بریده‌هایی از کتاب یافتن معنا در نیمه دوم عمر

«بی‌معنایی، کمال زندگی را محدود می‌کند و در نتیجه مترادف بیماری است. معنا باعث می‌شود بسیاری از چیزها و شاید همه‌چیز قابل‌تحمل شود.»

هرگاه ما بدون معنا زندگی می‌کنیم، از بزرگترین بیماری رنج می‌بریم.

ای روح گمشده، ای که باد در سوگ تو نشسته است، دوباره برگرد. توماس وولف

نیت‌های خوب‌مان، خودآگاهی و وجدان‌مان، پیش‌بینی‌ها، برنامه‌ریزی‌ها، دعاهایمان و راهنمایی‌های دیگران هرگز نمی‌تواند مانع از رویارویی‌های گاه و بی‌گاه ما با سردرگمی، گم‌گشتگی، خستگی، افسردگی و ناامیدی از خودمان و دیگران شود؛ یا مانع از به هم ریختن و از بین رفتن برنامه‌ها و تدابیر یا ترفندهایی شود که ظاهراً زمانی مؤثر بوده‌اند.

زندگی ما همیشه توسط یک ریسمان نازک آویزان است. قبل از رسیدن به خودآگاهی، این ریسمان بند نافی بود که به مادرمان یعنی منبع ما وصل می‌شد. ما در زمان و فضا شناور بودیم، قبل از این که هیچ یک از این دو دسته‌بندی خودآگاهی، درون ما وجود داشته باشد؛ در حالی که نیازهای اولیه‌مان برآورده می‌شد و خانه‌مان امن بود. و سپس ما به درون این جهان انداخته شدیم، به صورتی وحشیانه و پس از آن هرگز دیگر این خانه امن نبوده است. تمام

این برنامه مستلزم این است که ما درک کنیم که زندگی‌مان حتی زمانی که پر از مشکلات بیرونی است، همیشه از درون تغییر پیدا می‌کند (یونگ به طرزی ناراحت‌کننده عنوان کرد آنچه که ما نسبت به آن بی‌توجه هستیم یا آن را به لحاظ درونی انکار می‌کنیم، به احتمال قوی به صورت سرنوشت بیرونی‌مان برای ما رُخ می‌دهد). بنابراین، سؤالی که مطرح است این است «این برون‌داد و این اتفاق از کدام بخش درون من بیرون آمده است؟» این یک سؤال بسیار منتقدانه و به طرزی بالقوه رهایی‌بخش خواهد بود.

اما اغلب ما به ندرت بدون در نظر گرفتن شخصیت پیشین‌مان به سمت شخصیت جدید می‌رویم. عموماً از طریق تجربۀ درد و رنج ناخواسته است که بزرگ‌تر می‌شویم، نه به خاطر زندگی امتحان نشده‌ای که آسان باشد.

معضل ما به بهترین نحو در قرن ۱۹ توسط کارشناس دانمارکی الهیات سورن کی‌یرکیگارد توصیف شد. وقتی او در خاطراتش این تناقض را عنوان کرد که زندگی ممکن است با به عقب برگشتن به یاد آورده شود، اما باید به سمت جلو آن را زندگی کرد. بنابراین، آیا این توهم نیست که به انجام کار یکسانی ادامه دهیم، اما انتظار نتایج متفاوتی داشته باشیم؟

ما به طرزی متناقض مجبوریم که از بابت این نشانه‌های ناراحتی ممنون و متشکر باشیم، چراکه توجه ما را جلب می‌کنند، جدیت را می‌طلبند و سرنخ‌های عمیقی برای دست‌یابی به ارادۀ عمیق یا قصد و نیت روان‌مان به ما ارائه می‌دهند. در پایان، ما تنها زمانی متحول می‌شویم که بتوانیم این حقیقت را تشخیص دهیم و بپذیریم که اراده‌ای درون همۀ ما وجود دارد که کاملاً بیرون از طیف کنترل خودآگاه قرار دارد، اراده‌ای که می‌داند چه چیزی برای ما خوب است و مکرراً از طریق بدن‌مان، عواطف‌مان و رؤیاهایمان به ما گزارش می‌دهد و بی‌وقفه التیام یافتن تمام و کمال را در ما تشویق می‌کند. همۀ ما فراخوانده شده‌ایم تا ملاقاتی با زندگی درونی داشته باشیم، کاری که بسیاری از مردم هرگز به آن نمی‌پردازند. خوشبختانه، این دعوت مصرانه دوباره و دوباره نزد ما می‌آید.

هر یک از ما موظف است که مسیر شخصی خودش را از میان جنگل تاریک زندگی پیدا کند. در افسانه «جام مقدس» (مربوط به قرون وسطی)، شوالیه‌ها که با جام مقدس ملاقات کرده‌اند و بر اساس حس درونی احساس می‌کنند که جام مقدس نمادی از جستجوی آنها برای معناست، چالشی را عهده‌دار می‌شوند و ورودشان به جنگل تاریک را آغاز می‌کنند. اما در آنجا به ما گفته می‌شود که هر یک از شوالیه‌ها مکان مجزایی برای ورود به جنگل را انتخاب کردند، چراکه هیچ راهی وجود نداشت، و همچنین بسیار جای شرمساری است که در مسیری قدم بگذاریم که پیش از این کسی آن را پیموده است. سفر شما سفر شماست؛ سفر کس دیگری نیست، و هرگز برای شروع این سفر دیر نیست.

