بریده‌هایی از کتاب چین چگونه سرمایه‌داری شد؟

اقتصاد همچنان از طریق طرح‌های سرمایه‌گذاری دولت‌محور به پیش برده شد و شرایط زندگی برای بیشتر چینی‌ها راکد باقی ماند یا حتی بدتر شد.

او علیه دیوان‌سالاری مرکزی اعلان جنگ کرده بود.

شورش جوانان در قالب دستورات انقلابی پوشانده و به خشونتی فراگیر و سلاح سیاسی کشنده ضد نظام سیاسی موجود و ساختار فرهنگی تبدیل شد. بنیان‌های سیاسی و فکری به دو قربانی و هدف اصلی این وضع تبدیل شدند.

حمله وحشیانه به سنت‌های فرهنگ چینی، به صورت فیزیکی و فکری شاید کنایه‌دارترین و غم‌انگیزترین ویژگی این «انقلاب فرهنگی» بود. سنت‌ستیزی افراطی و نمونه‌های بیمارگونه خودانکاری و خودتخریبی فرهنگی که به چیزی کمتر از چینی‌زدایی کلی نمی‌رسید، شاید در تاریخ بشر بی‌سابقه بوده باشد

از آنجاکه آموزش دانشگاهی مورد تمسخر قرار می‌گرفت، فرایند آموزش به‌شدت آسیب دید. «دانش بی‌فایده است» به شعار مشهوری تبدیل شده بود، چون بیشتر نخبگان تحصیل‌کرده متهم و بسیاری هم با عنوان «راست‌گرا» زندانی می‌شدند، دانستن به مسئولیت سیاسی اغلب کشنده تبدیل شد.

آنها چهار بنیان منسوب به گذشته را تقبیح می‌کردند: عرف و رسوم قدیمی، فرهنگ قدیمی، عادات قدیمی و تفکرات قدیمی. در نتیجه معابد، کتاب‌ها، نقاشی‌ها و آثار فرهنگی دیگر سوزانده و تخریب شدند.

او دشمنی بیشتری با اصول بازار داشت و هرگز به نقش قانون علاقه‌مند نبود،

اقتصاد بازار دارای دو تعهد معرفتی عمیق است: اذعان به جهل و تحمل عدم قطعیت.

نکته‌ای که هایک بر آن تأکید کرد مفهوم گسترده‌ای است که هنوز به درستی درک نشده و آن این است که زیربنایی‌ترین مزیت بازار، نه کارایی در تخصیص منابع، بلکه بیشتر جریان آزاد اطلاعات است.

مقامات محلی فقط نیازمند نشان دادن تمایل و اشتیاقشان به اطاعت از دستورات بودند. اما زمانی‌که چشم‌انداز آرمان‌شهر تیره شد، این دهقانان چینی بودند که بار را بر دوش خود احساس می‌کردند.

به ندرت اتفاق می‌افتاد که مقامات محلی مقام خود را به دلیل سوء مدیریت اقتصادی از دست دهند. به علاوه کنترل شدید رسانه‌ها و نیز ارتباطات درون دولت این امکان را از دولت‌های محلی برای شنیدن نظرهای مخالف گرفت و باعث شد باز کردن گره‌های کور برای پایتخت باقی بماند.

به این ترتیب دولت چین فرصت مهم بررسی اشتباهات و عبرت گرفتن از آنها را از دست داد.

رژیم‌های اندکی توانستند بعد از فاجعه‌ای شگفت، غم‌انگیز و احمقانه همچون «جهش بزرگ به جلو» به حیات خود ادامه دهند. مائو و دولت چین باید بسیار سپاسگزار باشند که دهقانان شورش نکردند و در عوض به آنها فرصت دوباره حکومت دادند. با نگاهی به گذشته، «جهش بزرگ به جلو» باید به عنوان زنگ بیداری برای دولت چین عمل می‌کرد تا مجدداً به طور کامل و جامع کل نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را بازبینی کرده و مطمئن شوند که مرگ میلیون‌ها دهقان بیهوده نبوده و نیز چنین فجایعی دیگر در آینده اتفاق نخواهد افتاد. متأسفانه ساختار غیرمتمرکز اداری به عنوان هدف آسان برای متهم کردن شرایط موجود انتخاب شد.

