بریده‌هایی از کتاب آموزش سیاسی جلد ۱

بیکن معتقد بود که ادراک ما از حقیقت تنها در همان حدی است که مشاهدات ما اجازه می‌دهد و «خارج از حیطه مشاهدات» نمی‌توانیم چیزی بدانیم.

بهترین شیوه دینداری، ایمان عقلی به خداوند و پرهیز از وابستگی به کلیسا و هرگونه مذهب رسمی است. ژان بدن تأکید کرد که دولت نباید در مسائل ایمانی و اعتقاد مذهبی دخالت کند، زیرا هیچ‌کس را نمی‌توان مجبور به قبول ایمانی خلاف خواست خود کرد.

به نظر «بدن» ستمگر را خواه مردی پارسا باشد یا بزهکار می‌توان کشت زیرا به حریم حاکمیت تجاوز کرده است.

اگر حاکمیت در اختیار یک فرد باشد، آن دولت را سلطنتی (پادشاهی) می‌خوانیم؛ اگر مردم در قدرت حاکمه سهیم باشند، آن را دولت توده‌ای (دموکراسی) می‌خوانیم؛ اگر فقط تعدادی از مردم قدرت فائقه را در دست داشته باشند، آن را اشرافی (آریستوکراسی) می‌خوانیم.

خلق مدینه فاضله از بنیان‌های فلاسفه سیاسی در جهان تفکر است.

ماکیاولی با توجه به ارتش منظم و قانون نخستین سنگ بنای حکومت ملی را بنا نهاد.

خدمت آکوئیناس به مسیحیت آن بود که در سازش عقل با ایمان کوشید و از این راه دین مسیح را با فلسفه یونانی درآمیخت. آکوئیناس در واقع نقشی ریش‌سفیدگونه را بر عهده گرفت و برای حفظ ایمان مسیحی آن را با عقل یونانی و ارسطویی آشتی داد.

افلاطون گفته بود که در نهاد هر کس سه نیروی عقل و شهوت و غضب نهفته است و عدل حاصل تناسب میان این سه نیرو است.

عقاید رواقیون موجب رواج شعار حقوق طبیعی بورژوازی در عصر جدید اروپا شد.

عقاید شکاکین و کلبیون در باب انکار خدا و رد مذهب که آن را آته‌ایسم می‌نامند ظاهرا قدیمی‌ترین عقیده در باب رد مذهب و انکار خدا است که در یونان قدیم به وجود آمده است.

از میان آراء ارسطو آنچه شاید در بحث راجع به مسائل سیاسی امروزی می‌تواند نزد صاحب‌نظران محل توجه و استفاده باشد، گفته‌هایش درباره سودمندی طبقه متوسط است. این گفته او نیز که حکومت‌ها با وجود انواع ظاهری بی‌شمار، در حقیقت دو نوع اصلی دارند یکی دموکراسی و دیگری الیگارشی، از مسائل سیاسی مورد توجه در دنیای امروز است.

به عقیده او علت انقلاب در دموکراسی، روی کار آمدن رهبران مردم‌فریب و ستمکاری آنان در حق توانگران است، در الیگارشی‌ها بر عکس ستمکاری توانگران بر تهیدستان موجب انقلاب می‌شود.

ارسطو معتقد است که پادشاهی که نخستین شکل حکومت است، دیر یا زود به تیرانی می‌انجامد. سپس مردم سر به شورش بر می‌دارند، و حکومت بهترین مردان را تأسیس می‌کنند، اما این شکل حکومت نیز به الیگارشی مبدل می‌شود. مردم باز هم می‌شورند و پولیتی تشکیل می‌دهند. اما حتی پولیتی هم فساد خاص خود را دارد و به دموکراسی تبدیل می‌شود. مردم که از آن هم سرخورده شده‌اند، بار دیگر بهترین فرد را انتخاب می‌کنند و به فرمانروایی می‌رسانند، و بر این روال، رشته‌ی تازه‌ای از فساد‌ها و انقلاب‌ها آغاز می‌شود.

ارسطو حکومت پادشاهی (مونارشی) را بهترین نوع حکومت‌های درست و خوب می‌داند.

در نظام اخلاق اجتماعی ارسطو، خوبی می‌تواند در سه نوع انسان پدید آید: انسان خوب و شهروند خوب و فرمانروای خوب.

فارابی، ابن سینا و ابن رشد آشکارا تحت تاثیر افلاطون و ارسطو اندیشیده‌اند.

جامعه باز در اصطلاح برگسون یعنی جامعه‌ای که محصول شهود عرفانی است ولی مقصود پوپر از این اصطلاح، جامعه‌ایست که افرادش پیوسته جویای چرایی کارها باشند و در مقدسات و مسلمات و «تابو»ها شک کنند و تصمیمات اجتماعی را پس از بحث با یکدیگر با معیار عقل بگیرند.

فرمانروا یا فیلسوف‌شاه افلاطون دو وظیفه دارد، یکی حفظ سازمان اجتماعی و دیگری فراهم آوردن موجبات کمال سرشت افراد، و این دو وظیفه از هم جدا نیستند بلکه دو روی یک امرند. پس می‌توان گفت، فرمان راندن به معنای درست خود همان تربیت کردن است.

فیثاغورثیان سیاستمدار یا فرمانروا را راعی یعنی چوپان و توده مردم را رعیت یعنی گوسفندان می‌نامیدند و متفکرانی چون گزنفون که فرمانروایان بزرگ و کامیاب را دارای فره ایزدی می‌پنداشتند.

وی در کتاب جمهوری می‌گوید جامعه سیاسی برای شکل گرفتن بیش از هر چیزی به نظام آموزشی تربیتی خاص نیاز دارد.