بریده‌هایی از کتاب مانیفست یک فمینیست در پانزده پیشنهاد

پیشنهاد ششم «به او یاد بده که زبان و کلام را به چالش بکشد.» کلام هر انسانی مخزن تعصب‌ها، باورها و پیش‌فرض‌های اوست. برای آموختن چنین مهمی ابتدا خودت باید زبانت را به چالش بکشی. یکی از دوستانم می‌گوید که او هرگز دخترش را پرنسس صدا نمی‌زند. وقتی دیگران، دختربچه‌ای را پرنسس صدا می‌زنند، نیت بدی ندارند اما «پرنسس» پر از پیش‌فرض است. پرنسس تداعی‌کنندهٔ ظرافت و شکنندگی دخترانه است و دختری را القا می‌کند که دیگران باید به او خدمت کنند. او ترجیح می‌دهد که دخترش را «ستاره»، یا «فرشته» صدا بزند. پس چیزهایی را که دوست نداری به دخترت بگویی، برای خودت روشن کن و بدان هر آنچه به دخترت می‌گویی، مهم است. تو با کلمات خود به او یاد می‌دهی که باید به چه چیز ارزش بگذارد.

پیشنهاد پنجم «به دخترت خواندن بیاموز.» به او یاد بده که عاشق کتاب باشد. بهترین روش برای کتاب‌خوان شدن او این است که تو را در آن حال ببیند. وقتی تو مشغول خواندن باشی، درک می‌کند که خواندن ارزشمند است، حتی اگر او به مدرسه نرود و فقط کتاب بخواند، قول می‌دهم داناتر از کودکی شود که تحت محدودیت‌های آموزش‌وپرورش، درس و کتاب می‌خواند.

اجازه دادن، واژه‌ای مشکل‌ساز است. اجازه با قدرت سروکار دارد. اغلب اوقات اعضای انجمن فمینیسم مشروط نیجریه می‌گویند: «زنان را به حال خود رها کنید و بگذارید تا جایی که شوهرانشان اجازه می‌دهند، بلندپروازی کنند.» شوهر، همراه است. زن نیز دخترمدرسه‌ای نیست. تا وقتی اجازه گرفتن و اجازه دادن یک‌سویه استفاده می‌شود، که اغلب نیز به همین‌گونه است، زندگی مشترکِ برابر را تداعی نخواهد کرد.

پیشنهاد چهارم «از خطر آنچه فمینیسم مشروط نامیده می‌شود، آگاه باش.» منظور از فمینیسم مشروط، برابری حقوق زن و مرد تحت شرایطی خاص است. لطفاً این ایده را به‌طور کامل رد کن، زیرا کم‌عمق، سطحی و محکوم به شکست است. فمینیست بودن مثل باردار بودن است. تو یا باردار هستی یا نیستی. یا به برابری حقوق زن و مرد ایمان داری یا نداری.

اگر ما با زنجیر محکم نقش‌های جنسیتی، کودکان و نوجوانان را به اسارت نکشیم، به آن‌ها فضایی کافی داده‌ایم تا به تمام پتانسیل‌های فردی خودشان دست یابند. لطفاً دخترت را قبل از هر چیز، یک انسان بدان. او را دختری با ویژگی‌های معین در نظر نگیر. ضعف‌ها و قوت‌های او را به‌عنوان یک انسان ببین. او را بر مقیاس بهترین نسخهٔ خودش ارزیابی کن.

حس وظیفه‌شناسی افراطی را کنار بگذار. در مراقبت از کودک هر کدام سهمی مساوی بردارید، البته معنای مساوی به هر دوی شما بستگی دارد و باید خودتان دربارهٔ آن به توافق برسید و به نیازهای یکدیگر توجه برابر نشان دهید. قرار نیست وقتی می‌گوییم مساوی، همه‌چیز را پنجاه ـ پنجاه تقسیم کنید، یا هر روز به کارهای یکدیگر امتیاز دهید تا بفهمید چه کسی کم‌کاری داشته است، نه این مساوات را خودت متوجه خواهی شد، زیرا وقتی این کارها را به اشتراک می‌گذارید، خشم، خستگی و تنش در تو کم می‌شود و دلیلش این است که برابری حقیقی جایی برای خشم نمی‌گذارد، و لطفاً واژهٔ کمک را از جملاتی که در مورد شوهرت می‌گویی، حذف کن. وقتی چودی از دخترتان مراقبت می‌کند، به تو کمک نمی‌کند، بلکه کاری را انجام می‌دهد که باید انجام دهد.

مهم‌تر از هر چیز این است که هر زنی باید حق نگه داشتن اسمش را داشته باشد، اما واقعیت این است که همیشه فشار اجتماعی روی زنان زیاد است، به‌طوری‌که آن‌ها را به مصالحه در این مورد وامی‌دارد. قطعاً زنانی هستند که دوست دارند نام شوهرشان را داشته باشند، اما زنانی نیز هستند که نام خودشان را دوست دارند، ولی به‌خاطر فشارهای روحی، ذهنی یا حتی جسمانی مجبور به تن دادن به این امر می‌شوند.