مائو ادعا کرد نتایج برنامه جهش بزرگ به جلو ۷۰٪ به دلیل فاجعه طبیعی و آب و هوای نامساعد و تا حد کمتری (۳۰٪) ناشی از اشتباه انسانی است

ضعف‌های ساختاری عمیق نظام غیرمتمرکز اداری در سال ۱۹۵۸ وجود داشت که در صورت نبود آنها شاید «برنامه جهش بزرگ به جلو» اجرا نمی‌شد و تلفات ناشی از آن به میلیون‌ها تن نمی‌رسید. این نقص‌ها شامل ذهنیت ضد بازاری، محدویت سنگین بر مهاجرت داخلی، تک قطبی شدن و انحصار دولتی بر رسانه‌ها و جنبش افراطی ضدعقل‌گرایی بود.

هیچ چیز غم‌انگیزتر و مهمل‌تر از این نمی‌شود که در روزگاری که میلیون‌ها دهقان از گرسنگی جان می‌دادند، چین به شدت مشغول صادرات غلات بود. جنبه غم‌انگیز دیگر، شاید ابتکاری باشد که به روشنی یادآور برنامه «جهش بزرگ به جلو» است که در آن برای ساخت فولاد، کوره‌هایی را در کمون‌ها تعبیه کردند. کوره‌های تولید فولاد تا حد زیادی تولید غلات را کاهش و در نتیجه آمار مرگ ناشی از قحطی را افزایش داد.

در ۱۸ سپتامبر روزنامه مردم گزارشی از میزان متوسط تولید محصول از هر میو که برابر ۶۶۰ مترمربع بود منتشر کرد. این میزان در گوانگجی به ۶۵ هزار کیلوگرم رسیده بود، درحالی که تخمین واقع‌بینانه آن کمتر از ۵۰۰ کیلوگرم بود. در حالی که همه مقامات محلی حقیقت را می‌دانستند، تعداد اندکی جرات داشتند از این رویه پیروی نکنند. آنان فقط آنچه پکن تمایل به شنیدن داشت، می‌گفتند. اگر می‌خواستند شغل خود را از دست ندهند، به خصوص در پیامدهای فوری جنبش ضد راست‌گرایی حداقل کاری که این مقامات می‌توانستند انجام دهند مایوس نکردن پکن بود، زیرا بیشتر کسانی که قصد روشنگری در مورد برنامه «جهش بزرگ به جلو» را داشتند، حذف شده بودند.

دولت‌های محلی در برنامه‌ریزی اقتصادی، تخصیص منابع، سیاست مالی و مالیاتی و مدیریت منابع انسانی به خودمختاری بیشتری دست یافتند. به علاوه اداره بیشتر شرکت‌های دولتی به دولت‌های محلی واگذار شد.

بی‌اعتمادی عمیق مائو به تمرکزگرایی به نخستین تلاش وی برای اصلاح نظام اقتصادی منجر شد

مدت بیست سال بین شروع جنبش ضد راست‌گرایی و پلونوم سوم کمیته مرکزی یازدهم (۱۹۷۸) که مائو دوره شاداب سیاسی خواند، از دست رفت» . بدین معنی که مائو تنها صدای داخل و خارج حزب بود؛ بدون وجود هرگونه جایگاهی برای نظرهای دیگر. از زمانی که حزب کمونیست چین از حزب انقلابی به حزب حاکم تبدیل و بازسازی چین از خاکسترهای جنگ شروع شد، چین تحصیل‌کرده‌ترین اعضای جمعیتش را از بین برد. این جنبش خودویرانگر به شدت دسترسی چین را به میراث فرهنگی‌اش و به علم و فناوری مدرن محدود کرد.