بریده‌هایی از کتاب تربیت بدون فریاد

فرزندان شما واقعا می‌خواهند شما روی حرف خود بایستید، اگر شما در گفتار و کردار خود ثابت‌قدم نباشید، چطور می‌توانند به شما، دیگران و دنیا اعتماد کنند.

اگر اجازه دهید رابطه علت و معلولی در خانه شما جریان پیدا کند و هرکس با پیامد کار خود روبه‌رو شود، موضعی کاملاً متفاوت انتخاب می‌کنید. در این صورت شما تصمیم می‌گیرید که در زندگی نقش راهنما را به عهده بگیرید و در حینی که فرزندانتان تلاش و مبارزه می‌کنند، در کنارشان گام بردارید. شما مسند رهبر و راهنمایی را انتخاب می‌کنید که واقعا در نقش خود فعال است. تصدیق می‌کنید که قانون عمل و عکس‌العمل یا «هرچه بکاریم همان را درو می‌کنیم»، نیرومندتر و بزرگ‌تر از شما، نگرانی شما و طغیانهای عاطفی فرزندتان است.

من درباره احساسی که اغلب ما والدین تجربه می‌کنیم، تعریفی بهتر از عجز و سردرگمی ندارم. درست است، اغلب اوقات احساس عجز و درماندگی می‌کنیم، احساس می‌کنیم بیش از توانمان تحت فشار قرار داریم، بیش از آنچه باید خود را متعهد ساخته‌ایم، آمادگی لازم را نداریم و آن‌طور که باید با ما همدلی و از ما قدردانی نمی‌شود؛ این یعنی عجز و سردرگمی.

در واقع آنجا که پای روابط ایده‌آل در میان است، این نوع واکنش هیجانی بدترین دشمن ماست. اجازه دهید دوباره بگویم: آنجا که پای روابط ایده‌آل در میان است، واکنش هیجانی بدترین دشمن ماست

باید بپذیرید که در دنیای کودکان (مانند آنچه در مورد بازار سهام صادق است) عملکرد گذشته هرگز نمی‌تواند تضمینی برای نتایج آینده باشد.

رنج و سختی اغلب مهم‌ترین عامل سرعت‌بخش تغییرات بزرگ است.

با فریاد زدن اذعان می‌کنیم که نمی‌توانیم با این حقیقت روبه‌رو شویم که آنها اطاعت نمی‌کنند، حرف‌شنو نیستند و آرام نمی‌گیرند و چون نمی‌توانیم این وضعیت را کنترل کنیم، اختیار خود را از کف می‌دهیم.

«تربیت یک سری راهکار یا ترفند نیست که برای کنترل یک انسان دیگر طراحی شده باشد. بلکه نوع خاصی از ارتباط بین والد و فرزند است.»

شما به هیچ وجه نباید فرزند خود را به زور وادار به اطاعت و فرمانبرداری کنید. این شیوه تربیتی تنها برای مدت کوتاهی مؤثر است و بذر مشکلات بلندمدت را پرورش می‌دهد.

دوباره تکرار می‌کنم: مسئول بودن یعنی ترغیب و تشویق فرزندان؛ طوری که آنها به صورت خودانگیخته رفتار کنند. و این مستلزم تغییری اساسی است، تغییر از کنترل رفتار فرزندان به سوی تأثیر گذاشتن بر تصمیم‌گیریهای آنها.

اگر بر آن باشید که توان خود را در جهت کنترل دیگران به کار بگیرید، محکوم به ناکامی و سرخوردگی خواهید شد.

تربیت بدون فریاد مستلزم خودآگاهی روزافزون، احساس خودفرمانی بیشتر و تمایل بیشتر برای قبول مسئولیت رفتار خود است، حال رفتار اطرافیان هرچه می‌خواهد باشد.

بلند بگویید: «مسئولیت من نسبت به فرزندم این است که، صرف نظر از رفتار او، مراقب رفتار خود باشم» در اینجا، شما در کانون توجه قرار می‌گیرید؛ زیرا در نهایت تنها کسی را که می‌توانید کنترل کنید خودتان هستید.

تنها راه حفظ سلطه و نفوذ بر فرزندمان این است که بر خود مسلط باشیم.

آنچه واقعا اهمیت دارد این است که مسئولیت ما نسبت به فرزندانمان بسیار سنگین‌تر از مسئولیتی است که به جای آنها به عهده داریم. اجازه دهید برای تفهیم این موضوع آن را به این صورت بیان کنم. ما خیلی کمتر از آن چیزی که همواره به ما گفته می‌شود، به جای فرزندانمان مسئولیم، اما خیلی بیشتر از آنچه تصور می‌کنیم، نسبت به آنها مسئولیت داریم.

وقت است که فقط به تسلیم شدن فکر می‌کنیم. من درباره احساسی که اغلب ما والدین تجربه می‌کنیم، تعریفی بهتر از عجز و سردرگمی ندارم. درست است، اغلب اوقات احساس عجز و درماندگی می‌کنیم، احساس می‌کنیم بیش از توانمان تحت فشار قرار داریم، بیش از آنچه باید خود را متعهد ساخته‌ایم، آمادگی لازم را نداریم و آن‌طور که باید با ما همدلی و از ما قدردانی نمی‌شود؛ این یعنی عجز و سردرگمی. در نتیجه احساس آزاردهنده بی‌کفایتی مانند خوره به جان ما می‌افتد. ما فقط احساس نمی‌کنیم که والدین بدی هستیم، بلکه خود را بازنده و ناموفق نیز می‌انگاریم.

این اصل را یک قانون کلی در نظر بگیرید: هرگاه تسلیم واکنش هیجانی ناشی از نگرانی شویم، دقیقا به ایجاد همان شرایطی کمک می‌کنیم که امیدواریم از آن برکنار بمانیم. واکنش هیجانی فقط اوضاع را بدتر نمی‌کند، بلکه واقعا به همان نتایجی دامن می‌زند که ما علیه آن واکنش نشان می‌دهیم.

تربیت موضوعی نیست که به کودکان مربوط شود بلکه مربوط به والدین است.

فرزندان ما شیوه زندگی کردن ما را زیر نظر دارند و رفتار ما بلندتر از هر کلام دیگری که از دهان ما خارج شود، حرف می‌زند. ـ ویلفرد ای. پیترسون، مؤلف

اگر این کتاب هیچ‌چیز برای شما نداشته باشد این نکته را دارد که: در جایگاه والدین، بزرگ‌ترین مشکل ما تلویزیون و تأثیرات منفی آن نیست؛ حتی مواد مخدر و مشروبات الکلی هم نیست. بزرگ‌ترین مشکل ما واکنش‌های هیجانی ماست. به همین دلیل مهم‌ترین کاری که می‌توانیم برای فرزندانمان بکنیم این است که بر خودمان تمرکز کنیم، نه بر آنها. به جای آنکه سعی کنیم با اضطراب کودک خود را کنترل کنیم، بهتر است ببینیم چه چیزی را می‌توانیم کنترل کنیم: فرونشاندن واکنش‌های نسنجیده و احساسی خود.