بریده‌هایی از کتاب عزت نفس به زبان ساده

حتی ممکن است مثل یک دیکتاتور عمل کنید و به دیگران بگویید برای اینکه رابطه‌ای عالی با شما داشته باشند، باید چه‌کار کنند. شما انتظار دارید رابطه‌ها هم کامل باشند و وقتی رابطه‌ای کامل نباشد، آن فرد را از زندگی‌تان حذف می‌کنید، خواه عضوی از خانواده باشد و خواه همسر، دوست یا همکار. این کار از همه راحت‌تر است چون مجبور نیستید زمان زیادی را صرف رابطه‌ها کنید. انجام کارهایتان برای شما خیلی مهم‌تر است.

شما در ایجاد رابطه با مردم مشکل دارید. احساس می‌کنید که باید قوی باقی بمانید و کنترل احساسات هیجانی‌تان را در همه شرایط در اختیار داشته باشید، بنابراین نمی‌توانید در مورد نگرانی‌هایتان، نقص‌هایتان و ناامیدی‌هایتان با دیگران صحبت کنید. درواقع، مردم را از خودتان دور می‌کنید چون نمی‌توانید با آن‌ها به‌طورطبیعی ارتباط برقرار کنید. آن‌ها با شما احساس بیگانگی می‌کنند چون شما دیواری عاطفی ایجاد می‌کنید که همیشه وجود دارد تا از شما حفاظت کند.

وقتی کسی از شما انتقاد کند، آن را شخصی قلمداد می‌کنید. این انتقاد را مدرکی دال بر عمیق‌ترین ترستان ـ اینکه به‌اندازه کافی خوب نیستید ـ به حساب می‌آورید. از خودتان عصبانی و متنفر می‌شوید. چون عزت‌نفس کمی دارید، تمام تلاشتان را می‌کنید از خودتان دفاع کنید و آن نپذیرفتن خاص را نامعتبر جلوه بدهید، بنابراین از طرف مقابلتان انتقاد می‌کنید.

اگر کمال‌گرایی چیزی است که هر روز با آن زندگی می‌کنید، عزت‌نفس شما خیلی کم است و در اصل فردی نامطمئن هستید. در این‌صورت احساس بی‌لیاقتی و بی‌کفایتی می‌کنید. احساس بی‌لیاقتی باعث می‌شود که بخواهید خودتان را از طریق کاری که انجام می‌دهید ثابت کنید. تمایل شما به کامل بودن و تمایل به نشان دادن این مسئله به دیگران که خیلی توانا هستید، باعث می‌شود بیان جمله‌ای مثبت در مورد خودتان را به تعویق بیندازید.

اگر کمال‌گرایی چیزی است که هر روز با آن زندگی می‌کنید، عزت‌نفس شما خیلی کم است و در اصل فردی نامطمئن هستید. در این‌صورت احساس بی‌لیاقتی و بی‌کفایتی می‌کنید. احساس بی‌لیاقتی باعث می‌شود که بخواهید خودتان را از طریق کاری که انجام می‌دهید ثابت کنید. تمایل شما به کامل بودن و تمایل به نشان دادن این مسئله به دیگران که خیلی توانا هستید، باعث می‌شود بیان جمله‌ای مثبت در مورد خودتان را به تعویق بیندازید.

اگر پروژه‌تان دقیقاً شبیه آنچه دوست دارید نباشد، برای پروژه بعدی یک خط شاخص بالاتر ترسیم می‌کنید. حساب می‌کنید که اگر کل زمان و تلاشتان را برای رسیدن به کمال صرف کنید، به آن خواهید رسید. پس به کمال نرسیدن به معنای این است که به‌اندازه کافی سخت کار نکرده‌اید و باید حتی طولانی‌تر و سخت‌تر از قبل کار کنید.

عواطف منفی هیچ کمکی به رفاه‌تان نخواهد کرد. نگرانی شما در مورد نتیجه کارها و هر مورد کوچکی که ممکن است اشتباه از آب دربیاید، همچنان ادامه دارد. اغلب عصبی هستید، شک دارید که بهترین کارتان را انجام داده باشید و از اینکه کارها خیلی روان جلو نمی‌رود، ناامید شده‌اید. درواقع، کارها برای شما نسبت به آنچه برای دیگران به نظر می‌رسد، سخت‌تر جلو می‌رود.

