بریده‌هایی از کتاب نگاهی به رابطه‌ عبد و مولا

این‌قدر «انسان، انسان» نکنید، کمی انسان را در تعریف حقیقی خودش نگاه کنید. انسان در تعریف حقیقی‌اش یعنی «عبد». عبد هم اول مولا می‌خواهد، مولایش کو؟ اگر مولا ندارد، پس چیست؟ کسی که مولا ندارد، هویت ندارد.

جناب ابوذر نقل می‌کند که روزی رسول خدا (ص) به من فرمودند: «ای اباذر، چه بسا بنده‌ای معصیت خدا را انجام می‌دهد ولی به‌خاطر آن گناه وارد بهشت می‌شود.» پرسیدم: «چگونه چنین چیزی ممکن است؟» ایشان فرمودند: «این گناه همیشه در مقابل دیدگان او خواهد بود و پیوسته از آن توبه می‌کند و به سوی خدا می‌گریزد تا وارد بهشت می‌شود.»

منشأ همه خوب بودن‌ها باید بندگی باشد.

آیا اگر آدم برای خدا کار کند بهتر کار نمی‌کند؟

ریشۀ نگرانی‌ها برای آینده با احساس عبودیت زده می‌شود. دیگر برای او فرقی نمی‌کند که به چه برسد.

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «ثَمَرَةُ الْأُنْسِ بِالله الِاسْتِیحَاشُ مِنَ النَّاس؛ ثمره انس گرفتن با خدا، وحشت از مردم است.»

خدا می‌گوید: «من دل تو را این‌گونه ساخته‌ام که جز با من آرام نمی‌شود. این دل ناآرام تو تنها در سایه ارتباط با من به ساحل آرامش می‌رسد و قرار پیدا می‌کند.»

امام رضا (ع) می‌فرمایند: «مَنْ ذَکرَ اللهَ تَعَالَی وَ لَمْ یشْتَقْ إِلَی لِقَائِهِ فَقَدِ اسْتَهَزَأَ بِنَفْسِه‌ِِ؛ کسی به ذکر خدا بپردازد اما مشتاق ملاقات خدا نشود، خودش را مسخره کرده است.»

حقیقت این است که عبادت، انسان را به جایی بالاتر از این حرف‌ها می‌رساند؛ به رابطه با خدا، که خوب بودن تنها یکی از آثار آن است.

اگر گفته‌اند خوب بودن و اخلاق خوب‌داشتن مهم است، به این دلیل نبوده که خوب بودن هدف است، بلکه برای این است که خوب بودن، مقدمه‌ای است برای کشف رابطه تو با خدا. چون هدف، رابطه تو با خداست. همچنین، بد بودن، بداخلاقی، ظلم و خلاصه بد زندگی‌کردن هم برای این بد است که موجب می‌شود رابطه‌ات با خدا را فراموش کنی.

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «همان‌گونه که خورشید و شب با یکدیگر جمع نمی‌شوند، محبت دنیا و محبت خدا هم با هم جمع نمی‌شوند.»

این ما نیستیم که خدا را انتخاب می‌کنیم این خداست که زمانی که ما را خلق کرده، ما را برای بندگی خود انتخاب کرده است.

اتفاقات روزمره را ببینید، نود و نه درصدش اصلاً قابل اینکه در اختیار شما قرار بگیرد نیست

اگر کسی دلش را از محبّت خدا پر نکند و در رابطۀ با خدا وجود خود را خوب تعریف نکند خدا محبّت دیگری را به دل او می‌افکند. یک‌دفعه‌ای تمام هستی خودش را در یک رابطه‌ای می‌بیند و گیر می‌کند. او فکر می‌کند عاشق شده ولی نمی‌داند که او در بندگی کم گذاشته است و الان ثمرات همین کم گذاشتن را درو می‌کند.

امیرالمؤمنین (ع) فرموده‌اند: «اجْتِنَابُ السَّیئَاتِ أَوْلَی مِنِ اکتِسَابِ الْحَسَنَات؛ دوری از گناهان مهم‌تر از انجام حسنات و خوبی‌هاست.‌»

سعی کن تا آنجا که می‌توانی گناه نکنی؛ تعلقات خودت را ببری، کار بد نکنی، نگاه بد نکنی، بدزبانی نکنی، گوشت را کنترل کنی و... . اینها را قطع کن، کمی آرام باش، شلوغ نکن، درگیر نباش، نگران دنیا نباش، حسرت دنیا نخور، به دیگران حسادت نکن. گذشته و آینده را رها کن، به عرض و طول خودت (یعنی اطرافت) کاری نداشته باش. حریصانه برخورد نکن، حرص و جوش نخور، آرام باش و خلاصه در یک کلام آب را گِل نکن تا در زلالی آب، عمق دریای وجود خودت را ببینی که از تو چه می‌خواهد؟

اما تو حرف سومی را مطرح کن؛ بگو: «برای خدا بدو!» آیا اگر آدم برای خدا بدود بهتر نمی‌دود؟ آیا اگر آدم برای خدا مهندس شود بهتر درس نمی‌خواند؟ آیا اگر آدم برای خدا کار کند بهتر کار نمی‌کند؟

طرف آمده بود حرم امام رضا (ع) می‌گفت: «من دوست ندارم از امام رضا (ع) چیزی بخواهم!» وقتی علتش را پرسیدم نمی‌توانست خوب احساسش را توضیح دهد. به او گفتم: «اگر کسی در مقابل این عظمت امام رضا (ع) و محبتی که به او دارد، مثلاً بگوید من یک آب‌نبات می‌خواهم خیلی کوچک می‌شود، درست است؟» گفت: «بله، درست است و من هم همین مدّ نظرم بود.» گفتم: «خب کوچولو شو! چه کسی گفته تو این‌قدر خودت را بزرگ تصور کنی؟!» خدا به حضرت موسی (ع) فرمود: «ای موسی، تمام احتیاجاتت را از من بخواه حتی علف گوسفندهایت و نمک خمیرت را.» اتفاقاً این کار را بکن تا بشکنی.

روزی رسول خدا (ص) به من فرمودند: «ای اباذر، چه بسا بنده‌ای معصیت خدا را انجام می‌دهد ولی به‌خاطر آن گناه وارد بهشت می‌شود.» پرسیدم: «چگونه چنین چیزی ممکن است؟» ایشان فرمودند: «این گناه همیشه در مقابل دیدگان او خواهد بود و پیوسته از آن توبه می‌کند و به سوی خدا می‌گریزد تا وارد بهشت می‌شود.

در مقام برخورد با تقدیر الهی هم نباید با تقدیر الهی دربیفتی. یعنی اولاً در مقام «احساس» نباید از دست خدا ناراحت شوی. ثانیاً در مقام «اندیشه»، باید این تقدیر الهی رعب لازم را در دل تو بیفکند و تو را آویزان حضرت حق کند. و ثالثاً در مقام «عمل» هم نباید خارج از تکلیفت برای تغییر تقدیر دست و پا بزنی. باید آنچه را که وظیفه‌ات است انجام دهی