بریده‌هایی از کتاب سر دلبران

«اگر انسان‌ها رها بودند که غریزهٔ جنسی را هر طور می‌خواهند اشباع کنند، یا خانواده تشکیل نمی‌شد یا یک چیز سست و پوچ و تهدید پذیر و ویرانی پذیری می‌شد و هر نسیمی‌آن را بر هم می‌زد.»

در ارتباط‌های عمومی، قرآن دو وظیفهٔ «عفو» و «صفح» را مطرح می‌کند؛ اما به همسر که می‌رسد می‌گوید سه وظیفه دارید: «عفو»، «صفح» و «مغفرت». در این باره قرآن می‌فرماید: (وَ اِن تَعفُوا وَ تَصفَحُوا وَ تَغفِرُوا فَاِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحِیم). عفو یعنی گذشت. صفح یعنی این که من اصلاً ایرادت را ندیدم؛ و اما (وَتَغفِروا) یعنی چه؟ (وَ تَغفِروا) یعنی این که تو بدی کردی؛ پاسخ بدی تو را با خوبی می‌دهم. بالاخره با یک رفتار بد از سوی زن و یا شوهر، خللی در رابطه آن دو ایجاد می‌شود که باید به نحوی جبران شود.

عواملی مثل کلام محبت‌آمیز، شناخت نیازها، برنامه‌ریزی، اخلاص در زندگی، همکاری و... انس و محبت در خانواده را افزون می‌کند.

امام صادق (ع) می‌فرماید: «خدا مرد را از زمین خلق کرد و همت او را تصاحب زمین قرار داد؛ و زن را از مرد خلق کرد و همت او را تصاحب قلب مرد قرار داد؛ پس محبت خود را نثار زنانتان کنید.» بنابراین آرامش زن در به دست آوردن قلب مرد است و هنگام دستیابی به این امر است که احساس خوشبختی می‌کند.

امام صادق (ع) می‌فرماید: «خدا مرد را از زمین خلق کرد و همت او را تصاحب زمین قرار داد؛ و زن را از مرد خلق کرد و همت او را تصاحب قلب مرد قرار داد؛ پس محبت خود را نثار زنانتان کنید.» بنابراین آرامش زن در به دست آوردن قلب مرد است و هنگام دستیابی به این امر است که احساس خوشبختی می‌کند.

زن هنگامی‌که از کارهای خانه و بازیگوشی و بهانه‌گیری‌های بچه‌ها خسته و دلتنگ می‌شود تنها با شنیدن چند جملهٔ عاشقانه از سوی همسر، چنان اثر می‌پذیرد که این اثر تا زمان زیادی وی را شاد و سرحال نگاه می‌دارد.

اگر یک فرد بزرگی در اول ازدواج به ما هدیه‌ای بدهد، تا پایان زندگی آن را با توجه و دقت زیاد نگهداری می‌کنیم. «مودّت» و «رحمت» نیز قیمتی‌ترین هدایایی هستند که از جانب خداوند بزرگ در آغاز زندگی مشترک به زن و شوهر اهدا می‌شود که البته به دلیل اهمیت ارزش این دو و اهمیّت شخصی که آنها را اهدا کرده است، باید تا پایان زندگی از آنها به دقت محافظت کنیم. اساساً بسیاری از ظرافت‌ها و ریزه کاری‌های ازدواج مربوط به محافظت از این دو هدیهٔ ارزشمند است.

امام صادق (ع) فرمود: «پنج چیز است که هر کس یکی از آنها را نداشته باشد، پیوسته، زندگی اش تلخ، فکرش پریشان، و دلش مشغول است: اول، تندرستی؛ دوم، امنیت؛ سوم، گشایش در روزی؛ چهارم، همدم سازگار». من گفتم: همدم سازگار چیست؟ فرمود: «زن خوب، فرزند خوب، و همنشین خوب». سپس ادامه داد: و پنجمین آنها - که جامع این چهار تاست- آسایش است».

- مرد در کشاکش زندگی مردانهٔ خود، احتیاج به یک لحظه آرامش دارد تا بتواند راه را ادامه بدهد. آن لحظهٔ آرامش ... وقتی است که او در محیط سرشار از محبت و عواطف خانوادگی خودش قرار می‌گیرد ... زن هم در کشاکش زندگی زنانهٔ خود، به تلاطم‌هایی برخورد می‌کند؛ و چون روح او ظریف‌تر است بیشتر به آرامش، به آسایش، به تکیه کردن به یک شخص مطمئن احتیاج دارد. او کیست؟ او شوهر است.