ما دختران خود را شرطی می‌کنیم تا آرزوی ازدواج را از کودکی در سر بپرورانند و تمام نابرابری‌ها و عدم‌توازن‌ها از همین‌جا شروع می‌شود. دختران به‌عنوان زنانی بزرگ می‌شوند که ذهن آن‌ها از پیش درگیر ازدواج شده است. پسران به‌عنوان مردانی بزرگ می‌شوند که اندیشهٔ ازدواج را در سر ندارند. همان زنان با همین مردان ازدواج می‌کنند. رابطه از همان روز اول نامتوازن است

این روزها عبارت «عدم‌قضاوت اخلاقی» خیلی متداول شده است. مفهوم کلی پشت این عبارت می‌گوید که من هیچ ایده‌ای نسبت به هیچ‌چیز ندارم یا ترجیح می‌دهم عقایدم را برای خودم نگه دارم، برعکس دلم می‌خواهد دخترت پر از عقیده و ابتکار باشد و عقاید او از جایگاهی انسانی، آگاه و بصیر نشأت بگیرد.

به جای اینکه به دخترت یاد بدهی که دوست‌داشتنی باشد، به او یاد بده که صادق و مهربان باشد. یاد بده که شجاع باشد؛ او را ترغیب کن که افکارش را به زبان بیاورد، حقایق وجودی‌اش را بیرون بریزد و وقتی این‌گونه شد، او را مدح و ستایش کن.

فمینیست بودن مثل باردار بودن است. تو یا باردار هستی یا نیستی. یا به برابری حقوق زن و مرد ایمان داری یا نداری.

مهم است که مطمئن شوی دخترت از همان ابتدا به جای پذیرفتن نقش‌های جنسیتی، عزت نفس را بیاموزد. به او بگو مهم است که بتواند کاری را فقط برای خوشایند خودش انجام دهد و از آن دفاع کند. به او بیاموز که وقتی چیزی را شکست، آن را تعمیر کند.

نسبت به کاری که انجام می‌دهی، هر کسی عقیده و نظری دارد، اما آنچه اهمیت دارد کاری است که تو دوست داری برای خودت انجام دهی و یادت باشد قرار نیست همان کاری را انجام دهی که خوشایند دیگران است

«هرگز برای کار کردن از کسی عذرخواهی نکن. تو آنچه انجام می‌دهی دوست داری و دوست داشتنِ آنچه انجام می‌دهی، بزرگ‌ترین هدیه برای فرزندت است.»

تو حتی مجبور نیستی عاشق شغلت باشی، فقط می‌توانی عاشق چیزهایی باشی که شغلت به تو هدیه می‌دهد؛ چیزهایی مثل اعتماد به خویشتن و عزت‌نفس که حاصل کار کردن و پول درآوردن است.

«به دخترت بیاموز که چیزهایی به نام نقش‌های جنسیتی، مزخرفاتی بیش نیستند.» هرگز به او نگو که باید این کار را انجام بدهد یا آن کار را انجام ندهد، چون او دختر است. عبارت «چون تو دختر هستی»، هرگز دلیلی برای هیچ‌چیزی نیست؛ هیچ‌چیزی!

«به دخترت خواندن بیاموز.» به او یاد بده که عاشق کتاب باشد. بهترین روش برای کتاب‌خوان شدن او این است که تو را در آن حال ببیند. وقتی تو مشغول خواندن باشی، درک می‌کند که خواندن ارزشمند است، حتی اگر او به مدرسه نرود و فقط کتاب بخواند، قول می‌دهم داناتر از کودکی شود که تحت محدودیت‌های آموزش‌وپرورش، درس و کتاب می‌خواند.

دنیای ما پر از مردان و زنانی است که زنان قدرتمند را دوست ندارند. انگار همگی شرطی شده‌ایم که قدرت را با مردانگی پیوند دهیم، به‌طوری‌که زن قدرتمند را یک پدیدهٔ غیرطبیعی بدانیم و وقتی می‌شنویم که زنی قدرتمند است، او را بازجویی می‌کنیم. می‌پرسیم: «آیا او متواضع است؟ آیا لبخند می‌زند؟ گستاخ نیست؟ به خانه و زندگی‌اش نیز می‌رسد؟» این سؤال‌ها را هرگز در مورد مردهای قدرتمند نمی‌پرسیم و این نشان می‌دهد که این‌همه شگفتی و ناراحتی ربطی به قدرت داشتن آن زن ندارد، بلکه به زن بودن او وابسته است. همواره زنان قدرتمند را افراطی‌تر از مردان قدرتمند قضاوت می‌کنیم و این حاصل همان فمینیسم‌گرایی مشروط است.

مسئلهٔ مهم دیگر این است که باید ایدهٔ ازدواج به‌عنوان موهبت زندگی زنان را به‌طور کل زیر سؤال ببریم، چون اساس تمام مباحث این‌چنینی همین ایده است. اگر زنان را شرطی نکنیم که به ازدواج به‌عنوان یک موهبت بزرگ نگاه کنند، مباحثی که آشپزی و بسیاری از مهارت‌ها را شرط لازم برای این موهبت بزرگ می‌داند، به چالش کشیده‌ایم.

«به دخترت بیاموز که چیزهایی به نام نقش‌های جنسیتی، مزخرفاتی بیش نیستند.» هرگز به او نگو که باید این کار را انجام بدهد یا آن کار را انجام ندهد، چون او دختر است. عبارت «چون تو دختر هستی»، هرگز دلیلی برای هیچ‌چیزی نیست؛ هیچ‌چیزی!