بریده‌هایی از کتاب جعبه مقوایی

زمانی که در سراسرِ اروپا صحبت از او بود، و کف اتاقش به راستی تا مچِ پا پوشیده از تلگرامهای تبریک بود، او را گرفتار افسردگی شدید یافتم.

هولمز گفت: ــ خداوند کمکمان کند! چرا سرنوشت با این موجودات بیچاره بی‌دفاع این‌طور بازی می‌کند؟ همیشه وقتی از چنین مسائلی آگاه می‌شوم به یاد گفته باکستر می‌افتم و می‌گویم «شرلوک هولمز جز برای رحمت الهی قدم برنمی‌دارد.»

هولمز گفت: ــ خداوند کمکمان کند! چرا سرنوشت با این موجودات بیچاره بی‌دفاع این‌طور بازی می‌کند؟ همیشه وقتی از چنین مسائلی آگاه می‌شوم به یاد گفته باکستر می‌افتم و می‌گویم «شرلوک هولمز جز برای رحمت الهی قدم برنمی‌دارد.»

شاید آن ضرب‌المثل قدیمی ایرانی را به خاطر داشته باشی که می‌گوید: «آن کس که بچه پلنگی را می‌رباید به استقبال خطر رفته است، و نیز آن کس که پنداری را از زنی می‌گیرد». در سخن حافظ نیز همان‌قدر معنی و همان‌قدر دانش درباره جهان نهفته است که در کلامِ هوراس.

«شرلوک هولمز جز برای رحمت الهی قدم برنمی‌دارد.»

خودت را دست کم گرفته‌ای. اجزاءِ صورت انسان ابزارهایی هستند که از طریق آنها احساسات خود را نشان می‌دهد، و اجزاءِ صورت تو خدمه فرمانبرداری هستند.

او دوست داشت درست در مرکز پنج میلیون آدم دراز بکشد و سرنخهایش دور و بَرش باشد تا آنها را بررسی کند و به هر شایعه یا سوءظنِ کوچکی درباره جنایتی حل نشده واکنش نشان بدهد.

این چرخه مصیبت و خشونت و وحشت در خدمت کدام هدف است؟ باید هدفی داشته باشد، در غیر این صورت تصادف است که بر جهان ما حکم می‌راند و این غیرممکن است. ولی کدام هدف؟ این همان معضل بزرگ و جاودانه‌ای است که عقل انسان هرگز نمی‌تواند پاسخی برای آن بیابد.

ــ آفرین، واتسن، خیلی خوب داری راه می‌افتی. کارَت واقعاً خیلی خوب بود. در واقع به هیچ یک از مسائل مهم پی نبرده‌ای، ولی روش کار را یاد گرفته‌ای، رنگ را هم سریع تشخیص می‌دهی.

مهم نیست، آگاهی از مسائل حرفه من است. شاید خودم را طوری آموزش داده‌ام که چیزهایی را ببینم که دیگران به آنها توجه نمی‌کنند. در غیر این صورت، چرا باید برای مشاوره به سراغ من می‌آمدید؟

هولمز به این تعریف اعتنایی نکرد، هر چند از لبخندش معلوم بود که به مذاقش خوش آمده است.