بریده‌هایی از کتاب دوپامین، مولکولی با خواص شگفت انگیز

کانالی پیدا کنید که موزیک دلخواه شما را پخش می‌کند شاید ذوق‌زده شوید. اما دفعه بعد دیگر ذوق‌زده نمی‌شوید. چون خطای پیش‌بینی پاداش به وجود نمی‌آید. دوپامین نوعی مخزن پایان‌ناپذیر شور و شعف نیست. فقط با افزایش منابع مغز کار می‌کند که مغز بتواند پیشامدهای شگفت‌آوری را تصور کند. سپس با حذف شگفتی و خاموش‌سازی خطای پیش‌بینی پاداش، فعالیت خود را مهار می‌کند.

یعنی گاهی برای مردان و زنانی که انگیزه‌های نیرومندی نیز دارند کنار گذاشتن افکار و دل سپردن به احساس صمیمیت، کمتر فکر کردن و بیشتر احساس کردن، بسیار چالش‌برانگیز است.

دوپامین در نهایت مولکول لذت نیست، مولکول پیش‌بینی است.

از دید دوپامین، داشتن مهم نیست، به دست آوردن مهم است.

شواهد نشان می‌دهند که منطقی نیستیم. چه بسا ما چیزهایی را می‌خواهیم که علاقه‌ای به آن‌ها نداریم. گاهی آرزوها ما را به سویی می‌برند که نتیجه‌ای جز نابودی ما ندارد، مثلا مصرف مواد، قمار و سایر رفتارهای مهارناپذیر.

ترس نیازهای بدوی انسان را هدف می‌گیرد، اما دلیل دیگر تأثیر زیان‌گریزی (Loss aversion) است، به عبارتی درد از دست دادن یک چیز، نیرومندتر از لذت کسب آن است.

افرادی که سیستم ترشح دوپامین فعال دارند از فعالیت سیستم «اینجا و اکنون» بیزارند و به آن مجال نمی‌دهند. این افراد خادمان خوب جامعه هستند. اما هر اندازه هم که ثروتمند، مشهور یا موفق باشند هیچ‌وقت احساس سعادت و رضایت نمی‌کنند. نیروهای تکاملی به منظور ارتقاء بقای نوع گونه چنین اعضایی را به وجود آورده و طبیعت آن‌ها را وادار می‌کند که سعادت خود را فدای تولید ایده‌ها و اختراع‌های جدیدی کنند که به سود دیگران باشد.

اما یک توضیح تأکید بیشتر محافظه‌کاران بر ... است. زوج‌های محافظه‌کار از نظر ... تحت فشارند که زودتر ازدواج کنند. به همین دلیل فرصت کمتری برای آشنایی‌های قبل از ازدواج دارند و این امر می‌تواند زندگی آن‌ها را در آینده پس از ازدواج بی‌ثبات کند

ماده‌ای است متشکل از کربن، هیدروژن و اکسیژن به علاوه یک اتم نیتروژن - ساختاری ساده دارد ولی نتایجی بس پیچیده به بار می‌آورد. این ماده، همان دوپامین است و داستان آن، داستان رفتار آدمی است.

بهتر است با سیستم دوپامین بازی نکنید، چون تاوان سنگینی دارد.

افسون معجونی است که تخیل انسان را توسط ترشح دوپامین تحریک می‌کند و توانایی او را برای درک دقیق واقعیت‌های اینجا و اکنون کاهش می‌دهد.

وقتی چیزی که وجودش برای بقای ما مهم باشد برابر ما ظاهر شود، نیازی نیست به آن فکر کنیم. دوپامین ما را وادار می‌کند به طرف آن جلب شویم. مهم نیست که به آن چیز علاقه داشته باشیم یا در آن لحظه بدان احتیاج داشته باشیم یا نه. دوپامین به این چیزها اهمیت نمی‌دهد.

مدار آرزو وقتی یک بشقاب پر از دونات را روی میز می‌بینیم فعال می‌شود. ربطی هم به این ندارد که در آن لحظه گرسنه باشیم یا نه. فقط صرف حضور چیزی که از دیدگاه تکاملی برای حفظ بقا اهمیت داشته باشد می‌تواند آن را فعال کند.