هیچ زن و شوهری حق به کار بردن چنین عباراتی را ندارند: «این شش ماهی که عقد کرده‌ایم از همه کار افتاده‌ام. اصلاً ازدواج با تو، چیزی جز سد و مانع در مقابل پیشرفت‌ها و برنامه‌هایم نبوده است. حالا هم دیگر کاری با تو ندارم. من می‌خواهم به کارهای علمی‌ام برسم. هدف من خیلی بالاتر از خواسته‌های ابتدایی توست. تو خودت یک فکری بکن، یک تصمیمی‌بگیر تا بتوانی با این وضعیت کنار بیایی».

شرط اول رسیدن به خواسته‌ها - هر چند متعالی و پرارزش- فراهم کردن سکون و آرامش برای خود و همسرمان است.

- از سنگ‌هایی که سر راهتان است برای ساختن پلکان رشد استفاده کنید. احادیث - امام علی (ع): توفیق، عنایت خدای مهربان است. - امام علی (ع): توفیق، کلید نرمی و مداراست. - امام باقر (ع): در پاسخ به سؤال از معنای جملهٔ «لا حَولَ ولا قُوّةَ إلاّ باللّه»؛ معنایش این است که ما قدرت رویگرداندن از معصیت خدا نداریم، مگر به یاری خدا و توانایی بر طاعت خدا نداریم، مگر با توفیق خداوند عزوجل.

اگر زنی بگوید چون شوهرم را دوست دارم، حرف او را گوش می‌دهم؛ یا چون می‌دانم سخن بی‌جا نمی‌گوید، نظرش را می‌پذیرم؛ یا چون شوهرم صاحب تجربه است، از او اطاعت می‌کنم؛ اطاعت او دیگر اطاعت اللّه نیست. بلکه این زن باید به واسطهٔ اطاعت از خدا از شوهرش اطاعت کند و زیبایی عمل او در همین جا نمایان می‌شود.

اگر می‌خواهیم زندگیمان تجلّی علوی داشته باشد، حلیم باشیم. اگر می‌خواهیم تجلی حسنی داشته باشد مطابق با فضل رفتار کنیم و اگر می‌خواهیم جلوهٔ حسینی داشته باشد رابطهٔ خود را با حیا توأم کنیم و سرانجام اگر طالب جلوهٔ فاطمی هستیم، باید حسن و زیبایی را درزندگی خود افزون کنیم.

اگر توجه به زیبایی نشود زندگی‌ها خشک و بی روح خواهد بود.

در روایت داریم: چهار چیز است که در هرکس باشد حتی اگر سر تا پاهم گناه باشد، خداوند آنها را به حسنات دگرگونش می‌کند: راستی، حیا، خوش اخلاقی و سپاسگزاری.

اگر در معیار انتخاب همسر گفته می‌شود که‌ایمان معیار اول است، به این دلیل است که‌ایمان از امن می‌آید و نتیجهٔ امنیت، آرامش است. اگر گفته می‌شود اخلاق معیار است؛ به خاطر آرامشی است که اخلاق خوش با خود به همراه می‌آورد. اگر گفته اند کفویت از معیارهای گزینش همسر است، به دلیل آرامشی است که در پی کفویت به زندگی ما هدیه می‌شود.

امام زین العابدین (ع): درستی کار دنیا، به طور کلی در دو کلمه است اصلاح امور زندگی همانند پیمانهٔ پری است که دوسوم آن توجه و هوشیاری است و یک سومش چشم پوشی؛ زیرا انسان چشم پوشی نمی‌کند، مگر از چیزی که آن را می‌داند و متوجه آن است.

خداوند در قرآن می‌فرماید: هر چیزی را از طریق اسبابش تحقق می‌دهد. محبت کردن نیز سبب می‌خواهد. به همین علت پیامبر (ص) فرمودند: «به یکدیگر هدیه دهید تاکینه‌هایتان از بین برود و دل‌هایتان نسبت به هم با محبت شود.»بنابراین وقتی زن و شوهر (به خصوص مرد) به مناسبت‌های مختلف به همسرش هدیه می‌دهد، از یک سو علاقهٔ خود را ابراز می‌کنند و از سوی دیگر محبت طرف مقابل رابه سوی خود جلب می‌کند.

رسول خدا (ص) رابه خاطر داشت: «هربنده‌ای که در دنیا برای دیگران راز پوشی کند روز قیامت خدا راز پوش او می‌شود.»