بریده‌هایی از کتاب تاریخ بیداری ایرانیان (جلد ۱)

تا دخترها عالم نشوند پسرها به‌خوبی تربیت نخواهندشد.

باید سعی کرد افراد ملت عالم شوند، چه پس از آن‌که عموم ملت عالم شدند آن وقت حقوق ملی خود را می‌دانند، حقوق دولت را بر خود و ملت و حقوق ملت را بر خود و دولت که آگاه شدند، دیگر هرگز زیر بار ظلم و جور و استبداد نخواهند رفت، آن وقت کارها راجع به صاحبان کفایت و درایت خواهد شد

از میرزاصالح خان وزیر اکرم که آن اوقات از اجزاء ایالت آذربایجان بود نقل کرده‌اند: که حضرات در محبس با کمال قدس و زهد همیشه مشغول عبادت و تلاوت قرآن بودند، خاصه شیخ احمد روحی که اغلب اوقات به صورت حسن تلاوت قرآن می‌کرد و صوتش خیلی جذابیت داشت، به نوعی که تمام خلوتیها در اطاق محبس جمع شده، گوش به تلاوت قرآن او می‌دادند، و اغلب گریه می‌کردند. باری هنوز میرزارضا که قاتل اصلی ناصرالدین شاه بود، به ملاحظه احترام ماه محرم و صفر در تهران زنده بود، که امین السلطان حکم قتل آنان را صادر نمود. و چون مرحوم میرزاعلی‌خان امین‌الدوله مأمور و پیشکار آذربایجان شد، به ملاحظه این‌که مبادا آن‌ها را از کشتن نجات دهد، لذا تعجیل در قتل آن‌ها کرد، و در عصر ششم ماه

بنده نگارنده از جناب علاءالملک میرزامحمودخان به طریق استعلام سؤالاتی نموده که از آن جمله گرفتاری حضرات بود. در جواب مذکور داشت که وقتی من به سفارت اسلامبول رفتم،

قتل شیخ احمد روحی و میرزا آقاخان و خبیرالملک در این اثنا که حضرات در محبس طرابزو

بسا خاندان بزرگ که از ابواب سلطانی به نان شب محتاج گردید. مسافرت‌های اروپا به اندازه‌ای این پادشاه را مرعوب ساخت که هر خواهش نامشروعی را ادنی دول اروپا می‌نمود به اسم صلح پسندی تسلیم می‌کرد ـ از همه بیش‌تر مرعوب روس‌ها بود، بلکه در باط