ممکن است رفاه‌تان را برای اینکه کار عالی به نظر برسد فدا کنید. به‌اندازه کافی نمی‌خوابید یا اینکه به خودتان برای کسب آرامش استراحت نمی‌دهید. فکر تفریح کردن که دیگر اصلاً برای‌تان مطرح نیست چون کار زیادی برای انجام دادن دارید. خیلی سریع غذا می‌خورید تا بتوانید به کارتان برسید و به نوشیدنی‌های انرژی‌زا و قهوه متوسل می‌شوید تا بیشتر برای کار بیدار بمانید. بدن شما ممکن است از انرژی تخلیه شود و این برای‌تان اهمیت ندارد چون تنها چیزی که اهمیت دارد این است که کارها دقیقاً درست انجام شوند.

کار کردن تا این حد سخت و این‌قدر طولانی باعث می‌شود که خسته شوید. هرگز نمی‌توانید کار را کامل کنید، بنابراین به تلاش ادامه می‌دهید و عصرها و آخر هفته‌ها کار می‌کنید تا مطمئن شوید که به سطحی عالی می‌رسید. البته شما نمی‌توانید «تقریباً کامل» باشید چون این نشانه‌ای است که اصلاً موفق نبوده‌اید.

ممکن است برای انجام مجدد یک کار زمان خیلی زیادی صرف کنید که معمولاً این کار برای اطمینان از نبود نقص انجام می‌شود. این باعث می‌شود که روند انجام کار شما کند شود و مؤثر بودنتان در مقام دانشجو و کارمند کاهش پیدا کند. این می‌تواند به نمره‌هایی ضعیف‌تر در امتحان‌های دارای محدودیت زمانی و عملکرد ضعیف در کار منجر شود.

متأسفانه به این دلیل که انجام کارهای شما خیلی طول می‌کشد در انتها بازده‌تان از دیگران کمتر می‌شود. شما همه جزئیات ریز را بررسی می‌کنید و کارهای دیگری را که می‌توانست مفید باشد نادیده می‌گیرید. یک کار را خیلی دیر انجام می‌دهید و به همین دلیل کارهای دیگر کم‌رنگ می‌شوند. بعد حتی افکاری منفی‌تر در مورد خودتان به ذهن راه می‌دهید و احساسی بدتر خواهید داشت.

چشم شما کاملاً دنبال هدف رسیدن به محصول نهایی است. شما به فرایند یا اینکه چه چیزی در طی فرایند رخ می‌دهد، اهمیتی نمی‌دهید. ممکن است باور داشته باشید که اشتیاق برای عالی بودن خوب است؛ اما به‌حدی مشتاق راضی کردن دیگران هستید که در مورد همه جزئیات پروژه‌تان نگرانی دارید و مجبور هستید آن را بارها و بارها بررسی کنید تا مطمئن شوید بهترین کاری را که می‌توانسته‌اید انجام داده‌اید. اما این خوب است چون اگر به دیگران اجازه دهید که نقص‌هایتان را ببینید، احساس می‌کنید که مورد تأیید قرار نمی‌گیرید و پذیرفته نمی‌شوید، چون آن‌ها شما را بازنده می‌دانند. ترس شما از رد شدن باعث می‌شود خیلی سخت‌تر و طولانی‌تر کارکنید تا بتوانید بهترین کار ممکن را انجام دهید.

اجازه ندادن به دیگران برای کمک به پروژه‌هایتان چون از نظر شما حیاتی است که هر کاری در بالاترین سطح موفقیت انجام شود، برای‌تان خیلی دشوار است که به دیگران اجازه دهید در هر کاری به شما کمک کنند. شما باید از اول تا انتهای کار را ببینید تا مطمئن شوید که همه جزئیات به شیوه صحیح اجرا می‌شوند. احتمال کمی دارد که کارها را به دیگران محول کنید، چون گمان می‌کنید آن‌ها به‌اندازه شما خوب عمل نمی‌کنند، بنابراین خودتان کارها را انجام می‌دهید تا مطمئن شوید که صحیح انجام می‌گیرند.

دلیل اینکه این سطح از موفقیت این‌قدر اهمیت دارد این است که می‌خواهید احساس شرم و گناهی را از خودتان دور کنید که به سبب انجام ناقص کارها در شما ایجاد می‌شود. احساس می‌کنید که اگر هر کاری را عالی انجام دهید، بی‌نهایت زیبا و جذاب به نظر برسید، شغلی عالی داشته باشید که در آن کاملاً خوب عمل می‌کنید و اگر زندگی بی‌نقصی داشته باشید، می‌توانید تا حدی از این احساسات شرم و خجالت دوری‌کنید. حتی وقتی بدانید که این معیارهای ناکارآمد باعث ایجاد تنش در شما می‌شوند و خیلی بالا هستند، به این باور ادامه می‌دهید که باید آن‌ها را داشته باشید تا عالی و پربازده باشید.

