کتاب صلحی که همه صلح ها را بر باد داد

به عقیدهٔ لوید جورج، قرارداد سایکس‌ـ پیکو «از هر منظر و زاویه‌ای، قراری ابلهانه بود». سرانجام خود سایکس هم به همین نتیجه رسید.

مقامات دولت نظامی عموما بر این باور بودند که مسئولان لندن‌نشین درک نمی‌کنند قبولاندن چشم‌انداز افزایش حضور یهودیان در فلسطین به مسلمانان تا چه اندازه دشوار است؛ از این رو، برای اجرای مفاد اعلامیهٔ بالفور تمایلی نشان نمی‌دادند.

چند روز بعد، کلِیتون با لحن ملایم‌تری به سایکس نوشت: «من کاملاً متوجه استدلال‌های شما در باب ترکیب عرب‌ـ یهودـ ارمنی و فوایدی که خواهد داشت هستم. ما آزمایشش خواهیم کرد، ولی باید بسیار احتیاط کنیم و ــ صادقانه بگویم ــ بعید می‌دانم نتیجهٔ خوبی بدهد. ظرف دو سه هفته نمی‌توان احساسات ریشه‌داری را تغییر داد که در طول قرن‌ها شکل گرفته‌اند.»

اهمیت اعلامیهٔ بالفور به سبب ارزش آن در جنگ بود. او مدعی شد یهودیانروسیه به همین علت از متفقین در جنگ با آلمان حمایت کرده بودند.

انتشار اعلامیهٔ بالفور تا جمعهٔ بعد که روز انتشار هفته‌نامهٔ جوئیش کرونیکل بود به تعویق افتاد و آن‌گاه تحت‌الشعاع گزارش‌هایی از پتروگراد در باب به‌قدرت‌رسیدن لنین و تروتسکی قرار گرفت. وزارت خارجهٔ بریتانیا امیدوار بود اعلامیهٔ بالفور کمک کند یهودیان روسیه علیه بلشویسم و در حمایت از متفقین موضع بگیرند.

دولت بریتانیا هنگامی که صدور اعلامیهٔ بالفور را در دستور کار داشت، از ویلسون نظر مشورتی ــ و در واقع تأیید ــ خواست. هدف از صدور اعلامیه را ابراز همدردی با صهیونیست‌ها خواند، گویی انگیزه‌اش فقط ناراحتی از شوربختی یهودیان ستمدیده است. اما مشاور سیاست خارجی ویلسون، سرهنگ هاوس، آن را چنین تفسیر کرد: «طبیعی است که انگلیسی‌ها بخواهند راه هندوستان و مصر بسته شود. لوید جورج هم کسی نیست که نخواهد از ما برای پیشبرد این نقشه استفاده کند.»

البته نخست‌وزیر هم همین‌طور فکر می‌کرد، چنان‌که بعدها نوشت: «برای امپراتوری بریتانیا جنگ با ترکیه اهمیت خاصی داشت... امپراتوری عثمانی درست بر سر راه زمینی و دریایی متصرفات بزرگ ما در شرق بود، یعنی هند، برمه، مالایا، بورنئو، هنگ‌کنگ و ممالک خودمختار استرالیا و نیوزیلند.»

ورود امریکا به جنگ سایهٔ سنگینی بر غنایمی افکند که قدرت‌های متفق برای بعد از جنگ به یکدیگر وعده داده بودند، به‌ویژه در خاورمیانه.

ورود امریکا به جنگ سایهٔ سنگینی بر غنایمی افکند که قدرت‌های متفق برای بعد از جنگ به یکدیگر وعده داده بودند، به‌ویژه در خاورمیانه.

از سپتامبر ۱۹۱۴، احتمال سقوط روسیه کابوس بریتانیا بود، و البته رؤیای انورپاشا، رؤیایی که او را واداشت امپراتوری عثمانی را در کنار دول مرکزی به جنگ بکشاند. انقلاب بلشویکی به آن کابوس و این رؤیا جامهٔ عمل پوشاند. محققان هنوز در روایت‌های خود از این برههٔ تاریخی اختلاف نظر دارند، اما بی‌شک خروج روسیه از جنگ در ۱۹۱۷ ضربه‌ای مهلک به بریتانیا و متحدانش بود و پیروزی بزرگی نه‌فقط برای آلمان که نیز برای ترکیهٔ عثمانی.