بریده‌هایی از کتاب دوست باهوش من

«اگه تلاشی نکنی، هیچ چیز تغییر نمی‌کنه.»

زنان شدیدتر و عمیق‌تر از مردان آلوده می‌شدند، زیرا مردان وقتی خشمگین می‌شوند، در پایان آرام می‌شوند ولی زنان، که همیشه آرام و مطیع و فرمانبردار به نظر می‌رسند، وقتی عصبانی می‌شوند، به خشمی می‌رسند که پایانی ندارد.

در مشروب‌فروشی سولارا، در حرارت ستیز بین بازنده‌های قمار و مست‌های مشکل‌ساز، مردم اغلب به نقطه‌ای می‌رسیدند که به آن دیسپرزیون می‌گویند، کلمه‌ای که در زبان محلی به معنای از دست دادن همۀ امید، ورشکستگی و شکست در مبارزات است.

لی‌لا یک قلاب کوهنوردی در خیابان پیدا کرده بود و آن را مثل هدیه‌ای از طرف مادرخوانده‌ای جادویی در جیبش نگه می‌داشت

از نظر او همۀ آن‌ها با جرایم پنهان تا مغز و استخوان ننگ به بار آورده‌اند و همه، جایگاهِ مجرمان را محکم‌تر کرده یا شریکِ جرم ساکتی بودند و در مقابل، عملاً، هیچ نگرفته بودند.

مردان وقتی خشمگین می‌شوند، در پایان آرام می‌شوند ولی زنان، که همیشه آرام و مطیع و فرمانبردار به نظر می‌رسند، وقتی عصبانی می‌شوند، به خشمی می‌رسند که پایانی ندارد. لی‌لا عمیقاً تحت تأثیر اتفاقی بود که برای

ما با این وظیفه بزرگ می‌شدیم که زندگی دیگران را سخت‌تر کنیم، قبل از این‌که آن‌ها زندگی ما را سخت‌تر کنند

دنیای ما این شکلی بود، پر از کلمات، کلماتِ قاتل: قلوه‌سنگ، کزاز، تیفوس، گاز، جنگ، چرخ سفالگری، خروسک، کار، بمباران، بمب، سل و عفونت.

ما در دنیایی زندگی کردیم که در آن بچه‌ها و بزرگ‌ها غالباً زخمی می‌شدند، از زخمشان خون جاری می‌شد، عفونت می‌کردند و گاهی می‌مردند.‌

لباس عروسی مثل بدن زنی مرده کنارش بود

گفتم که شرایط انسان آن‌قدر آشکارا در معرض خشم کور و شانس و اقبال است که اعتماد به یک خدا، مسیح و روح‌القدس __ این آخری موجودی کاملاً غیرضروری است و فقط برای این بود تا یک تثلیث که معروف و شریف‌تر از فقط دوگانۀ پدر و پسر به نظر می‌رسید، خلق کنند __ مانند جمع‌آوری کارت‌های بازی است، آن هم وقتی شهر در آتش جهنم می‌سوزد

تقلا می‌کند از درون قفسی که در آن به دام افتاده بود، راهی برای بودن،‌ برای خود بودن که هنوز هم برایش مبهم بود، پیدا کند.

لی‌لا پدر و مادرش را امتحان کرده بود. آن‌ها هیچ چیز نمی‌دانستند و در مورد هیچ چیز صحبت نمی‌کردند، نه فاشیسم و نه پادشاه، نه عدالت، و سرکوب، نه استثمار. آن‌ها از دن‌آکیله متنفرند و از سولاراها می‌ترسند، اما آن را نادیده می‌گیرند و پولشان را در مغازه‌های پسرِ دن‌آکیله و سولاراها خرج می‌کنند و ما را هم برای خرید می‌فرستند. همان‌گونه که سولاراها از آن‌ها می‌خواهند، به فاشیست‌ها و سلطنت‌طلبان رأی می‌دهند. فکر می‌کنند آنچه قبلاً روی داده، گذشته است و برای داشتن زندگی آرام، سرپوشی هم روی آن می‌گذارند. بنابراین بدون آگاهی از آن ادامه‌اش می‌دهند، آن‌ها در مسائل گذشته فرو رفته‌اند و ما هم همان‌ها را درونمان حفظ می‌کنیم.

یک غروب، اظهارنظری کرد که عمیقاً مرا تحت تأثیر قرار داد. «وقتی عشقی نباشه، نه تنها زندگی مردم بلکه زندگی شهرها هم عقیم می‌شه.» دقیقاً به یاد نمی‌آورم که چگونه بیانش کرد اما کلیتش این بود و من آن را به خیابان‌های کثیف، پارک‌های خاکی، حاشیۀ شهر که با ساختمان‌های جدید از ریخت افتاده بود و خشونت در هر خانه و هر خانواده ربط می‌دادم.

