بریده‌هایی از کتاب برادران کارامازوف (جلد اول)

... در این قضیه عزیزم موضوعی وجود دارد که تو هنوز از آن سردرنمی‌آوری. مردی که عاشق زیبایی یا اندام و یا حتی فقط بخشی از بدن او شود (یک شهوت‌ران به‌خوبی این را می‌داند)، حاضر است حتی بچه‌هایش، پدر و مادرش و وطنش روسیه را هم بفروشد؛ درست‌کار است؛ ولی دست به دزدی می‌زند، آرام و ملایم است؛ ولی سر می‌برد، وفادار است؛ ولی خیانت می‌کند. مدیحه‌سرای پاها و اندام زنانه، پوشکین، شعرهای زیبایی دراین‌باره سروده؛ کسانی هم هستند که درباره‌اش شعر نمی‌گویند و آواز نمی‌خوانند؛ ولی نمی‌توانند از دیدن آن آشفته و تحریک نشوند، فقط هم مسئلهٔ پاها در میان نیست... تنفرداشتن یا تحقیرکردن در این‌گونه موارد به کاری نمی‌آید، حتی اگر از گروچنکا متنفر باشد. شاید هم واقعاً از او نفرت دارد؛ ولی نمی‌تواند خود را از چنگ او خلاص کند.

بیش‌تر آدم‌های سبک‌مغز به‌اندازهٔ کافی هوشمند و حتی حیله‌گرند

به‌یاد داشته باش که تو نسبت به هیچ‌کس نمی‌توانی داوری کنی.

«دوزخ چگونه جایی است؟» و پاسخ می‌دهم: «جایی که درد و رنج دوست‌نداشتن وجود داشته باشد.»

بچه‌ها را حتی از نزدیک می‌توان دوست داشت، حتی اگر کثیف یا زشت باشند (اگرچه، بچه‌ها به‌نظر من هرگز زشت نیستند). ثانیآ اگر دربارهٔ بزرگسال‌ها حرف نمی‌زنم، به این دلیل است که آن‌ها علاوه‌براین‌که منزجرکننده‌اند، شایستهٔ دوست‌داشتن هم نیستند؛ تفاوتی که با بچه‌ها دارند، این است که سیب را خورده‌اند، مزهٔ آن را می‌دانند، با خوب و بد آشنا هستند و شبیه «خدایان» شده‌اند. همواره هم به خوردن آن ادامه می‌دهند؛ ولی بچه‌های کوچک مزهٔ هیچ‌چیز را نچشیده‌اند و نسبت به هیچ کاری مقصر نیستند.

درست در همان لحظه‌ای که با هراس می‌بینید به‌رغم همهٔ تلاش‌هاتان، نه‌تنها به هدف‌تان نزدیک نشده‌اید؛ بلکه به‌نظرتان می‌آید از آن دور هم شده‌اید، در آن لحظه است، این را یقین داشته باشید، که ناگهان به هدف‌تان می‌رسید و قدرت معجزه‌آسای خداوند را در وجود خودتان درمی‌یابید. خدایی که در همهٔ احوال شما را دوست داشته و پنهانی هدایت‌تان کرده است

سوسیالیست مسیحی به‌مراتب خطرناک‌تر از سوسیالیست لامذهب است.»

«همگی بروند به درک، این فقط ظاهر کارشان است که با گذشت قرن‌ها به این صورت درآمده، ولی در باطن‌شان جز دوز و کلک و حرف‌های بی‌معنی، چیز دیگری ندارند که بگویند.»

ولی یک‌نفر باید حقیقت را بگوید... چون این‌جا هیچ‌کس نمی‌خواهد این کار را بکند...»

ــ اگر آدم زیادی بداند، زود پیر می‌شود.

دارید نقش اجرا می‌کنید!

وقتی آدم پول دارد، فقط کافی است چیزی را بخواهد

مردم تهیدست درد و رنج را ساکت و بدون شکوه و شکایت و با صبر و شکیبایی فراوان تحمل می‌کنند.

فرض کنیم که من عمیقآ رنج ببرم؛ ولی کسی دیگر نمی‌تواند به گستردگی دامنهٔ رنج من پی ببرد، چون او کسی جز من است،

ــ فکر می‌کنم اگر شیطان وجود نداشته باشد و انسان آن را خلق کرده باشد، به‌صورت و با صفات خودش آفریده است. ــ پس این همان کاری است که درمورد خدا هم کرده است.

به‌هرحال به‌خاطر غمی که توی دلم سنگینی می‌کرد، آخرین کوپک‌هایی را که داشتم دادم تا مست کنم. تحقیرم نکنید، آقا. در روسیه، آدم‌های دایماً لخمر از همه حساس‌تر و باعاطفه‌ترند. میان ما فقیربیچاره‌ها هم، بهترین آدم‌ها کسانی هستند که از همه مست‌ترند.

کاملا مشخص بود که او به این علت سکوت را رعایت می‌کرد که به شخصیت خودش لطمه نخورد.

هیچ گناهی وجود ندارد که گناهکار از آن واقعاً ابراز ندامت کند و از سوی خداوند بخشیده نشود.

کسی که حتی به خودش هم دروغ می‌گوید، اولین کسی است که به خودش توهین می‌کند

وقتی آدم کسی را دوست دارد، جز دوست‌داشتن او کار دیگری نمی‌تواند بکند.