بریده‌هایی از کتاب باور کن تو فوجیکو نیستی

همهٔ آدم‌ها همین‌جورند؛ به محض برخورد با یک شخص ناراضی، خیلی سریع روش رسیدن به خوشبختی در سی ثانیه را بهش پیشنهاد می‌کنند و دیگر خیال‌شان راحت می‌شود که وظیفهٔ انسانی‌شان را انجام داده‌اند.

دنیا پُر از موضوعات بی‌اهمیت است که مقایسه کردنشان با هم مسخره‌ترشان می‌کند.

معلوم است او هرگز ندیده که موهای براتیگان در بیش‌تر عکس‌هایش به سرش چسبیده و شلخته است. شاید آدم‌هایی که زیاد فکر می‌کنند و فکرهایشان آشفته و درهم است، سرشان چرب‌تر می‌شود.

تو نمی‌تونی برای زندگی بقیه تصمیم بگیری. باید به انتخاب‌هاشون احترام بذاری.

«یادت باشه تا خودت نخوای هیچی درست نمی‌شه».

«همیشه طوری چای بخورین که یعنی مهم‌ترین کار تو زندگی‌تونه. ازش لذت ببرین».

وقتی عمو کامی گفت از خارج برگشته، تصورم از خارج جایی بود که در آن درخت‌ها بستنی می‌دادند و رودخانه‌ها پر از شیرکاکائو بودند. ولی رباب عقلش می‌کشید و می‌گفت: «عجب خنگی هستی! اون‌جا که رودخونه‌هاش شیر داره، خارج نیست، بهشته».

«باید به کارت علاقه داشته باشی و ازش لذت ببری وگرنه بعد از چند سال فرسوده می‌شی. فقط هم کار نیست، کل زندگی آدم باید همین‌طور باشه».

آدم‌ها هر روز پله‌ها را پایین می‌آمدند و زیرِ زمین در شبکهٔ بی‌نظمی توی واگن‌ها می‌چپیدند. قطارها مثل مارهای آبی توی تونل‌های تاریک می‌خزیدند و آدم‌ها را جابجا می‌کردند. وقتی دوباره به سطح برمی‌گشتند تمام احتمال‌ها از یادشان رفته بود. «آدم بالاخره می‌میره یا از سرطان یا از ریزش سقف مترو.» این شهر پر از دلیل‌هایی برای مُردن بود. یاسمنگولی گفت: «من که دلم نمی‌خواد بمیرم». «این‌جا امنه. این همه سکوت و آرامش حتی اگه به مُردن ختم بشه ارزشش رو داره.»

جایی که ممکن است همین روزنامه‌های زیر دستم باشد، خواندم که اگر حرف‌هایی که می‌زنیم خالی از اطلاعات جدید باشد، تنها داریم آلودگی صوتی ایجاد می‌کنیم.

بیش‌تر آدم‌هایی که می‌شناخت فقط به این دلیل بچه آورده بودند که بقیهٔ زن‌های قبل از خودشان هم بچه داشتند. مادر شدن یک سنت کهنه بود.

زن‌ها توی جمع‌های خودشان نقص شوهرهایشان را فاش می‌کنند. مهم نیست چقدر توی کپشن‌ها و پست‌هایی که می‌گذارند قربان صدقه شوهرشان بروند و از زحماتش تشکر کنند و بگویند که او تنها دلیل خوشبختی‌شان است؛ با هم که خلوت می‌کنند، عیب شوهرهایشان رو می‌شود. آن وقت هر کسی توی آن جمع باشد، باید به نشانهٔ همدردی چیزی از شوهرش بگوید. غیر از این یک‌جور خیانت به آن جمع زنانه است.

حرف زدن را از سر گرفت: «خب حداقل ما شانس آوردیم که ازدواج کردیم. برای یه زن ازدواج بهترین موفقیته». به جای این‌که جواب یاسمنگولی را بدهد، گفت: «یه قهرمان اسطوره‌ای هست به اسم سیزیف...» صدایش تودماغی و خش‌دار بود. ادامه داد: «مجبوره هر روز یه سنگ رو ببره تا بالای کوه، بعد سنگ قل می‌خوره و میاد پایین و اون دوباره مجبوره روز بعد این کار رو تکرار کنه». یاسمنگولی بی‌حوصله گفت: «خب؟» «بعضی وقتا می‌گم این دقیقاً کاریه که ما می‌کنیم. شام پختن و این‌چیزا.»

شوهرش از همان اول گفته بود با همین درآمدی که دارد می‌شود زندگی کرد و لازم نیست او هم کار کند. اما مگر همه‌چیز پول بود؟ نمی‌دانست زن‌ها چطور می‌توانند خودشان را گول بزنند و عرق ریختن‌شان در آشپزخانه و تکرار هر روزهٔ کارها را با لذت توصیف کنند. آشپزخانه را قلمروی خودشان بدانند در حالی‌که مردها آن بیرون دارند دنیا را فتح می‌کنند و کارهای بزرگ را به دست گرفته‌اند. زن‌های مسن را که می‌دید از خودش می‌پرسید در عمرشان چند بار شام پخته‌اند؟ هزاران بار؟

صدایی در بلندگو اعلام می‌کرد که مسافران از درهای قطار فاصله بگیرند. همه طوری عجله داشتند که انگار یک لحظه دیر رسیدن به قیمت تمام عمرشان بود.

فهمیدم که آدم می‌تواند همه‌چیز را بسازد. احساس کردم یک نقطه‌ام؛ کم‌تر از یک چوب کبریت در قوطی کبریتی که استعارهٔ شهر است. فقط کافی است از دور به خودت نگاه کنی و آن‌وقت می‌فهمی که هیچی نیستی. یعنی اهمیتت بیش‌تر از باقی آدم‌های شهر نیست. شخصیتت می‌تواند یک تیپ تکراری باشد از آدمی که هر روز بیدار می‌شود، خرید می‌کند، به خلوتش برمی‌گردد و می‌خوابد تا امروزش را به طریقی به فردا وصل کند.

زن‌ها همیشه با همین دلشوره‌های بی‌موقع لذت را از خودشان دریغ می‌کنند. خیالاتی پر از ناامیدی را هی با خودشان همه‌جا می‌برند.

زن داشت به پسر بچه می‌گفت که چرا گنجشک‌ها قهوه‌ای هستند و نه مثل بعضی پرنده‌ها قرمز و سبز و آبی. «گنجشک‌ها توی شهر زندگی می‌کنن و این‌جا هوا خیلی آلوده‌اس». بی آن‌که مقدمه‌چینی کنم پریدم توی حرفش: «البته یه دلیل مهم‌تر هم داره. گنجشک‌ها اول درخت بودن... یه درخت زبون گنجشک... بعد از تنهٔ همون درخت به وجود اومدن».

«تا حالا فکر کردین آدمایی که می‌میرن یا از زندگی‌تون می‌رن بیرون ممکنه روح‌شون تو قالب یه موجود دیگه پیش شما برگرده؟»