همه جا، میکروب‌هایی وجود داره که ما رو مریض می‌کنه و باعث مرگمون می‌شه. جنگ‌ها وجود دارن، فقری که همۀ ما رو به آدم‌هایی خشن تبدیل می‌کنه. هر ثانیه ممکنه چیزی روی بده و اون‌قدر تو رو رنج بده که اشکِ کافی برای ریختن نداشته باشی و تو داری چه کار می‌کنی؟ خودتو مشغول واحد دینی کردی که در اون برای فهمیدن این‌که روح‌القدس چیه، تقلا می‌کنی؟ فراموشش کن.

همه جا، میکروب‌هایی وجود داره که ما رو مریض می‌کنه و باعث مرگمون می‌شه. جنگ‌ها وجود دارن، فقری که همۀ ما رو به آدم‌هایی خشن تبدیل می‌کنه. هر ثانیه ممکنه چیزی روی بده و اون‌قدر تو رو رنج بده که اشکِ کافی برای ریختن نداشته باشی و تو داری چه کار می‌کنی؟ خودتو مشغول واحد دینی کردی که در اون برای فهمیدن این‌که روح‌القدس چیه، تقلا می‌کنی؟ فراموشش کن.

وقتی هنوز بچه‌ای و دنیا را زیاد تجربه نکرده‌ای، خیلی سخت است که در دل فاجعه، آن را بفهمی و درک کنی، شاید حتا نیاز به آن را احساس نکرده باشی. بزرگسالانی که منتظر فردایند، در زمان حالی حرکت می‌کنند که همان دیروز یا پریروز یا حداکثر یک هفتۀ گذشته است. آن‌ها نمی‌خواهند در مورد بقیه‌اش فکر کنند. کودکان معنای دیروز یا پریروز یا حتا فردا را نمی‌دانند، همه چیز «الان» است، خیابان همین است، درِ ورودی همین است، پله‌ها همین است،‌ این مادر است، این پدر است، این روز است و این شب است.

بزرگسالانی که منتظر فردایند، در زمان حالی حرکت می‌کنند که همان دیروز یا پریروز یا حداکثر یک هفتۀ گذشته است. آن‌ها نمی‌خواهند در مورد بقیه‌اش فکر کنند. کودکان معنای دیروز یا پریروز یا حتا فردا را نمی‌دانند، همه چیز «الان» است، خیابان همین است، درِ ورودی همین است، پله‌ها همین است،‌ این مادر است، این پدر است، این روز است و این شب است

«تو هنوز وقتتو با این چیزا هدر می‌دی، لنو، ما داریم بالای گلوله‌ای از آتش پرواز می‌کنیم. اول بخشیه که گدازه‌های اون خنک شدن. در اون بخش، ساختمان‌ها، پل‌ها و خیابون‌ها رو می‌سازیم. چند وقت یک بار، از «وزوویو»، گدازه بیرون می‌ریزه یا باعث زلزله‌ای می‌شه که همه چیز رو نابود می‌کنه. همه جا، میکروب‌هایی وجود داره که ما رو مریض می‌کنه و باعث مرگمون می‌شه. جنگ‌ها وجود دارن، فقری که همۀ ما رو به آدم‌هایی خشن تبدیل می‌کنه. هر ثانیه ممکنه چیزی روی بده و اون‌قدر تو رو رنج بده که اشکِ کافی برای ریختن نداشته باشی و تو داری چه کار می‌کنی؟ خودتو مشغول واحد دینی کردی که در اون برای فهمیدن این‌که روح‌القدس چیه، تقلا می‌کنی؟ فراموشش کن.

اصلاً حس نوستالژیکی نسبت به دوران کودکیمان ندارم: پر از خشونت بود. هر چیزی روی می‌داد، در خانه و بیرون، هر روز، اما به یاد نمی‌آورم که آن زمان، زندگی خود را زندگی بدی بدانیم. زندگی همان‌طور بود، انگار باید آن طور می‌بود، ما با این وظیفه بزرگ می‌شدیم که زندگی دیگران را سخت‌تر کنیم، قبل از این‌که آن‌ها زندگی ما را سخت‌تر کنند. البته، رفتارهای خوبی را که معلم و کشیش موعظه می‌کردند، دوست داشتم اما احساس می‌کردم به رغم این‌که دختر بودیم، آن روش‌ها مناسب محلۀ ما نبود. زنان بیش از مردان بین خودشان می‌جنگیدند، آن‌ها موی همدیگر را می‌کشیدند و به هم آسیب می‌رساندند. ایجاد درد برای دیگران، نوعی بیماری بود.