بریده‌هایی از کتاب من آنچه شرط بلاغ است...

در مقابل انبوه پرسش‌های احتمالی که از ما می‌شود به چند درصد آنها پاسخ منفی می‌دهیم و می‌گوییم نمی‌دانیم. به هر فلاکت و بدبختی که شده می‌خواهیم ارضای شخصیتی کنیم و برای خودمان و به خیال خودمان تأمین اعتباری! و چه خیال خامی؟

اصلاً درک نمی‌کنم، چون اگر حسود کمی از نیروی تعقل خودش استفاده کند به‌راحتی به این نتیجه می‌رسد که پولدار شدن دوست و آشنا برایش ضرری ندارد، حداقلش این است که دیگر اگر کمک مالی به من نکند، به سراغ قرض گرفتن از من هم نخواهد آمد

دموکراسی بدون آمادگی و بسترسازی قطعاً به هرج‌ومرج و خلق دیکتاتورهای تازه خواهد انجامید

داعش که می‌خواهد جهان را مسلمان کند فعلاً از مردم بی‌پناه و بدبخت وبی‌گناه سوریه و عراق شروع کرده و سر آنها را می‌برد. عربستان برای حفظ جهان اسلام، زن و بچه‌های یمنی نگون‌بخت را بمباران می‌کند

تنها جایی که مردم از سرنوشت خود پیش خداوند گله نمی‌کنند همین دریافت سهمیهٔ عقلی‌شان است چراکه معمولاً به داشتهٔ موجودشان مباهات هم می‌کنند.

گر از بسیط زمین عقل منعدم گردد بخود گمان نبرد هیچ‌کس که نادانم

سوای تمام صفات نیکویی که بحق یا ناحق به خودمان بسته‌ایم یا دیگران به ما بسته‌اند، ملتی هستیم «ضد کار» «ضد ابتکار و نوآوری» با عشق وافر به کسب درآمد، آن هم از راه میان‌بر و حتی الامکان دلالی!

گر از بسیط زمین عقل منعدم گردد بخود گمان نبرد هیچ‌کس که نادانم

دوست داشتن یا نداشتن غذا ــ صرف نظر از مفید یا مضر بودن مواد غذایی تشکیل‌دهنده آن ــ کاملاً براساس عادت هر فرد شکل می‌گیرد. پس می‌توان بچه‌ها را از همان کودکی با توجه به توصیهٔ پزشک‌شان به‌گونه‌ای بار آورد که در بزرگسالی اصلاً میلی افراطی مثلاً به نمک یا شکر و یا چربی زیاد نداشته باشند. مطمئن باشید برای آینده‌شان کمک بزرگی است.

«فاصله زیادی است بین آنچه آرزو می‌کنیم و آنچه مستحقش هستیم و مهم‌تر از هر دو، به آنچه از سهم‌مان به هر دلیلی! امکان دستیابی داریم»

بگذریم؛ راجع به گذر عمر صحبت می‌کردم که چه دوست داشته باشم و چه نداشته باشم، به‌وضوح شاهدم که این داستان متراژ طولی عمر بنده هم کم‌کم دارد ته می‌کشد. از شما چه پنهان، در حد معمول و معقول خیلی هم آرزوی برآورده‌نشده ندارم چراکه چند سالی است وقتی دیدم نمی‌توانم امکاناتم را به حد توقعم برسانم فروتنانه توقعم را در حد امکاناتم تنظیم کردم

البته زمانه همیشه این‌طور بوده یعنی تاریخ، نمونه‌های بدتر از این را هم فراوان در خاطره دارد.

ممکن است جزئیات سفر در خاطر کودک نماند اما همان تنوع و اثر کم‌رنگ این سفر در شکل‌گیری شخصیت او تأثیر خواهد گذاشت؛ خصلت دیدن و یادگیری را در او تقویت خواهد کرد و سفر برایش یکی از عادت‌های خوب زندگی خواهد شد.

شجاعت اخلاقی یعنی همین که اگر به هر دلیلی راه دیروزت را درست تشخیص ندادی و قضاوت و حتی رفتار دیروزت را (با اعتقاد و نه از روی دورویی) عوض کردی، رأی و نظرت را بدون ترس از قضاوت دیگران اعلام کنی.

اگر عقیده‌ای خلاف عقیده‌ی‌تان، شما را عصبانی می‌کند مطمئن باشید که برای آن دلایل کافی ندارید والّا در بدیهیات، اگر کودکی به شما بگوید که مثلاً قطب شمال در استوا قرار دارد شما بیش از آن‌که عصبی شوید برایش فقط دل می‌سوزانید، مگر این‌که اطلاعات جغرافیایی شما هم مشکلاتی داشته باشد!

اگر عقیده‌ای خلاف عقیده‌ی‌تان، شما را عصبانی می‌کند مطمئن باشید که برای آن دلایل کافی ندارید والّا در بدیهیات، اگر کودکی به شما بگوید که مثلاً قطب شمال در استوا قرار دارد شما بیش از آن‌که عصبی شوید برایش فقط دل می‌سوزانید، مگر این‌که اطلاعات جغرافیایی شما هم مشکلاتی داشته باشد!

مردم ما خودشان هم خیلی بی‌میل نیستند که در طول هر دوره‌ای دست‌آوردهایشان را برهم بزنند تا مقدمات ظهور ناظم بعدی را مهیا کنند. مطمئناً قصد بدی هم ندارند اما این دیگر فعلاً دست خودشان نیست. امید دارم که در نسل‌های پرمطالعه‌تر فرداها، وضع بهتر شود. بیشتر هموطنان ما، امیر ملایم و مصلح را ذاتاً دوست ندارند.

آیا تاریخ را هرگز ورق زده‌اید که احمدشاه تنها پادشاه قاجار بود که به هر دلیلی سعی می‌کرد فقط پادشاهی کند و بیش از هر پادشاهی سعی بر دموکراسی ورزید و درحالی‌که میهمان انگلستان بود به هیچ عنوان تسلیم خواسته‌های‌شان نشد

اصلاً یکی از علل کتاب‌نخوانی ما ایرانی‌ها همین سیستم آموزشی است که با تحمیل بیش از اندازهٔ کتاب‌های اجباری آدم‌ها را از کتاب زده و کتاب‌گریز کرده

حتماً که نباید منتظر باشیم تا مثلاً یک کار اثرگذار کشوری به ذهنمان برسد. آمد و نرسید. شما به قول کارگردان ارزشمند سینمایی‌مان آقای مخملباف همان یک گلدان خودتان را بکارید گلکاری صحراهای افریقا پیشکش.