بریده‌هایی از کتاب پایان های ضروری

وقتی قضاوت و انتخاب منطقی و درست به شما می‌گوید چیز یا شخص معینی را رها کنید باید بتوانید این کار را بکنید.

که باید بتوانیم گذشتن از بعضی خواسته‌هایمان را تحمل کنیم تا برای انجام تصمیم درست، آزاد باشیم، چون اگر نتوانیم، از حرکت باز می‌مانیم.

بله، مشکل اینجاست که گاه ما دو یا چند خواسته داریم که یکجا با هم جمع نمی‌شوند و چسبیدن به همه آن‌ها سبب می‌شود که درنهایت به هیچ‌کدام نرسیم.

انسان قدرت عجیبی برای تحمل درد دارد، به‌ویژه اگر احتمال بدهد که اوضاع بهتر خواهد شد. بنابراین به خودش دروغ می‌گوید: «انشاءاله اوضاع بهتر می‌شود.» یا «همیشه که این‌طور نمی‌ماند.» به این ترتیب امروز را با یک احتمال و فردا را با احتمال دیگر پشت سر می‌گذارد تا اینکه این روزها رفته‌رفته به ماه و سال تبدیل می‌شوند. اما حقیقت این است که تا حرکتی نکنیم چیزی به‌آخر نمی‌رسد و اوضاع بهتر نمی‌شود. بنابراین باید ذهن خود را واداریم تا به‌قول کوتر «خطر» را ببیند و دست از دروغ‌گویی و خودفریبی بردارد.

تعریف دیوانه را از یاد نبرید: کسی که پیوسته یک کار را تکرار می‌کند و انتظار نتیجه‌ای متفاوت دارد. اگر ۷۹ بار با کسی صحبت کرده‌اید و نتیجه‌ای نگرفته‌اید، آیا انتظار دارید برای هشتادمین بار معجزه بشود؟

اگر بخواهید با یک شخص نادان همان‌گونه رفتار کنید که با شخص دانا، از دست او دیوانه خواهید شد و در واقع عمر، سرمایه و احساس خود را تلف خواهید کرد.

«آرزوی نافرجام قلب را بیمار می‌کند، اما آرزوی تحقق‌یافته شجره حیات است.»

به‌جز اینکه من دوست دارم این شیوه جواب دهد، چه دلیل دیگری دارم که مرا متقاعد کند فردا متفاوت از امروز خواهد بود؟

اما، در نهایت آن‌ها شکست می‌خورند، چون نمی‌توانند بازنده‌های خوبی باشند. خوب باختن یعنی پایان‌دادن به چیزی که فایده ندارد و پرداختن به کاری بهتر.

به‌جای آنکه بگویید «تصمیم گرفته‌ام این شخص خاص را کنار بگذارم، پیشروی در این رابطه، کار احمقانه‌ای است» ، پیوسته در مغزتان تکرار می‌کنید که «من از روی ضعف، فرار کردم.» یک عامل موفقیت این است که بتوانیم شخصیت خود را از نتیجه کار جدا کنیم.

اگر در زندگی یا سازمان شما هرگز کسی کنار گذاشته نمی‌شود، بدین معناست که شما در انکار واقعیت به‌سر می‌برید، شخص بیماری را در کنار خود پرورش می‌دهید و احتمالاً این روند روبه‌افزایش است.

گاه بهترین کاری که یک مدیر یا شخصی می‌تواند انجام دهد این است که از تلاش‌کردن دل بِکند. شخص دانا می‌داند کی باید دست از تلاش بکشد.

«ببین، درد (کشیدن) و آسیب (دیدن) خیلی با هم فرق دارند. همه ما وقتی با حقیقتی تلخ روبه‌رو می‌شویم، تا حدی درد و ناراحتی را حس می‌کنیم، اما سرکردن با آن سبب رشدمان می‌شود. تحمل این درد منشأ رشد بزرگی است و آسیب‌زا نیست. آسیب زمانی است که تو یک فرد را تخریب می‌کنی و به او صدمه می‌زنی. روبه‌روشدن با واقعیت معمولاً تجربه‌ای نیست که به ما صدمه‌ای وارد کند، هر چند ممکن است ما را برنجاند و ناراحت کند.»

در تمام جنبه‌های زندگی به‌نحوی مجبور به خاتمه‌دادن هستیم و وقتی این کار را خوب انجام دهیم فصول زندگی با موفقیت طی می‌شوند. پایان‌بخشیدن مناسب، از درد و رنج می‌کاهد، رشد بیشتری در پی دارد، اهداف شغلی و شخصی را تحقق می‌بخشد، کیفیت زندگی را افزایش می‌دهد و نور امید بر آن می‌تاباند. اما اگر در پایان‌دادن ضعیف عمل کنیم پیامدهای ناگوار دامن‌گیرمان می‌شود، فرصت‌های خوب را از دست می‌دهیم و گرفتاری‌ها یا برجای می‌ماند یا همواره تکرار می‌شود. پس بیایید با اقتدار پایان‌دادن‌های ضروری را بپذیریم، آن‌ها را عملی کنیم و به نتایجی برسیم که آرزوی همه ماست.

افراد موفق برپا می‌خیزند و برای پایان‌دادن به وضعیت نامطلوب و شروع روندی تازه، تغییرات وسیع و اساسی ایجاد می‌کنند. اما شخص مبتلا به درماندگی آموخته‌شده همیشه با خود می‌گوید: «بالأخره باید با روزگار بسازیم دیگر.»

یک نقشه اشتباه دیگر، نقشه‌ای است که در آن فرد پس از پایان‌دادن به موضوعی که دیگری را در کار نادرستش تقویت می‌کند، احساس گناه می‌کند.

وفاداری مهم است و درواقع یکی از ویژگی‌های مهم شخصیتی انسان به‌شمار می‌رود، اما وفاداری در عشق و دوستی نه امری مطلق و نامتناهی است، نه به‌معنای آن است که مسئولیت دیگری را به‌عهده بگیریم و نه اینکه به دلیل وفاداری غیرمنطقی، بدرفتاری یا عملکرد نادرست دیگران را تحمل کنیم.

نقشه‌ای که ما را مسئول دیگران می‌کند یکی از رایج‌ترین نقشه‌هایی است که مانع از پایان‌دادن می‌شود. این نقشه نتیجه تربیتی است که در آن، کودک به‌خاطر انتخاب‌هایی که مورد علاقه والدین یا دیگر اعضای خانواده نیست، همواره احساس گناه می‌کند. این فرد در بزرگسالی باید نقشه جدیدی بیاموزد که به او بگوید: «من در این کار تو را نشانه نگرفته‌ام، من این کار را به‌خاطر خودم می‌کنم.» و این نقشه تفاوتی آشکار ایجاد خواهد کرد.

ممکن است تصمیم ما کار کسی را از او بگیرد یا او را مجبور کند با از دست‌ دادن و کنارگذاشته‌شدن کنار بیاید، اما درنهایت آن‌ها نیز باید مسئول زندگی خود باشند. اما اگر نقشه درونی‌تان به شما می‌گوید که در قبال دیگران مسئولیتی مانند مسئولیت فرزندتان دارید، بی‌شک نقشه شما اشکال دارد و برخی از پایان‌دادن‌های ضروری به‌تعویق افتاده‌اند.

و اما درس این است: مغز ما رفتارمان را هدایت می‌کند و از این‌رو خیلی احتمال دارد که سخت‌افزار و نرم‌افزار مغزمان، یعنی نقشه ذهنی‌مان، ما را در یک مقطع نگه دارد.