بریده‌هایی از کتاب جاهلیت مدرن در رویارویی با امام زمان (ع)

«علی با حق و حق با علی است، حق در جایی است که علی در آنجا است.»

در نزد اهل ذکر و صاحبان خرد از انبیا، اوصیا و حکما، آرایش و زیور حیات دنیوی و پیشرفت و پسرفت صورت‌های تمدّنی و مادّی، ملاک و معیار تشخیص عالمانه بودن حیات جوامع انسانی یا جاهلانه بودن آن نیست. در کلام عموم بزرگان، سلامت دین و اخلاق و رهبری مردم در طریق فلاح و رستگاری، نشانۀ اوّلیۀ مدینۀ عالمه است.

ابتلای به جاهلیت، جادۀ حیات آدمی را برای ارتکاب جرم و جنایت هموار می‌سازد.

شاید بزرگترین پیامد سیطرۀ جاهلیت دوم، که پس از فراموش کردن حجّت حق و مستور داشتن امام در پس پردۀ غیبت و غفلت حاصل می‌شود، همه‌گیر شدن ظلم باشد. تنها از این طریق؛ یعنی عمومیت یافتن ظلم است که زمین مملوّ از ظلم می‌شود.

شاید بتوان گفت، امام عصر (ع)، بزرگترین بت‌شکن تاریخ حیات بشر بر زمین است. ایشان، بت انسان را در بتخانۀ وجودی‌اش می‌شکند.

فرهنگ و تمدّن جاهلیت مدرن، انعکاس عینی حجّت عصر مدرنیته و غیرمعصوم است که امکان سلطه و امارت یافته است و البتّه، تفاوت بنیادین این عصر و سایر اعصار ماضی که بشر تبعیت از حجج غیر معصوم را گردن می‌نهاده، این است که در ادوار گذشته، بت‌پرستان و پیروان کاهنان و دروغ‌زنان، به پرستش شخصی طاغوتی، الهه‌ای، کاهنی و حتّی بتی غیر از خودشان مشغول می‌آمدند و حدّاقل، نوعی خروج از خود و ترک خود را در اسفل مراتب داشتند؛ لیکن در عصر مدرن، بشر خود را می‌پرستد؛

رسول الله (ص) فرمودند: «هر کس بمیرد؛ در حالی که امام زمان (ع) خود را نشناخته باشد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته و به خاطر اعمالی که در جاهلیت و اسلام انجام داده، مورد مؤاخذه قرار می‌گیرد»

نکتۀ جالب آنکه، به رغم تصوّر و توهّم ما، جاهلیت، در عصری که آکنده از بالندگی تمدّن مدرن و تکنولوژیک است، به مراتب سخت‌تر از جاهلیت اوّل جلوه می‌کند.

پوشیده نیست که، علم زائل کنندۀ تاریکی‌ها و ناشناخته‌ها و رهنما به سوی حق است. معرّف حجّت حق و فارق میان حقّ و باطل است. همان که کتاب الله و آل الله، حامل و مبشّر و مبلّغ آن بودند. از همین جهت شفا نیز در خود دارد؛ لیکن در عصر جاهلیت دوم، بزرگترین حجاب مخفی و ضایع کنندۀ کتاب‌الله و آل‌الله، بزرگترین منکر حجّت حق، صورت علم به خودش گرفت و شهره به علم و آگاهی شد؛ بلکه در کسوت حجّت، فارق معکوس هم شده؛ یعنی حق را باطل و باطل را حق معرفی می‌کند؛ معروف را منکر و منکر را معروف می‌نماید.

آنکه، سنگ و چوب و صخره را ما به ازای حضرت حق می‌پرستید، دستِ کم، موجودی خارج از خود را معبود خویش گرفته بود؛ لیکن مهم‌ترین مشخّصّۀ انسان در عهد و عصر جاهلیت دوم، در وجه عقیدتی، معجوب شدن انسان در برابر خود، معبود فرض کردن خود و اصالت دادن به خود در برابر حق است.

چنان باورهای بشر را تغییر دهد که در عین غوطه‌وری در جهالت، خود را عالم پندارد. عالم نمای جاهل، آن زمان که می‌پندارد در علم و آگاهی و ادب، روزگار می‌گذارند، چنان در بندِ جهل است که عربِ بت‌پرست عصر جاهلیت اوّل، پیش او انگشت به دهان می‌ماند.

