباتی برای وجود خداوند برسیم، آیا شرط بستن (اعتقاد) بر وجود خداوند بهتر است یا شرط نبستن (اعتقاد نداشتن) بر آن. پاسکال اظهارات موافق و مخالف را برحسب پیامدهای آنها به این صورت جمع‌بندی می‌کند: اگر خداوند وجود داشته باشد و من وجود وی را انکار کنم، ریسک نفرین ابدی را می‌پذیرم؛ اگر او وجود داشته باشد و من وجود او را بپذیرم، زندگی جاودان در بهشت نصیب من خواهد شد؛ اما اگر او وجود نداشته باشد، فرقی به حال من ندارد. پس، معقول آن است که بر وجود خداوند شرط ببندم (اعتقاد داشته باشم).

یک نجار، چکش محبوبی دارد که ۵۰ سال است از آن استفاده می‌کند، تا الآن فقط دو دفعه سر و سه بار دستهٔ آن را عوض کرده است. کاملاً مشخص است که این چکش همان چکش اول نیست، به‌نظر شما این همان چکش است؟ این داستان، نسخه‌ای از ماجرای «کشتی تیسیوس» محسوب می‌شود که در طول عمر خود آن‌قدر تعمیر شد تا آنکه هیچ قطعه‌ای از کشتی اصلی در آن باقی نماند، اما همچنان هویت خود را حفظ نمود.

برتراند راسل، اولین کسی بود که زبان گزاره‌های فلسفی را به‌صورت قضایا تحلیل نمود. این رویکرد تحلیلی بر فلاسفهٔ کشورهای آلمانی‌زبان تأثیر گذاشت و بعدها موجب تغییر آن به «اثبات‌گرایی منطقی» گردید

آیا استفادهٔ متحدین از بمب‌های اتمی در ۱۹۴۵، ابزاری برای تسریع در پایان‌بخشیدن به جنگ‌جهانی دوم تلقی می‌شود؟ یکی از پیام‌های ضمنی واقع‌گرایی سیاسی در کتاب شهریار ماکیاولی این بود که «نتیجه، وسیله را توجیه می‌کند.» این مطلب، فلسفهٔ سیاسی را دگرگون کرد و در نتیجه در فلسفهٔ اخلاقی نیز به‌طور کلی تأثیر داشت؛ به عبارتی دیگر، قضاوت دربارهٔ ارزش اخلاقی عمل برپایهٔ پیامدهای آن و نه برپایهٔ نیت یا انگیزه‌ها

فلورانس را مهد جنش فرهنگی، که به رنسانس معروف است، می‌دانند، اما فلورانس یکی از اولین جمهوری‌های ایتالیایی نیز بود و با توجه به تنشی که بین کلیسا و حکومت به‌وجود آمده بود، مکانی برای دسیسه‌چینی و مغلطه‌های سیاسی محسوب می‌شد. در واکنش به این جریان، «نیکولو ماکیاولی»، اولین فیلسوف سیاسی سکولار، ظهور کرد. کتاب او با عنوان «شاهزاده» (شهریار)، که کتابچه‌ای شامل توصیه‌هایی دربارهٔ نحوهٔ حصول به قدرت و اعمال آن بود، نسخه‌ای واقع‌نگر از امور سیاسی نیز محسوب می‌شود. ماکیاولی می‌گوید که نظریه‌پردازی دربارهٔ جامعهٔ سیاسی آرمانی (ایجاد تمایز بین اخلاق فردی و مصلحت‌اندیشی حاکم و حکومت) بیهوده است

«در قناتی که پر از ماهی و اردک‌ماهی است، آزادی برای اردک‌ماهی‌ها به معنای مرگ ماهی‌هاست.

این ایده که هیچ صدق و حقیقت مطلقی وجود ندارد و همه‌چیز نسبی است (ارزش غیرعینی) به نسبیت‌گرایی معروف است و پروتاقوراس آنها را به این صورت جمع‌بندی می‌کند: «انسان معیار همه چیز است.» با آنکه این دیدگاه منطقی به‌نظر می‌رسد، اما رویکرد نسبیت‌گرایی مسائلی را برای فلسفهٔ اخلاقی به‌وجود می‌آورد: «آیا واقعاً هیچ مطلق اخلاقی وجود ندارد؟»

بنیانگذار مکتب رواقی‌گری، عقیده داشت که طبیعت همان واقعیت است و ما بخشی از آن هستیم. ما با استفاده از توانایی‌مان در تعقل، باید یاد بگیریم چیزهایی را که خارج از کنترل ما هستند بپذیریم و عواطف مخرّب خود را نیز کنترل کنیم.