افرادی که حس کنترل درونی قوی دارند با احتمال بیشتری می‌توانند در دانشگاه تحصیل کنند و شغلی با درآمد بالا به دست آورند. برعکس افرادی که تحت کنترل بیرونی هستند در زندگی رفتاری منفعل دارند. بی‌خیال و آسوده و آسان‌گیر هستند و در همان حال به جای کار و تلاش پیوسته برای غلبه بر مشکلات دیگران را به خاطر شکست‌های خود مقصر می‌دانند. پزشکان از این نوع بیماران واهمه دارند، چون آن‌ها اغلب داروهای خود را درست مصرف نمی‌کنند و حاضر نیستند مسئولیت سلامتی خود را به گردن بگیرند و سبک زندگی سالمی را انتخاب کنند.

بهتر است با سیستم دوپامین بازی نکنید، چون تاوان سنگینی دارد.

وقتی گرسنه هستیم هیچ چیز به اندازه صرف غذا نمی‌تواند ما را تحریک کند. اما پس از صرف غذا انگیزه ما برای دریافت غذای بیشتر کاهش می‌یابد. چرا که مدار سیری مغز فعال می‌شود و مدار آرزو را خاموش می‌کند. برای برقراری ثبات در بدن، نوعی سازوکار نظارت و تعادل وجود دارد. اما در مورد کراک چنین سازوکاری وجود ندارد. کسی که کراک مصرف می‌کند هیچ‌وقت از آن سیر نمی‌شود. معتادان آن قدر به مصرف ادامه می‌دهند تا مریض شوند یا پول‌شان تمام شود یا بمیرند. اگر از یک معتاد بپرسید دوست دارد چقدر کراک مصرف کند، می‌گوید: هر چه بیشتر بهتر. می‌توانیم از زاویه دیگری به قضیه نگاه کنیم. هدف

اعتیاد مثل سرطان است: در ابتدا کوچک است، اما در مدتی کوتاه همه جنبه‌های زندگی فرد را آلوده می‌کند. یک فرد الکلی در ابتدا اندکی می‌نوشد. گام به گام پیش می‌رود تا از مصرف چند لیتر آبجو در تعطیلات آخر هفته به روزی یک بطری ودکا می‌رسد و سپس سایر جنبه‌های زندگی‌اش هم تحت تأثیر این عادت قرار می‌گیرد. اوایل از اینکه به تماشای فوتبال پسرش برود خودداری می‌کند که در خانه بماند و بنوشد. پس از مدتی از شرکت در انجمن خانه و مدرسه هم خودداری می‌کند و کمی بعد همه فعالیت‌های خانوادگی در نهایت کارش را هم فدای الکل می‌کند. چون کار کردن برای تأمین هزینه الکل لازم است آخرین چیزی است که فدا می‌شود. اعتیاد مثل یک تومور پخش می‌شود و کار به جایی می‌رسد که همه زندگی فرد الکلی صرف آن می‌شود. آیا تصمیم‌گیری‌های یک فرد الکلی منطقی هستند؟ از دید ما که از بیرون به قضیه نگاه می‌کنیم اینطور نیست. اما از دید خودش چون سیستم دوپامین مغزش به نحو غیرعادی فعال شده، این تصمیم‌ها منطقی هستند.

ما با صرف وقت در زمان حال می‌توانیم درباره واقعیتی که در آن به سر می‌بریم اطلاعات حسی به دست آوریم و سپس اجازه دهیم سیستم دوپامین از این اطلاعات برای طراحی برنامه‌هایی که با افزایش پاداش همراهند استفاده کند.

سیگار تنها چیزی که دارد اعتیاد است. فرد سیگاری برای آنکه احساس ناخوشایند وسوسه سیگار را از خود دور کند مجبور است به سیگار کشیدن ادامه دهد و مثل آدمی است که در تمام روز وزنه سنگینی را با خود حمل می‌کند و به این دلیل که با پایین گذاشتن وزنه احساس راحتی و آسایش می‌کند به مصرف سیگار ادامه می‌دهد.

دوپامین وعده‌هایی می‌دهد که نمی‌تواند به آن‌ها پای‌بند بماند