بریده‌هایی از کتاب مثنوی معنوی

آتش است این بانگِ نای و، نیست، باد هر که این آتش ندارد، نیست باد

از خدا جوئیم توفیق ادب بی ادب محروم ماند از لطف رب

تو خوشی و خوب و کان ِ هر خوشی تو چرا خود منت باده کشی؟

ما به دین رستیم زین تنگین قفس غیر این ره نیست چارۀ این قفس

گر به صورت، آدمی انسان بُدی احمد و بو جهل، خود یکسان بُدی

از که بگریزیم؟ از خود، ای محال از که برتابیم؟ از حق، این وبال

جزوها را، رویها سوی ُکل است بلبلان را عشق، با روی گل است

ما چو نائیم و، نوا در ما ز توست ما چو کوهیم و، صدا در ما ز توست

ما که باشیم؟ ای تو ما را جان ِ جان

شاه گفتش: پس بگو تدبیر چیست؟ چارۀ آن مکر و آن تزویر چیست؟

آتش است این بانگِ نای و، نیست، باد هر که این آتش ندارد، نیست باد

هر کسی کاو دور ماند از اصل ِ خویش باز جوید روزگار وصل ِ خویش

گفت: گنجی یافتم آخر به صبر

بهر صیدی میشد او بر کوه و دشت ناگهان در دام ِ عشق او صید گشت

جمله معشوق است و، عاشق پرده ای زنده معشوق است و، عاشق مُرده ای ۱.۴۲ چون نباشد عشق را پروای او او چو مرغی ماند بی پر، وای، او

تو بمان، ای آنکه چون تو، پاک نیست

بند بگسل، باش آزاد، ای پسر چند باشی بند سیم و بند زر ۱.۲۸ گر بریزی بحر را در کوزه ای چند ُگنجد؟ قسمت یک روزه ای ۱.۲۹ کوزۀ چشم حریصان پُر نشد تا صدف قانع نشد، پُر دُرّ نشد

جان من سهل است، جان جانم اوست دردمند و خسته ام، درمانم اوست

چون تو با بد بد کنی پس فرق چیست

آنکه کف را دید، پیکارش کند وانکه دریا دید، بر دارش کند