شما معیارهایی دارید که بی‌نهایت بالا هستند ـ درواقع به حدی بالا که عملاً غیرواقعی و دست‌نیافتنی هستند. این‌ها معیارهایی شخصی و انعطاف‌ناپذیر هستند که باید به آن‌ها توجه کنید. ازآنجاکه شاخصی که تعیین کرده‌اید خیلی بالاست، احساس می‌کنید که باید کارتان عالی باشد و اگر این‌طور نباشد، احمق هستید. این مسئله به شکل‌گیری تفکر سیاه‌وسفید منجر می‌شود. شما باید در هر کاری که انجام می‌دهید موفق باشید و اگر این‌طور نباشد، شکست‌خورده‌ای کامل هستید.

این تصور که اگر کارتان عالی نباشد احمق هستید شما کمال‌گرا هستید و عقیده دارید که اگر همه کارها را بی‌نقص انجام ندهید، ایرادی در شما وجود دارد. شما باید در همه کارهایی که انجام می‌دهید صددرصد عالی عمل کنید. در غیر این‌صورت فردی «متوسط» هستید و متوسط بودن خیلی برای‌تان وحشتناک است.

متأسفانه این مسئله باعث می‌شود در مورد یادگیری اطلاعات جدید یا استفاده از فرصت‌های تازه‌ای که ایجاد می‌شوند، باز و پذیرا نباشید. این نگرش شما را عقب نگه می‌دارد و باعث می‌شود ارتقا پیدا نکنید. حتی اگر کاری را خوب انجام دهید، آنچه را به آن دست پیدا کرده‌اید دست‌کم می‌گیرید و از خود می‌پرسید که آیا می‌توانستید آن را بهتر انجام دهید؟ شما از نتیجه راضی نیستید و از خودتان هم خشنود نیستید چون عقیده دارید که کارتان هرگز به‌اندازه کافی خوب نخواهد شد.

اشتباه‌ها برای شما کاملاً غیرقابل‌قبول هستند، خصوصاً چون این اشتباه‌ها به افراد دیگر نشان می‌دهند که شما کامل نیستید. شما در مورد اینکه توسط دیگران پذیرفته شوید اضطراب دارید و درنتیجه هیچ خطری را نخواهید پذیرفت. این باعث می‌شود توان شما برای خلاق بودن یا انجام کارهای جدید و اصیل کاهش پیدا کند. درعوض، بر انجام کارهای امن‌تر تمرکز می‌کنید. به پروژه‌هایی می‌چسبید که در آن‌ها به خودتان اعتماد دارید که کاری عالی انجام می‌دهید و می‌دانید که چطور می‌توانید به بهترین روش ممکن موفق شوید.

کمال‌گرا بودن به معنای این است که باور کرده‌اید کمال قطعاً می‌تواند و باید در همه زمان‌ها در دسترس ما قرار بگیرد. جملاتی مثل «همه اشتباه می‌کنند» برای شما معنایی ندارد. حتی اگر کاری همان نباشد که خیلی به آن علاقه دارید، گمان می‌کنید که باید در آن کار بهترین باشید چون باید در همه کارها بهترین باشید. ازآنجاکه باید در همه کارها برتر باشید، خیلی از خودتان ناامید می‌شوید چون حس می‌کنید در صورتی‌که اشتباه کنید، زندگی‌تان هیچ ارزشی ندارد. حتی اگر اشتباهی که مرتکب شده‌اید کوچک باشد، شما دیدی تیزبین دارید و به آن می‌چسبید و بعد آن را بیش‌ازحد مهم در نظر می‌گیرید. شما بی‌نهایت منتقد خودتان هستید و در دیدن هرچیزی غیر از نقص‌ها و خطاهایتان مشکل دارید.

بعد از اینکه این بخش را خواندید، دفترچه یادداشت‌تان را بردارید و همه گرایش‌ها، افکار و رفتارهایتان را که ویژگی‌های کمال‌گرایی را در خود دارند، در آن بنویسید. هر شب قبل از خواب روزتان را بررسی کنید و هربار که حس کردید کاری را به‌اندازه کافی خوب انجام نداده‌اید، هربار خودتان را به‌عنوان فردی ناکام یا کسی که به‌اندازه کافی خوب نیست در نظر گرفتید و افکاری را که موقع این اتفاقات به ذهنتان راه پیدا کرد، یادداشت کنید. بعد از یک هفته به فهرست‌تان نگاه کنید و بنویسید کدام گرایش‌ها، افکار و رفتارها بیشترین تکرار را داشته‌اند. بعد در این مورد بنویسید که چطور شما و اطرافیانتان به‌واسطه آنچه در مورد خودتان مشاهده کرده‌اید آسیب دیده‌اند.