بریده‌هایی از کتاب شرح و تفسیر زیارت جامعه کبیره

در زیارت امیرالمومنین آمده: " السلام علی وارث علم النبین و المرسلین" در حدیثی از رسول اکرم (ص) نقل شده است که فرمود: اگر کسی بخواهد به آدم در جلالش و به شیث نبی در حکمتش، و به ادریس در مهابتش و به نوح در عبادتش و به ابراهیم در وفاداریش و به عیسی در دوستی با مومنان و معاشرت با آنان و به موسی در بغض از دشمنان خدا نگاه کند پس به علی بن ابیطالب بنگرد.

رسول اکرم (ص) فرمود: " لا دین لمن لا عقل له " (نهج الفصاحه جلد ۲ ص ۶۶۱)

عبادت با عبودیّت فرق دارد. عبادت مخصوص اعضا و جوارح است ولی عبودیّت مخصوص قلب و باطن و روح انسان است، یعنی مطیع محض بودن در برابر اوامر حق تعالی.

شیطان مبدا و معاد را قبول داشت و عابد درجه یک هم بود ولی سقوط کرد زیرا عبد نبود،

دنیا پایینترین و پست ترین مرتبه وجود است که با عدم یک درجه فاصله دارد، بعد از این نشأت، عالم مثال و برزخ است و بعد از عالم برزخ مرتبه و عالم عقول است، لذا عقل نعمتی است که در دسترس همگان نمی‌توان باشد، فقط در اثر حرکت جوهری و عبور از دنیای حس و خیال می‌توان به آن مقام رسید یعنی درک کلیات و درک عوالم غیب.

عقل چیزی است که به وسیله آن خداوند عبادت می‌شود و به وسیله آن بهشت به دست می‌آید.

ائمه اطهار علم داشتند و می‌دانستند که باطن گناه آتش است لذا فکر گناه را هم نمی‌کردند.

رسول خدا فرمود یا علی حبک دین و بغضک کفر.

" نهج البلاغه حکمت ۴۵... اگر تمام دنیا را در گلوی منافق بریزند تا مرا دوست داشته باشند هرگز محبّت مرا به دل نمی‌گیرد و اگر همه دنیا را به مومن بدهند تا کینه مرا به دل بگیرد هرگز قبول نمی‌کند."

" (بحار جلد ۲۳ ص ۱۴۳) هر که دوست دارد سوار کشتی نجات شود و بحبل المتین تمسک جوید باید محب و مطیع علی و فرزندان او باشد زیرا آن‌ها امامان هدایتگر و چراغ‌های راه‌های تاریک دنیا می‌باشند.

خداوند می‌فرماید: " اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کمِشْکاةٍ... " (نور ۳۵) خدا نور آسمان‌ها و زمین است. مثل نور او (خصلت ایمان و هدایت) چون چراغدانی است... امام صادق (ع) می‌فرماید: " نحن نور السموات و الارض "

اگر کسی از سوی مردم انتخاب شود، می‌شود خلیفه مردم نه خلیفه خداوند و رسول او. رسول اکرم (ص) هر گاه به مسافرت می‌رفت و یا از مدینه بیرون می‌رفت برای خود جانشین تعیین می‌کرد، چطور ممکن است که به سفر بی بازگشت قیامت برود و کسی را جانشین خود تعیین نکند و مردم تازه مسلمان را و دین و آیین خداوند را بدون سرپرست رها کند؟ بارها در طول ۲۳ سال نبوت فرمود " علی منی و انا منه، هو ولی کل مومن، لکل نبی وصی و وارث و ان علیا وصیی و وارثی، انا و علی من شجره واحده و سایر الناس من شجره شتی. "

ای بنده من با توان و قوتی که به تو دادم فرائض مرا به جا می‌آوری و با نعمتی که در اختیارت قرار دادم قدرت معصیت مرا پیدا می‌کنی و با توانی که در تو قرار دادم گناه و نافرمانی مرا انجام می‌دهی. (بحار جلد ۵ ص ۵۶)

است. از امام صادق (ع) سوال شد: ای الاعمال افضل عندالله؟ فرمود: چیزی که پشتوانه اعمال است و خداوند هیچ عملی را بدون آن قبول نمی‌کند. سپس فرمود: ولایت اهل بیت علیهم السلام بعد فرمود: ولایت علی ابن ابیطالب حسنه لا یضرمعها سیئه. ولایت علی حسنه‌ای است که هیچ گناهی به آن آسیب وارد نمی‌کند.

از امام محمّدباقر (ع) سوال شد چرا به علی (ع)، امیرالمومنین می‌گویند و به کس دیگر نمی‌توان این لقب را داد؟ فرمود: زیرا علی (ع) برای مردم طعام علم می‌آورد و جز او کسی این کار را نمی‌کند.

دین فقط بعضی نصایح و دستورات و احکام نیست، بلکه مجموعه قوانینی است که به منظور اداره جوامع بشری در تمام زمینه‌های اخلاقی اعتقادی و اجتماعی و اقتصادی و سیاسی توسط خالق متعال وضع شده و تا ابد جوابگو می‌باشد و هرگز کهنه و ضعیف نمی‌شود، سیاست یعنی دین.

خداوند در معراج به رسولش فرمود: ای احمد (ص) انسان‌ها یی که اهل خیر هستند دارای این خصوصیات اند: حیای آن‌ها زیاد است، برای مردم نافع هستند، حمق (یعنی حماقت ونادانی) آن‌ها کم است و فهم آن‌ها زیاد است. شر آن‌ها به کسی نمی‌رسد و مردم در کنار آن‌ها راحت هستند، کلام آن‌ها متین است و دارای معنی، نفس خود را همیشه محاسبه می‌کنند، قلب‌های آن‌ها همیشه بیدار است، دنبال زیاده خواهی نیستند و هیچ گاه از یاد من غافل نیستند.

چیزهایی که در اختیار انسان قرار گرفته به عبودیّت حق تبدیل شود و در مسیر خداوند و قرب به او صرف شود نعمت محسوب می‌شود، اگر نعمات در مسیر غیر حق صرف شود نقمت محسوب می‌شود. اگر انرژی که در اثر خوردن غذا تولید می‌شود در مسیر غیر حق صرف شود نعمت محسوب نمی‌شود،

نعمت آن چیزی است که تبدیل به عبودیّت خداوند می‌شود و وظیفه اصلی اولیا نعم هدایت به این هدف می‌باشد. هر نعمتی که به عبودیّت منتهی نشود نقمت محسوب می‌شود.

مولا امیرالمومنین در این نامه می‌فرماید: ما به هیچ کس از افراد بشر بدهکار نیستیم بلکه مستقیما سر سفره الهی نشسته ایم، بین ما و خداوند واسطه‌ای وجود ندارد، اما مردم دست پرورده ما هستند و ما واسطه بین آن‌ها و خداوند هستیم.