بریده‌هایی از کتاب مانیفست یک فمینیست در پانزده پیشنهاد

تصور نکن که پرورش عقاید فمینیستی در او به معنای پس‌زدن زنانگی‌هایش است. فمینیسم هیچ منافاتی با زنانگی ندارد، اما تعصب‌های زن‌گریزانه چنین منافاتی را تزریق می‌کنند

پیشنهاد دهم «آگاهانه نسبت به جسم و سلامت فیزیکی او حساس باش.» او را تشویق کن که فعالیت ورزشی داشته باشد. به او یاد بده که از نظر جسمانی فعال باشد. با او قدم بزن، شنا کن، بدو، تنیس بازی کن، فوتبال یا هر ورزش دیگری را امتحان کن.

پیشنهاد نهم «حس هویت و حضور را درون دخترت بیدار کن.» این حس بسیار مهم است. آگاهانه این کار را انجام بده. به او اجازه بده تا خودش را در میان همه‌چیز و همه‌کس، زنی بالنده و مغرور از قوم ایگبو بداند. به او یاد بده که گزینشی عمل کند و آن بخش‌های زیبا و دوست‌داشتنی فرهنگ ایگبو را با تمام وجود در آغوش بگیرد و آن بخش‌هایی که دوست ندارد را محکم و قوی رد کند.

به او یاد بده که رضایت شخصی‌اش از همه‌چیز مهم‌تر است. به او بگو اگر چیزی ناراحتش کرد، آن را با صدای بلند بگوید، بیانش کند و در صورت لزوم فریادش بزند. به او نشان بده که نیازی ندارد همه دوستش داشته باشند. به او بگو که اگر کسی او را دوست نداشت، حتماً شخص دیگری پیدا می‌شود که او را دوست داشته باشد. به او بیاموز که یک شی‌ء نیست که دوست داشته یا دوست نداشته شود، بلکه هویتی است که خود می‌تواند دوست داشته باشد یا دوست نداشته باشد

پس به جای اینکه به دخترت یاد بدهی که دوست‌داشتنی باشد، به او یاد بده که صادق و مهربان باشد. یاد بده که شجاع باشد؛ او را ترغیب کن که افکارش را به زبان بیاورد، حقایق وجودی‌اش را بیرون بریزد و وقتی این‌گونه شد، او را مدح و ستایش کن.

بسیاری از دختران ما پس از آنکه به آن‌ها تجاوز می‌شود، ساکت می‌مانند، زیرا می‌خواهند خوب و دوست‌داشتنی باقی بمانند. بسیاری از دختران ما سعی می‌کنند با مردانی خوب باشند که به آن‌ها آسیب وارد می‌کنند. بسیاری از دختران ما به احساسات مردانی اهمیت می‌دهند که بدترین صدمه را از آن‌ها خورده‌اند. همهٔ این‌ها پیامدهای فاجعه‌بار دوست‌داشتنی بودن است.

پیشنهاد هشتم «به او یاد بده که دوست‌داشتنی بودن را فراموش کند.» وظیفهٔ او این نیست که خودش را دوست‌داشتنی کند، بلکه وظیفه دارد که خودِ خودش باشد؛ خودی که صادق است و نسبت به مساوات همهٔ انسان‌ها حساس است.

دختران به‌عنوان زنانی بزرگ می‌شوند که ذهن آن‌ها از پیش درگیر ازدواج شده است. پسران به‌عنوان مردانی بزرگ می‌شوند که اندیشهٔ ازدواج را در سر ندارند. همان زنان با همین مردان ازدواج می‌کنند. رابطه از همان روز اول نامتوازن است، زیرا یکی از آن‌ها بیش از دیگری به این پیوند جدید اهمیت می‌دهد. حال آیا جای تعجب دارد که در بیشتر ازدواج‌ها زنان بیش از مردان ایثار می‌کنند؟ زنان آن‌قدر از خود می‌گذرند که خودشان را فراموش می‌کنند و دلیل این فراموشی آن است که همواره در جاده‌ای یک‌سویه می‌دوند و این پیوند نابرابر را به هر قیمتی حفظ می‌کنند.

پیشنهاد هفتم «هر ازدواجی را یک دستاورد نخوان.» به روش‌های مختلف برای او توضیح بده که قرار نیست هر لحظه اشتیاقِ آن را در سر بپروراند. ازدواج می‌تواند شاد یا ناشاد باشد و هرگز یک رسالت شمرده نمی‌شود.

ک بار از یک سیاستمدار آمریکایی شنیدم که در سخنرانی‌هایش از زنان حمایت می‌کرد و می‌گفت: «زنان باید قهرمان شوند.» این جمله احساس همگان را برانگیخته بود. به دخترت بگو که زنان نیازی به قهرمان شدن ندارند، بلکه باید به‌عنوان یک انسانِ دارای حقوق مساوی، پذیرفته شوند. این دست جملات، ته‌مایه‌ای از دلسوزی برای زنان دارند. این جملات از نظر من بیشتر از آنکه به حقوق زنان اشاره کنند، به گونه‌ای بر جوانمردی مردی که جمله را گفته است، اشاره دارند و اساس فکری این جوانمردی این است که زنان ضعیف هستند و باید از آن‌ها حمایت کرد.

