بریده‌هایی از کتاب سرّ خدا (بحث‌هایی در امامت و ولایت اهل بیت علیهم السلام)

در روایات ما آمده است که مردم، بعد از مرگ، دربارهٔ شناخت امامان (ع) مورد سؤال قرار می‌گیرند. رسول خدا (ص) فرمودند: «نخستین چیزی که دربارهٔ آن از بنده پرسیده می‌شود، محبّت ما اهل بیت است.» از امام صادق (ع) نیز در این زمینه روایت شده است که: «از مرده در قبرش، دربارهٔ پنج چیز سؤال می‌شود: دربارهٔ نماز، زکات،‌ حج، روزه و ولایتش نسبت به ما اهل بیت.» همچنین نقل شده است که رسول خدا (ص) به امیرمؤمنان، حضرت علی (ع) فرمودند: «سه چیز است که سوگند می‌خورم آنها حق است: آنکه تو و جانشینان پس از تو، عارفان و آگاهانی هستند که خدا، جز از طریق شما شناخته نمی‌شود و شما آگاهانی هستید که جز کسی که شما را بشناسد و شما نیز او را بشناسید وارد بهشت نمی‌شود و شما عارفانی هستید که جز کسی که شما را نشناسد (انکار کند) و شما نیز او را انکار کنید وارد جهنّم نمی‌شود.»

امام حسین (ع) بین شناخت امامان (ع) و شناخت خدا، ارتباط مستقیم برقرار می‌نمایند: «همانا شناخت خدا، همان شناخت امام است.» در «زیارت جامعهٔ کبیره» نیز خطاب به امامان (ع) آمده است: «هر که شما را شناخت، خدا را شناخته است.» امام علی (ع) فرمودند: «شناخت من به نورانیت، شناخت خداوند عزّوجلّ است.» و همچنین از آن حضرت (ع) نقل شده که: «منظور از «اعراف» ما هستیم که خداوند جز از راه معرفت ما شناخته نمی‌شود.» از امام صادق (ع) نیز روایت شده که فرمود: «هر یک از شما برای مسافرتی چند فرسخی، به دنبال راهنما می‌گردد، در حالی که شما به راه‌های آسمان ناآگاه‌تر از راه‌های زمین هستید؛ پس برای خود راهنمایی جست‌وجو کنید.» امامان (ع) راهنمایان به سوی خداوند متعال‌اند. هر کس ایشان را بشناسد و در گفتار و رفتار از آنان پیروی کند، به خداوند متعال واصل شده است و هر کس ایشان را نشناسد،‌ از گمراهانِ ناآگاه است.

خداوند متعال انسان را فطرتاً طالب علم و معرفت آفرید. به همین دلیل است که او از بدو خلقت و ایام طفولیت به دنبال شناخت است و سؤال می‌کند: چرا؟ چگونه؟ و کجا؟ در روایات مذهبی آمده است که خداوند متعال، بندگان را جز برای شناخت نیافرید. در تفسیر این کلام خداوند که: «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیعْبُدُونِ؛ و جنّ و انس را نیافریدم، جز برای آنکه مرا بپرستند.» از امام باقر (ع) روایت شده که فرمودند: «برای آنکه او را بشناسند.» امام حسین (ع) نیز می‌فرمایند: «همانا خداوند عزّوجلّ بندگان را نیافرید، جز برای آنکه او را بشناسند.» به ایشان عرض شد: «معرفت خدا» چیست؟ فرمودند: «شناخت اهل هر زمانی، از امامشان که اطاعت و پیروی‌اش بر آنان واجب است.»

آنچه موجب گمراهی از دین خداست، معرفت نیافتن به امام زمان (ع) است و این شناخت می‌باید با عنایت ویژهٔ خداوند و از طریق شناخت پیامبر و فرستادهٔ او حاصل شود؛ امری که خداوند طایفه‌های انس و جن را جز برای آن نیافرید. او در آیهٔ محکمه‌ای در بیان دلیل آفرینش می‌فرماید: «وَ ما خَلَقْتُ الجِنَّ وَ الإِنْسَ إِلّا لِیعْبُدُونِ؛ و جنّ و انس را جز برای عبادت خویش نیافریدم.» منظور از عبادت، معرفت یافتن است؛ چرا که امام صادق (ع) در تفسیر آیه به نقل از اباعبدالله الحسین (ع) در پاسخ به این پرسش اصحاب که معنای عبادت خدا چیست؟ فرمودند: «یعنی معرفت یافتن نسبت به خدا.» آنگاه اصحاب عرض کردند: معرفت یافتن نسبت به خدا یعنی چه؟ امام (ع) فرمودند: «یعنی معرفت یافتن اهل هر عصر و زمانی نسبت به امام زمانشان که فرمان‌برداری‌اش بر ایشان فرض و واجب است.»