از همان ابتدا، یک مورد آرزوی همه ما بوده است: این که به سفر جهانی جدا و کاملاً مجزای زندگی‌مان با احترام و با شرافت و با محبت برای تمام افراد برخورد کنیم. با وجود تفاوت‌هایی که هر یک از ما در این سفر منحصر به فرد داریم، داستانی که در این کتاب به آن پرداخته شده داستانی جهانی است؛ داستان همه ما.

این کتاب یک کتاب عملی روش انجام کارها نیست. اصلی‌ترین هدف من از نوشتن این کتاب این است که شما را به فکر وادار کنم، خواب شما را مختل کنم، و بدین ترتیب دید وسیع‌تری را برای شما فراهم کنم. این کتاب به شما نخواهد گفت مثلاً چگونه خدا را پیدا کنید، چگونه با همسر ایده‌آل‌تان ملاقات کنید، یا این که چگونه با دیگران دوست شوید و بر آنها تأثیر بگذارید. این کارها وظیفه خودتان است. این کتاب، کتابی است که به نیروهای شما احترام می‌گذارد، بیش از آنچه که خودتان تاکنون برای نیروهایتان احترام قائل بوده‌اید. این کتاب می‌داند که شما با این حال مجبور هستید از میان همه مشکلات و سختی‌ها بگذرید، این که شما با عوامل پرت‌کننده حواس زیادی احاطه شده‌اید، و این که شما به واسطۀ ترس و پیشینه قدرتمند تکراری‌تان تضعیف می‌شوید.

فروید عنوان کرده است که وقتی یک زوج به رختخواب می روند، حداقل ۶ نفر در رختخواب حضور دارند، چراکه از لحاظ روانی زوجین پدر و مادرشان را نیز همراه خودشان به رختخواب می‌آورند. البته می‌توان دقیق‌تر گفت که ۱۴ نفر حضور دارند، چراکه شکل درونی‌شدۀ پدر و مادرِ والدین افراد که از طریق انتقال روانی به وجود زوجین انتقال پیدا کرده است، نیز حضور دارند

احساس تنهایی یعنی احساس رسیدن به مکان بدون تأیید بیرونی، جایی که ما با خطرِ بودن کسی که واقعاً هستیم روبرو می‌شویم و چیزی را احساس می‌کنیم که واقعاً احساس می‌کنیم. احساس تنهایی یکی از بزرگ‌ترین اختلالات روح ما نیست، اما ترس از احساس تنهایی اختلال بزرگی است. ما همگی احساس تنهایی می‌کنیم، حتی زمانیکه در میان جمعیت یا درگیر روابط متعهدانه هستیم. وقتی ما تنها هستیم هنوز با کسی هستیم؛ ما با خودمان هستیم. سؤال این است: ما چگونه با خودمان هستیم؟ کسانی که می‌توانند برای خودشان احترام قائل باشند و یاد می‌گیرند با خودشان گفتمان داشته باشند و متوجه می‌شوند که رؤیاهای آنها و سایر پدیده‌های این چنینی در واقع دارند چیزی را از مکانی عمیق‌تر درون وجودشان به آنها می‌گویند، واقعاً تنها نیستند.

کار مشترک ما این است که نشانه‌ها و یا الگوها را تا ریشۀ اولیۀ آنها ردگیری کنیم. همیشه یک ارتباط «منطقی» بین یک نشانه یا الگوی سطحی و زخم‌های قدیمی روح وجود دارد.

ما همگی همراه روح‌های گران‌قیمت در تخت‌خواب ناراحت خاطرات زندگی می‌کنیم، چراکه آنچه که به خاطر نمی‌آوریم به هر حال ما را به خاطر می‌آورد.

اضطرار یا فوریت مشکل‌آفرین یا دردرسرساز در روان، یک دوست است؛

در هر حال، چیزی که ما نسبت به آن ناآگاه هستیم، قدرت فراوانی در زندگی ما دارد و احتمالاً در همین لحظه برای ما تصمیماتی می‌گیرد و قطعاً به طرزی پنهان الگوهای تکراری پیشینۀ شخصی‌مان را ایجاد کرده است

بزرگ‌ترین گناه ما می‌تواند این باشد که انتخاب کنیم همچنان ناآگاه باقی بمانیم، علی‌رغم تمام شواهدی که در طول سال‌ها روی هم انباشته می‌شود که نشان می‌دهد عناصر دیگری درون ما به طرزی فعال از طرف ما تصمیماتی می‌گیرند، تصمیماتی که اغلب پیامدهای ناگواری دارد.

روح‌های گران‌قیمت: چگونه ما به این نقطه در زندگی رسیدیم؟ «دلیل اصلی خطاهای انسان را می‌توان در تعصباتی جستجو کرد که در کودکی فرا گرفته‌ایم.» رنه دکارت، مقاله‌ای دربارۀ روش «ما روح‌های گران‌قیمت را از تخت‌خواب ناراحت خاطرات بیرون می‌کشیم.» پاول هووِر، «نظریۀ حاشیه‌ها»