بریده‌هایی از کتاب مطهری و اقتصاد

استاد مطهری عدالت اقتصادی- اجتماعی را به دو اصل رعایت حقوق و توازن برمی‌گردانند. منظور از حقوق، حقوق طبیعی است نه حقوق وضعی که خود باید با معیار عدالت سنجیده شود. از نظر استاد، حقوق طبیعی، حقوقی است که آفرینش برای موجودات بر اساس هدفداری قرار داده است. موجودات برای رسیدن به اهدافی که همان کمال آنهاست خلق ‌شده‌اند و استعدادهایی که آفرینش در موجودات قرار داده، همان حقوق طبیعی آن‌هاست. عادلانه بودن حقوق وضعی در مطابقت و سازگاری آنها با حقوق طبیعی است و رعایت حقوق قانونی سازگار با حقوق طبیعی مرحله اجرایی عدالت است. بر اساس علیم و حکیم بودن خداوند، ایشان احکام شرعی را سازگار با حقوق طبیعی می‌دانند و بر آن هستند که رعایت آنها تحقق عدالت را تضمین می‌کند

در اندیشه استاد مطهری مساوات و رفع تبعیض یک ارزش اجتماعی محوری است، اما حدود و ثغور آن را ارزش مسلط در فلسفه اجتماعی اسلام (یعنی عدالت) تعیین می‌کند. مساوات ظالمانه به معنای برخورد یکسان با استحقاق‌های متفاوت یا مواجهه متفاوت با استحقاق‌های مشابه (تبعیض ناروا) و عین ظلم است. مساوات ظالمانه نه ‌تنها مخالف قواعد خلقت است، بلکه پیامدهای مخربی بر پویایی اجتماعی و رشد اقتصادی خواهد داشت. در مقابل، مساوات عادلانه رعایت برابری در مواضعی است که استحقاق‌های یکسان وجود دارد. یعنی در اسلام معیار تمایز، ارزش‌های واقعی (مانند تقوا، علم و عمل نیک) است و تبعیض بجا تنها زمانی موجه است که ناشی از این موازین باشد.

در اندیشه استاد مطهری مساوات و رفع تبعیض یک ارزش اجتماعی محوری است، اما حدود و ثغور آن را ارزش مسلط در فلسفه اجتماعی اسلام (یعنی عدالت) تعیین می‌کند. مساوات ظالمانه به معنای برخورد یکسان با استحقاق‌های متفاوت یا مواجهه متفاوت با استحقاق‌های مشابه (تبعیض ناروا) و عین ظلم است. مساوات ظالمانه نه ‌تنها مخالف قواعد خلقت است، بلکه پیامدهای مخربی بر پویایی اجتماعی و رشد اقتصادی خواهد داشت. در مقابل، مساوات عادلانه رعایت برابری در مواضعی است که استحقاق‌های یکسان وجود دارد. یعنی در اسلام معیار تمایز، ارزش‌های واقعی (مانند تقوا، علم و عمل نیک) است و تبعیض بجا تنها زمانی موجه است که ناشی از این موازین باشد.