بریده‌هایی از کتاب آموزش سیاسی جلد ۱

حزب کارگری ناسیونال سوسیال آلمان که به شکل مختصر نازیسم شهرت دارد، حزبی بود که هیتلر در رأس آن قدرت را به دست آورد و در سالهای ۱۹۳۳ تا ۱۹۴۵ حکومت کرد.

مهمترین وظیفه زنان در اجتماع فاشیستی و نازیستی، خانه‌داری و تربیت فرزند است تا هم کشور خوب اداره شود هم اینکه جنگ‌جویانی لایق برای تصرفات آینده تربیت شوند.

فاشیسم به وسیله هگل فرمول دیگری پیدا کرد و آن این بود که پیشوا (رهبر عالی، دوچه یا فورر) واسطه بین ملت و تاریخ است و وظیفه او این است که «تاریخ بسازد» و جز در مقابل تاریخ مسئولیتی ندارد.

لیبرال دموکراسی فقط در کشورهایی وجود دارد که نظام اقتصادیشان تماما یا به‌طور عمده سرمایه‌داری است.

جامعه‌ای می‌تواند خود را دموکراتیک بنامد که «فرهنگ دموکراسی» در آن عمومیت یافته و قسمتی از زندگی روزمره مردم شده باشد.

نتیجه‌ای که از مدل شومپیتر به دست می‌آید اینکه، آزادی در این نوع حکومت (دموکراسی جدید) در حقیقت آزادی مبارزه بین نخبگان جامعه برای کسب قدرت و در نهایت تصمیم‌گیری آنها برای مسائل عمده اقتصادی و سیاسی جامعه است و به هیچ وجه صحبت از آزادی فردی در شکل کلاسیک آنکه در یونان باستان یا شعارهای اولیه قرن ۱۸ وجود داشت یعنی نظرات آدام اسمیت یا حتی حاکمیت اکثریت عموم به‌صورتی که روسو ارائه می‌کرد نمی‌باشد.

از نظر او ویژگی‌های سرمایه‌داری لیبرال جدید (مالکیت خصوصی، آزادی فعالیت‌های اقتصادی فردی و عدم دخالت دولت در بخش خصوصی) از یک طرف و فعالیت‌های اقتصادی دولت به‌عنوان عامل رقیب خلاق و ناظر دقیق بر کل جامعه (جهت رفع کمبودها و نارسایی‌های بخش خصوصی) از طرف دیگر، از مشخصات نظام دموکراتیک حاضر است.

از نظر شومپیتر آزادی در دموکراسی‌های جدید، آزادی نخبگان برای مبارزه سیاسی است.

چارلز مریام بنیان‌گذار مکتب شیکاگو آیین ماکیاولی را با عقاید فروید در هم آمیخت و جامعه را به دو گروه نخبگان و توده تقسیم کرد.

پاره‌تو عقیده دارد که پایه‌های حکومت تمامی گروه‌های حاکمه با ترکیبی از زور و اعتقاد مردم شکل می‌گیرد.

نخبه یا الیت از کلمه لاتینی الیگره به معنای برگزیده گرفته شده است. در زبان عام قدیم «الیت» به گروه‌ اندک که جایگاه ویژه‌ای از نظر آداب و سنن، مقام روحانی و رفاه اجتماعی کسب کرده بود، معنا می‌شد.

شرط اصلی تحقق آزادی، پراکندگی قدرت و عدم تمرکز قدرت سیاسی است و همه لوازم اساسی دموکراسی و لیبرالیسم، از تفکیک دین از دولت و مالکیت خصوصی گرفته تا استقلال قوه قضاییه و حکومت پارلمانی از اجزای این اصل است.

جامعه، به مثابه اجتماع مدنی، مجموعه‌ای است از افراد که بدون آنکه ضرورتا اهدافی مشترک داشته باشند در زیر لوای قانون در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. کارویژه قانون اساسا تسهیل رابطه میان افراد است. از این رو قانون در مفهوم درست آن محدودکننده آزادی فرد نیست.

برک اشاره می‌کند که انقلابیون فرانسوی با از میان بردن نظام پادشاهی و جایگزینی آن با نظام عقلانی نوین، پیوندی که مردم را به سنت و گذشته‌شان ربط می‌داد، قطع کردند. از نظر برک سازش و انطباق با شرایط جدید نباید باعث شود که میان سنت‌ها و مبانی جدید جدایی ایجاد شود.

برک در کتاب «تاملاتی درباره انقلاب فرانسه» اعتقاد دارد که پادشاهی، بهترین نوع حکومت است؛ دفاع او از حکومت پادشاهی مبنایی «تاریخی و عملی» دارد.

جریان راست نو در حوزه اقتصادی آزادگرا ولی در حوزه‌های اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی محافظه‌کار است.

محافظه‌کاران متاخر را راست جدید نیز نامیده‌اند. هایک از مهم‌ترین راست‌های جدید است. که به دفاع از لیبرالیسم کلاسیک و اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد می‌پردازد.

محافظه‌گرایی در مقایسه با سایر گروه‌ها بیشترین تأکید را بر مذهب دارد. مذهب به جهت تاثیری که در سازوکار اجتماعی و قوام بخشیدن به آن دارد و دست‌کم در اشکال متعارف آن بخشی از سنت محسوب می‌شود.

مخالفان تغییرات وضع موجود را بدون توجه به نوع خاستگاه آموزه‌ای آنان می‌توان محافظه‌کار خواند. یکی از ارکان محافظه‌گرایی مخالفت با عقل‌گرایی برخاسته از عصر روشنگری است.

هابرماس اطلاعات را اکسیژن دموکراسی می‌داند که در این فضای عمومی فرآوری می‌شود و هرچه فرایندها و روندهای این تولید، آزادتر و خردورزانه‌تر و با مشارکت حداکثری همه نیروهای اجتماعی باشد، مزایای دموکراسی واقعی‌تر و تاثیرگذارتر می‌شود.