بریده‌هایی از کتاب دختر استالین (جلد اول)

درست از همان نخستین روزهای انقلاب، سنتی را بنیان گذاشته بود که بر اساس آن هر کسی که کوچک‌ترین انتقادی از نظام شوروی می‌کرد «دشمن خلق» قلمداد می‌شد. برگزاری دادگاه‌های نمایشی و تولید و عرضه اسناد و مدارک جعلی تقریبآ از زمان آغاز «جنگ داخلی» به رویه‌ای معمول تبدیل شده بود. به مردم باورانده شده بود که توطئه‌چینان داخلی و خارجی مدام در حال توطئه‌چینی برای نابودی انقلاب کمونیستی و نظام شوروی‌اند.

ما همه برای هر چیزی که اتفاق افتاد مسئولیم. باید اجازه دهیم تا آیندگان در باره زمانه ما قضاوت کنند.

در زبان روسی، کلمه «ذوب یخ‌ها» هم به معنای «سهولت» است هم به معنای «گِل‌آلود شدن».

رابطه من و تو مثل این است که کبریت روشنی را داخل رودخانه ببری و توقع داشته باشی که آب رودخانه شعله‌ور شود. چنین چیزی هرگز نمی‌تواند اتفاق بیفتد.

در خیابان‌های اطراف، بیش از صد نفر، از جمله کودکان، به علت له شدن زیر پاهای جمعیت کشته شدند. از نظر آن‌هایی که از استالین زخم خورده بودند ــ کسانی مثل دکتر راپوپورتــ انگار حتا جنازه استالین هم «تشنه قربانیان تازه بود».

مولوتف بعدها ادعا کرد استالین به قدری صرفه‌جو بود که هیچ لباسی نداشت تا تن جنازه‌اش بکنند و به همین دلیل همکارانش در دفتر سیاسی دستور دادند که یونیفورم نظامی کهنه او را بشویند و به دست خیاط بدهند تا ایرادهای آن را برطرف کند.

اوضاع طوری بود انگار داری روی ریگ روان راه می‌روی اما وانمود می‌کنی زمین زیر پایت سفت و محکم است.

در ۱۹۲۹، آندری بابنوف وزیر آموزش وپرورش و رئیس «اداره پروپاگاندا و تهییج‌آفرینی حزب کمونیست»، از همه مدارس کشور درخواست کرد که خودشان را «غرق در جنگی طبقاتی برای ایجاد تحول در اقتصاد و جامعه شوروی» بکنند. از دانش‌آموزان و معلمان «مدرسه نمونه ۲۵» انتظار می‌رفت اصول استالینیستی را ملکه ذهن خود کنند: «احترام قائل شدن برای اطاعت، سلسله‌مراتب حزبی و سازمانی، و اقتدار نهادینه‌شده؛ اهمیت دادن به منطق، خوش‌بینی و پیشرفت؛ باور داشتن به امکان‌پذیر بودن تحول طبیعت، جامعه، و انسان‌ها؛ و پذیرش ضرورت خشونت.» مدرسه نمونه ۲۵، مثل همه مدارس شوروی، با نصب بنرهای حاوی شعارهایی مثل «مرگ بر دخالت فاشیستی در اسپانیا» یا «رفقا! زندگی بهتر شده،

از نظر آن‌هایی که از استالین زخم خورده بودند ــ کسانی مثل دکتر راپوپورتــ انگار حتا جنازه استالین هم «تشنه قربانیان تازه بود»

بسیاری معتقد بودند سوتلانا پس از مرگ پدرش تغییر کرده است. ولادیمیر، پسرخاله سوتلانا، می‌گوید: «مدتی طول کشید تا سوتلانا پی برد اکثر آدم‌هایی که خواهان رابطه با اویند آدم‌های صادق و صمیمی‌ای نیستند بلکه فقط می‌خواهند از او به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف فرصت‌طلبانه‌شان استفاده کنند... همه این هیاهوها و سروصداهایی که در اطرافش بود نهایتآ تأثیر منفی‌ای بر شخصیتش گذاشت. او به تدریج فهمید که هرگز هیچ احساسات بشری خالصانه‌ای را تجربه نخواهد کرد و در نتیجه شروع کرد به جستجو برای سرگرم کردن خودش و بازی کردن با آدم‌ها، طوری که انگار آن‌ها اسباب‌بازی‌اش هستند

