بریده‌هایی از کتاب رؤیای آدم مضحک

هرچه کلهٔ انسان خالی‌تر باشد کمتر احساس می‌کند که باید پُرش کند

اما داستایفسکی به این اکتفا نمی‌کند. او از نخوت فکر بیزار است و در رؤیای آدم مضحک نشان می‌دهد که عقل بدون احساس، مغز بدون قلب، عین شر است، همان گور تاریکی است که در داستان می‌خوانیم، چرا که عقل نطفه‌های انهدام را در خود دارد. فقط از طریق محبت، شفقت و مهر و دلسوزی است که بشر رستگار

عتقاد مردم به خرافات درواقع به معنی نفی فرمول‌های اجتماعی و به معنی جست‌وجوی رستگاری است.

واقعاً راست می‌گویند که از قبل نمی‌دانیم چه سرنوشتی در انتظار ماست!

بعد از من دیگر هیچ‌چیز برای هیچ‌کس دیگری هم وجود نمی‌داشت و به‌محض خاموشی ضمیرِ من کل دنیا از بین می‌رفت چون دنیا فقط در ضمیر من بود، در یک چشم‌به‌هم‌زدن مثل شبحی غیب می‌شد، و بدون آن‌که اثری از خود باقی بگذارد محو می‌شد، چون این دنیا و همهٔ این آدم‌ها شاید فقط جزئی از من بوده‌اند، یا اصلا خود من بوده‌اند.

نکتهٔ اصلی این است که دیگران را مثل خودتان دوست بدارید... این نکتهٔ اصلی است، همه‌چیز است، به هیچ‌چیز دیگری احتیاج نیست. آن‌وقت بلافاصله خواهید فهمید که چه‌طور می‌شود همه‌چیز را درست کرد. این حقیقتی است قدیمی، حقیقتی که بارها و بارها گفته شده، ولی باز هم بین انسان‌ها ریشه ندوانده! «آگاهی بر زندگی برتر از خود زندگی است، شناخت قوانین خوشبختی برتر از خوشبختی است.»... این است چیزی که باید با آن بجنگیم! و من خواهم جنگید، علیه آن خواهم جنگید! اگر همهٔ ما می‌خواستیم، همه‌چیز را می‌شد بلافاصله درست کرد.