بریده‌هایی از کتاب حرکت در مه

«ده سال طول می‌کشد تا یک‌شبه موفق شوید.»

صادق هدایت را خوانندگانْ نویسندهٔ معروفی نکردند؛ مجتبی مینوی از طریق بی‌بی‌سی این کار را کرد.

باید ده هزار ساعت تمرینِ نوشتن کرده باشد. پس اگر بخواهیم ادبیاتی در سطح جهان بیافرینیم، باید در فاصلهٔ بین شانزده تا بیست و هفت‌سالگی روزی نُه ساعت تمرین نوشتن کنیم؛ و مثل روز روشن است که چنین نیست. پس بدیهی است که ادبیاتی بسیار پایین‌تر از سطح شاهکارهای جهانی داشته باشیم. که داریم.

رمان‌های ایرانی (به‌خصوص در دو دههٔ گذشته) بیشتر دل‌نوشته هستند تا متن ادبی. نویسندگانی خسته و بی‌هدف که ناشرانی را مجاب کرده‌اند تا خاطره‌هایی را به عنوان رمان چاپ کنند.

خواهش می‌کنم شما هم از این به بعد خودتان را دست‌مایهٔ شوخی آدم‌های باهوش قرار ندهید و نگویید که فلان اثر بی‌محتواست. عاقل باشید و بگویید «فلان اثر فلان محتوا را دارد، اما به‌نظر من و به این دلایل، محتوایی است به‌دردنخور، دم‌دستی، محافظه‌کارانه یا ارتجاعی.»

بسیار گفته شده که «میان واقعیت و داستان تفاوت قایل شوید.» اما حقیقت این است که چیزی جز داستان وجود ندارد. در واقع، واقعیات یعنی داستانِ ما از واقعیات.

مشکلِ اصلیِ نویسندگانِ ما ندانستن تکنیک‌ها و قواعدِ نویسندگی نیست؛ شیوهٔ زندگی کردن و اندیشیدن همچون یک نویسنده است

وقتی زبانِ یک فرهنگ زنده بماند، تفکرِ آن هم پویا می‌شود؛ و وقتی شیوهٔ تفکر ملتی تحرک داشته باشد، در کردار هم شاد، سرزنده و روشن می‌ماند.

حکایتی است معروف از جویس که هنگام نوشتن بیداری فینیگان‌ها صفحات رمانش را به مترجم فرانسه‌اش، که اتفاقاً بسیار فاضل و باسواد بود، می‌داده تا بخواند. هر جای رمانش را که این مرد صبور می‌فهمیده، آن‌قدر تغییر می‌داده تا نفهمد

گاه می‌پندارم که تنها عرصهٔ آزادی در سراسر تاریخ بشر، که عرصهٔ تاخت‌وتاز همهٔ بایدها و نبایدهای ایدئولوژی‌هاست، عرصهٔ آفرینش هنری است.

تکنیک بدون دانستن تئوری به ابزاری می‌ماند که آن را در اختیار داریم اما سر درنمی‌آوریم دقیقاً باید با آن چه کنیم. مثلاً برای خودِ من گاه پیش آمده که سنجاق‌قفلی را به جای خلال‌دندان به کار برده‌ام. بعضی وقت‌ها همان کارکرد را داشته اما یک‌بار هم باعث شد کارم به متخصص لثه و جراحی بکشد.

ورزش تقریباً به اندازهٔ مواد مخدر دوپامین در بدن آزاد می‌کند.

یک پسر ایرانی و یک دختر عراقی، با رابطه‌ای شدیداً عاطفی و در آستانهٔ ازدواج. جنگ شروع می‌شود و هشت سال ادامه می‌یابد. در پایان، این دو به‌رغم وجود زخم جنگ باهم ازدواج می‌کنند. مضمون او این بود «عشق مهم‌تر از وطن است، زیرا در انتخابِ معشوق اختیار با توست اما در انتخاب وطن، نه.»

افلاتون معتقد بود که وصل موجبِ مرگ عشق است زیرا انسان‌ها ذاتاً خودخواه‌اند. یعنی به‌محض ازدواج عاشق و معشوق، عشق از میان آنان رخت برمی‌بندد.

اولین پاورقی‌نویس بزرگ روسیه، داستایفسکی است، اولین پاورقی‌نویس بزرگ انگلستان چارلز دیکنز و اولین پاورقی‌نویس بزرگ فرانسه الکساندر دوما

همان جایی که شکستن قواعد، تمسخرِ بایدها و نبایدها و به چالش کشیدن پیشانی عبوس هژمونی کمترین هزینه را دارد؛ و شاید راز پدید آمدن هنر و ماندگاری‌اش همین باشد.

خودتان را دست‌مایهٔ شوخی آدم‌های باهوش قرار ندهید و نگویید که فلان اثر بی‌محتواست. عاقل باشید و بگویید «فلان اثر فلان محتوا را دارد، اما به‌نظر من و به این دلایل، محتوایی است به‌دردنخور، دم‌دستی، محافظه‌کارانه یا ارتجاعی.»

احساساتی یعنی کسی که متلوّن است و از نظر ما مدام نظرش را در مورد چیزها عوض می‌کند. درحالی‌که او «نظرش» را دربارهٔ چیزها عوض نمی‌کند، بلکه احساسش در مورد چیزها عوض می‌شود. به عبارت دیگر، فرق اساسی‌اش با آدم احساسی و متفکر این است که نه براساس تحلیل داده‌ها عمل می‌کند نه براساس ارزش‌هایش که نقطهٔ نهایی آن از عقل می‌گذرد. بلکه دقیقاً براساس حس‌هایش تصمیم می‌گیرد یا واکنش نشان می‌دهد.

اندیشمند دیگری هم هست به نام آلفرد آدلر. آدلرِ روان‌شناس معتقد بود که وصل موجبِ قوام عشق است زیرا انسان‌ها ذاتاً دیگرخواه‌اند.

خاطرتان باشد که ادبیاتِ آشنازدا برای تفکر هر ملت حکم اکسیژن را دارد برای خون انسان. چرا که افکار شما را تازه می‌کند و به شما حس زنده بودن می‌بخشد. زمانی که اندیشمندان، هنرمندان و ادیبان کشوری بتوانند با ذهنی باز زبان را به اختیار عقاید زنده و جدید درآورند روح ملت تازه می‌ماند و دیگر به‌سختی در قید تفکر بیگانه می‌افتد.