این صدای یک بزرگسال است، اما یقینآ آشفتگی ذهنی سوتلانای نوجوان شدید و اجتناب‌ناپذیر بوده است. کدام یک از این دو برایش ویرانگرتر بود: باور داشتن به این‌که پدرش مسئول اصلی در قبال مرگ مادرش بوده، یا کشف این واقعیت که مادرش به اندازه کافی عاشقش نبوده زیرا اگر می‌بود هرگز خودش را نمی‌کشت؟ پدرش در همه جا ــ در خانه، در مدرسه‌ــ رهبری عاقل و همیشه برحق نامیده می‌شد. نام استالین به معنای پیروزی در جنگ بود. او همان استالین کبیر بود. فقط او بود که توانسته بود روسیه را نجات دهد. شک کردن به او عملی کفرآمیز بود. اما سوتلانا شروع کرده بود به شک کردن.

ایمان آوردن به هر دین و مذهبی در شوروی عملی غیرقانونی بود اما بسیاری از روس‌ها در اوایل دهه ۱۹۶۰ به منظور ابراز مخالفت علیه کمونیسم به مسیحیت گرویدند.

استالین بازیگر ماهری بود که وانمود می‌کرد در گوشه‌ای نشسته و دیگران برایش گزارش‌هایی در باره فعالیت‌های دشمنان می‌آورند؛ دشمنانی که وی نمی‌توانست با مجازات آن‌ها مخالفت کند.

دولت استالین بنا به دلایل استراتژیک، یکی از اولین کشورهایی بود که کشور تازه‌تأسیس اسرائیل را در مه ۱۹۴۸ به رسمیت شناخته و استالین در پاییز همان سال به گلدا مایر، سفیر اسرائیل در اتحاد شوروی، خوشامد گفته بود.

رژیم و نظریه‌پردازانش از خیلی قبل به ملت وعده داده بودند که عاقبت دوره وفور نعمت‌های سوسیالیستی از راه خواهد رسید. حالا که جنگ تمام شده بود موقع عمل کردن به این قول فرا رسیده بود. اما رژیم شوروی، به جای این کار، تصمیم گرفت موج سرکوب تازه‌ای را آغاز کند.

هیچ‌کس جرئت نداشت به استالین نه بگوید. استالین هرگز کوچک‌ترین خیانت یا تمردی را نه از یاد می‌برد نه می‌بخشید، اما می‌توانست سال‌ها منتظر بماند تا انتقامش را بگیرد؛ این خصوصیتی بود که ژنییا در آینده شخصآ به آن پی می‌برد و تجربه‌اش می‌کرد.

رژیم هر نوع تماس با غرب و فرهنگ غربی را عملی خرابکارانه و ضد حکومتی عنوان کرد. هر گونه تماس، گفتگو یا تعامل بین شهروندان شوروی و اتباع بیگانه ممنوع اعلام شد؛

استراتژی همیشگی استالین القای ترس به توده‌های مردم و سپس کنترل آن‌ها با استفاده از ترساندنشان بود. او از اولین روزهای به قدرت رسیدن بالشویک‌ها یاد گرفته بود هرگز نباید سیاست‌های هراس‌افکنانه‌اش را کنار بگذارد یا از شدت آن‌ها بکاهد.

این ایدئولوژی مردم را به سرکوب و سانسور اندیشه‌هایشان وادار کرده و میلیون‌ها نفر را به خواب مصنوعی فرو برده است.

یکی از ابزارهای هر رژیم دیکتاتوری‌ای مشروعیت ظاهری نظام قضایی آن است؛ نظامی که فجیع‌ترین جنایت‌ها را به نام اجرای قانون انجام می‌دهد.