تفکر اومانیستی (اصالت الانسانی)، اخلاق لیبرالیستی (اباحی‌گری) و نگاه سکولاریستی (دنیوی‌گری) توأم با هم، مشخّصات مهمّ جاهلیت دوم را می‌نمایانند و خدای نو، اخلاق نو و انسان نو را معرفی می‌کنند. شاید این واقعه، تفسیر این آیه در «قرآن» باشد که از قول ابلیس بیان شده: «رَبِّ بِمَآ أَغْوَیتَنِی لأُزَینَنَّ لَهُمْ فِی الأَرْضِ؛ پروردگارا! به سبب آنکه مرا گمراه ساختی من [هم گناهانشان را] در زمین برایشان می‌آرایم.»

از زراره از امام باقر (ع) روایت شده که فرمودند: «از جمله کلام اهل جاهلیت «نه به جان پدرت» و «بله به جان پدرت» بود و از سوی خداوند امر شدند که به جای آن بگویند «نه به خدا قسم» و «بله به خدا قسم».»

از ناحیۀ ائمۀ معصومان (ع) وارد شده است که: «هر کس غضب نماید، خداوند روز قیامت او را با اعراب جاهلیت محشور می‌گرداند.» علّت این امر این است که اعراب جاهلیت تندخو و غلیظ و دارای طبعی خشن بودند که وجه تمایز آن تندی و غضب بود و جز قدرت و استیلاجویی، چیزی درک نمی‌کردند، در نتیجه برای هر چیزی غضب می‌کردند و غضب آنها را از حق خارج و وارد باطل می‌کرد. در عصر کنونی ما، یعنی جاهلیت دومی که ما در آن به سر می‌بریم، غضب تبدیل به سنّت و خوی مشخّصی گردیده، تا جایی که مرد به خاطر جزیی‌ترین دلایل خشمگین می‌شود و در لحظۀ خشم از به کارگیری قدرت و نیرو بدون توجّه به دلایل و نتایج خودداری نمی‌کند.

از ابی جعفر، امام باقر (ع) نقل شده که فرمودند: «سه چیز از اعمال جاهلیت است، فخر به نسب و طعنه زدن به نسب‌ها...»

«رسول خدا (ص) فرمود: «هر کس در قلبش ذرّه‌ای از عصبیت داشته باشد، خداوند او را در روز بازپسین با اعراب جاهلیت محشور خواهد نمود.»

حضرت فاطمه زهرا (س) در یکی از خطبه‌های خود، خطاب به مهاجران و انصار، به این معنا اشاره می‌فرمایند و می‌گویند: «هجرت جز به سوی ما نیست و نصرت و یاری جز برای ما نیست و تعبیت به احسان جز دربارۀ ما نیست و هر کس از ما روی بگرداند، به جاهلیت بازگشته است.» یعنی نمی‌توانید مدّعی باشید که ما مهاجر و انصار و تابعان به احسان هستیم، مگر اینکه بر وفق مبادی اهل بیت (ع) عمل نمایید و به دین آنان رفتار کنید و احکام و فرامین خود را از ائمۀ اهل بیت (ع) دریافت کنید.

«همان کاری را که رسول خدا (ص) انجام داد، مهدی انجام می‌دهد. بدعت‌های موجود را خراب می‌کند، چنان که رسول الله (ص) اساس جاهلیت را منهدم نمود، آنگاه اسلام را از نو بنا می‌کند.»

سابق بر این، مردم با اذکار و ادعیه‌ای خاص، روز خود را آغاز می‌کردند و بدان عادت داشتند؛ چنان که شیطان را به ستوه می‌آورد و از پیرامون مردم و خانه و کاشانۀ آنها دور می‌ساخت، این همه نیز، به فراموشی سپرده شدند. همه، دست به دست هم دادند تا برج‌ها و قلعه‌های محافظ فرو ریختند، آنگاه سر در پی علوم جدید بی‌بنیاد روانشناسی و جامعه‌شناسی گذاشتند تا شاید به مدد آنها، راز فراوانی جرم و جنایت، طلاق، بد اخلاقی‌های اجتماعی و حرمت‌شکنی‌ها بر آنها مکشوف شود. چرا هیچ کس در اندیشۀ دیوارهای محافظ فرو ریخته شده نیست؟

مجالس وعظ و تذکار، اولیای الهی و علمای دینی؛ چون حصنی شهر و کوی و برزن و خانه‌ها را در برابر تیرهای جنود شیطانی، در امان نگه می‌داشتند. متأسّفانه طی دهه‌های اخیر برگزاری همۀ این مجالس در اقصانقاط زمین، رو به ضعف و کاستی نهاد؛ جای منبر و خطابه را صفحۀ شیشه‌ای و نورانی تلویزیون گرفت؛ صورت معماری هم عوض شد، هیچ مهندسی از حکمت پشت معماری نپرسید و در چشم بر هم زدنی، بناهای مثلثی و هرمی، شهرها را در محاصرۀ خود گرفتند، بناهایی که جاذب نیروهای منفی منتشر پیرامون زمین و انسان‌ها بودند.