از امام امیرالمؤمنین (ع) روایت شده است که فرمودند: «جایگاه فرماندهٔ سپاه، مانند رشتهٔ تسبیح است که مهره‌ها را در آن کشند و او آنها را در کنار هم جای داده، اگر آن رشته بگسلد مهره‌ها پراکنده شوند و هر یک به سویی روند، به قسمی که گردآوردنشان هرگز میسّر نگردد.» همچنین حضرت فاطمه (س) در خطبهٔ خود فرمودند: «امامت ما، نظام امّت است.» حضرت امام رضا (ع) نیز می‌فرمایند: «امامت، زمام دین، نظام مسلمانان، صلاح دنیا و عزّت مؤمنان است.»

در «زیارت جامعهٔ کبیره»، که از حضرت امام هادی (ع) روایت شده، آمده است: «خداوند به واسطهٔ شما آغاز نمود و به واسطهٔ شما پایان می‌دهد؛ به واسطهٔ شما باران فرو می‌ریزد و به واسطهٔ شماست که آسمان با اذن الهی از فرو افتادن بر روی زمین حفظ شده؛ و به واسطهٔ شما ناخوشی‌ها و ضررها برطرف می‌شود»

حضرت امام صادق (ع) می‌فرمایند: «در حقیقت، خداوند ما را آفرید و آفرینش و صورتگری را به نیکویی انجام داد و ما را دیدهٔ خود در میان بندگانش، زبان گویایش در آفریدگانش، دست گشوده به رأفت و رحمتش بر سر بندگانش وجه و جانبی که از آن می‌دهد، دری که بر او دلالت می‌کند و خزانه‌دارش در آسمان و زمینش قرار داد. به واسطهٔ ما درختان ثمر می‌دهند، میوه‌ها به کمال می‌رسند و رودها جاری می‌شوند و به واسطهٔ ما باران فرو ریزد و به واسطهٔ ما زمین می‌رویاند. به واسطهٔ عبادت ما خداوند پرستیده شود و اگر ما نبودیم خدا پرستیده نمی‌شد.» و همان حضرت (ع) می‌فرمایند: «ما، سبب میان شما و خداوند عزّوجلّ هستیم.»

آنچه از خیرات، فیوضات و نعم آسمانی به زمین فرود می‌آید، همه به واسطهٔ وجود امام (ع) است؛ زیرا او سبب اتّصال بین زمین و آسمان می‌باشد... که به برکت و یمن او مخلوقات روزی داده می‌شوند و به سبب وجود اوست که زمین و آسمان پا برجایند.

از رسول‌خدا (ص) روایت شده که فرمودند: «ستارگان، موجب امنیت و حفظ اهل زمین از غرق شدن و اهل بیت من موجب حفظ شما از اختلافات و درگیری‌ها هستند.» از امام مهدی (ع) نیز روایت شده است، که: «من موجب امان اهل زمین‌ام، همچنان که ستارگان موجب امنیت اهل آسمانند.» و این سخن «قرآن» نیز بر همین معنا دلالت می‌کند، که: «وَ مَا کانَ اللهُ لِیعَذِّبَهُمْ وَ أَنتَ فِیهِمْ؛ و تا تو در میان آنان هستی، خدا بر آن نیست که ایشان را عذاب کند.» این آیه تصریح دارد به اینکه وجود نبی اکرم (ص) موجب در امان ماندن از عذاب الهی است و چنان که در آینده خواهیم گفت ویژگی‌های پیامبر (ص) دربارهٔ امام امیرالمؤمنین و فرزندان معصوم ایشان (ع) نیز جریان دارد.