مردانی هستند که فقط زمانی با زن‌ها همدلی می‌کنند که آن‌ها را جای خواهر، مادر یا دختر خود می‌گذارند و هرگز نمی‌توانند زنان را به‌عنوان انسان‌هایی با حقوق مساوی در نظر گیرند. به دخترت یاد بده که آن‌ها را به چالش بکشد

سعی کن هنگام گفت‌وگو با دخترت از کلماتی مانند تنفر از زن یا مردسالاری استفاده نکنی. ما فمینیست‌ها گاهی به‌طور افراطی از واژه‌های صنف خود استفاده می‌کنیم. هرگز چیزی را با تعصب، ضدزن نخوان و برای دخترت دلیل و چرایی هر چیز را توضیح بده.

پس چیزهایی را که دوست نداری به دخترت بگویی، برای خودت روشن کن و بدان هر آنچه به دخترت می‌گویی، مهم است. تو با کلمات خود به او یاد می‌دهی که باید به چه چیز ارزش بگذارد.

پیشنهاد ششم «به او یاد بده که زبان و کلام را به چالش بکشد.» کلام هر انسانی مخزن تعصب‌ها، باورها و پیش‌فرض‌های اوست. برای آموختن چنین مهمی ابتدا خودت باید زبانت را به چالش بکشی. یکی از دوستانم می‌گوید که او هرگز دخترش را پرنسس صدا نمی‌زند. وقتی دیگران، دختربچه‌ای را پرنسس صدا می‌زنند، نیت بدی ندارند اما «پرنسس» پر از پیش‌فرض است. پرنسس تداعی‌کنندهٔ ظرافت و شکنندگی دخترانه است و دختری را القا می‌کند که دیگران باید به او خدمت کنند. او ترجیح می‌دهد که دخترش را «ستاره»، یا «فرشته» صدا بزند.

پیشنهاد پنجم «به دخترت خواندن بیاموز.» به او یاد بده که عاشق کتاب باشد. بهترین روش برای کتاب‌خوان شدن او این است که تو را در آن حال ببیند.

دنیای ما پر از مردان و زنانی است که زنان قدرتمند را دوست ندارند. انگار همگی شرطی شده‌ایم که قدرت را با مردانگی پیوند دهیم، به‌طوری‌که زن قدرتمند را یک پدیدهٔ غیرطبیعی بدانیم و وقتی می‌شنویم که زنی قدرتمند است، او را بازجویی می‌کنیم. می‌پرسیم: «آیا او متواضع است؟ آیا لبخند می‌زند؟ گستاخ نیست؟ به خانه و زندگی‌اش نیز می‌رسد؟» این سؤال‌ها را هرگز در مورد مردهای قدرتمند نمی‌پرسیم و این نشان می‌دهد که این‌همه شگفتی و ناراحتی ربطی به قدرت داشتن آن زن ندارد، بلکه به زن بودن او وابسته است.

اجازه دادن، واژه‌ای مشکل‌ساز است. اجازه با قدرت سروکار دارد. اغلب اوقات اعضای انجمن فمینیسم مشروط نیجریه می‌گویند: «زنان را به حال خود رها کنید و بگذارید تا جایی که شوهرانشان اجازه می‌دهند، بلندپروازی کنند.» شوهر، همراه است. زن نیز دخترمدرسه‌ای نیست. تا وقتی اجازه گرفتن و اجازه دادن یک‌سویه استفاده می‌شود، که اغلب نیز به همین‌گونه است، زندگی مشترکِ برابر را تداعی نخواهد کرد.

پیشنهاد چهارم «از خطر آنچه فمینیسم مشروط نامیده می‌شود، آگاه باش.» منظور از فمینیسم مشروط، برابری حقوق زن و مرد تحت شرایطی خاص است. لطفاً این ایده را به‌طور کامل رد کن، زیرا کم‌عمق، سطحی و محکوم به شکست است. فمینیست بودن مثل باردار بودن است. تو یا باردار هستی یا نیستی. یا به برابری حقوق زن و مرد ایمان داری یا نداری.

به او بگو مهم است که بتواند کاری را فقط برای خوشایند خودش انجام دهد و از آن دفاع کند. به او بیاموز که وقتی چیزی را شکست، آن را تعمیر کند. ما خیلی سریع به این تصور می‌رسیم که دخترها نمی‌توانند چیزهای زیادی انجام دهند. به او اجازه بده سعی خودش را بکند. شاید به‌طور کامل موفق نشود، اما دست‌کم تلاشش را کرده است.

نقش‌های جنسیتی اغلب در ما شرطی شده‌اند، طوری‌که حتی وقتی برخلاف آرزوهای حقیقی، نیازها و خوشحالی ما باشند، تغییر آن‌ها برایمان سخت خواهد بود. فراموش کردن آن‌ها کاری بس دشوار است؛ پس مهم است که مطمئن شوی دخترت از همان ابتدا به جای پذیرفتن نقش‌های جنسیتی، عزت نفس را بیاموزد.