بریده‌هایی از کتاب نامه به کودکی که هرگز زاده نشد

فکر می‌کنم خوشبین بودن از شجاعت می‌آید. من خوشبین نبودم، چون شهامتم را از دست داده بودم.

مادر بودن یک "وظیفه" نیست، بلکه یک "انتخاب" است

وقتی به آرزویت می‌رسی فکر می‌کنی این همان آرزویی نبوده که در فکر و خیالت می‌پروراندی. به نظر من رسیدن یعنی آخر خط و ای کاش هیچ گاه نرسی...

خیلی عجیب نبود اگر تو بخواهی از من انتقام بگیری، اما من کارهای زیادی برای انجام دادن داشتم که باید انجام می‌دادم. مثلاً این که باید در حرفه‌ام پیشرفت می‌کردم تا ثابت کنم که یک مرد نمی‌تواند بهتر از من باشد. باید احساس ترحم دیگران را از بین می‌بردم و باید ثابت می‌کردم که درد و عذاب نمک زندگی نیست، بلکه شادی و خوشبختی نمک زندگیست. من باید مفهوم عشق را به خودم ثابت می‌کردم، نه آن عشقی که در تختخواب باعث بدنامی می‌شود، بلکه عشقی که تصمیم داشتم با وجود تو به آن دسترسی پیدا کنم.

از خواب بیرون آمدم و دوباره به خود واقعی‌ام بازگشتم. هزاران بچه می‌میرند و هزاران بچه به دنیا می‌آیند. زندگی نه به تو نیاز دارد نه به من. تو مردی و من هم یک روز خواهم مرد، اما این هم اصلا دیگر برایم مهم نیست، چرا که «زندگی همچنان جریان دارد...»

نکند خودت دوست نداشته باشی که به این دنیا بیایی و همیشه مرا با فریاد سرزنش کنی که چرا مرا به این دنیا آوردی؟... چرا؟...

هیچ نظام حکومتی‌ای را پیدا نخواهی کرد که بتواند قلب انسان‌ها را تغییر دهد و سنگدلی را از قلب آن‌ها دور کند. هرکس به تو گفت که با بقیه فرق می‌کند، به او بگو که دروغ می‌گوید و از او بپرس که آیا در کشورش غذای فقیر و غنی با هم متفاوت نیست؟!

زمستان فصل ثروتمندان است. اگر پول داشته باشی، سرما برایت یک بازی و تفنن است که بتوانی پالتو پوست گرم و گران‌قیمتی بخری و خودت را برای بازی اسکی آماده کنی... و برعکس اگر پولی نداشته باشی، آن سرما فقط زجر است و عذاب و دیدن منظرهٔ زیبای برف برایت تنفر برانگیز می‌شود. فرزند کوچک من هنوز متولد نشدهٔ من، آزادی تساوی حقوق فقط در همان‌جایی هست که الان تو حضور داری!... و آیا درست است که از آن جای راحت و بی دغدغه، وارد این دنیای پر از ظلم شوی؟

هزاران سال است که انسان‌ها به امید "فردای بهتر" زادوولد می‌کنند و دل خوش می‌کنند به این که فرزندانشان "فردای بهتری" نسبت به خودشان داشته باشند و این "فردای بهتر" در داشتن خانه‌ای گرم و نرم خلاصه می‌شود. البته که اگر از سرما بلرزی، داشتن یک خانهٔ گرم خیلی دوست‌داشتنی و مفید است؛ اما به طور قطع عامل خوشبختی تو نیست و از حقوق

چرا که این حس خیلی قشنگ و غرورآفرین است که یک انسان بتواند یک انسان دیگر را در خود پرورش دهد و روحی دیگر را در کنار روح خود بدمد و خود را به جای یک نفر، دو نفر احساس کند. لحظاتی هست که از خوشحالی در پوست خود نمی‌گنجی و هیچ عاملی نمی‌تواند این خوشحالی را از تو بگیرد. نه دردهایی که پیش رو داری و نه محدودیت‌هایی که به آن‌ها دچار خواهی شد و نه آزادی‌هایی که از دست خواهی داد، هیچ کدام نمی‌تواند تو را از این حس آرامش‌بخش دور کند.

مرد بودن فقط به داشتن آلتی مردانه نیست. مرد بودن یعنی انسان بودن و «انسان بودن» کلمه‌ای است که حد و مرزی برای زن یا مرد بودن مشخص نمی‌کند و برای کسی که آلتی دارد یا ندارد تفاوتی قائل نمی‌شود.

چرا که این حس خیلی قشنگ و غرورآفرین است که یک انسان بتواند یک انسان دیگر را در خود پرورش دهد و روحی دیگر را در کنار روح خود بدمد و خود را به جای یک نفر، دو نفر احساس کند. لحظاتی هست که از خوشحالی در پوست خود نمی‌گنجی و هیچ عاملی نمی‌تواند این خوشحالی را از تو بگیرد. نه دردهایی که پیش رو داری و نه محدودیت‌هایی که به آن‌ها دچار خواهی شد و نه آزادی‌هایی که از دست خواهی داد، هیچ کدام نمی‌تواند تو را از این حس آرامش‌بخش دور کند.

یک مرد چگونه می‌تواند احساس یک مادر را درک کند؟! مردها هیچ وقت این حس را تجربه نخواهند کرد و حال باید دید که این برای مردان یک نقص است یا برتری؟!...

حتی تخم یک گیاه که به آرامی سر از خاک بیرون می‌آورد هم شجاع است. با این که می‌داند وزیدن یک باد تند یا لگد یک بچهٔ بازیگوش او را به فنا خواهد برد، با این‌حال با شجاعت تمام برای ادامهٔ زندگی می‌جنگد و رشد می‌کند و گردافشانی می‌کند و جنگل را به وجود می‌آورد.

احتمالاً اگر از اولین انسان هم پرسیده می‌شد که می‌خواهی متولد شوی یا خیر، به طور قطع جوابش منفی بود. اما هیچ سوالی در این باره از او پرسیده نشد و او به ناچار به این دنیا قدم گذاشت و زندگی کرد و نسلش را بدون این‌که از آن‌ها هم سوالی شود ادامه داد و خودش از دنیا رفت و احتمالاً اگر این اجبار وجود نداشت، اکنون ما هم وجود نداشتیم.

حتی در زمانی‌که بابت تمام دردها و رنج‌ها و ناکامی‌هایم در حال اشک ریختن هستم باز هم فکر می‌کنم زجر کشیدن بهتر از نبودن است و اگر با همین طرز فکر به زندگی و عدم زندگی بیاندیشم، قاطعانه می‌گویم که متولد شدن بهتر از هرگز به دنیا نیامدن است.

اما آیا نیستی و عدم بهتر از درد و رنج است؟!...

درد با ما زاده شده و با ما بزرگ می‌شود و آن‌قدر در وجود ما عجین می‌گردد که آن را مانند دستها و پاهایمان جزئی از وجودمان می‌دانیم.

با این حال در اوج بدبختی باز هم فکر نمی‌کنم دوست نداشتم به این دنیا بیایم، چون فکر می‌کنم چیزی بدتر از نبودن نیست.

کودک من، زندگی یعنی خستگی، یعنی یک جنگ تکراری که هر روز باید آن را تجربه کنی و برای هر لحظه شادی کوتاه‌مدتش باید تاوان سنگینی بپردازی.