بریده‌هایی از کتاب فریفته تصادف

ظاهراً شواهدی وجود دارد مبنی‌بر این‌که، برای تعالی فکری، گفت‌وگو و مکاتبه با افراد اندیشمند نیروی محرکهٔ بهتری است تا مطالعهٔ زیاد کتابخانه‌ای (صمیمیت انسانی: چیزی درون طبیعت ما هست که، در حین ارتباط اجتماعی و دوستانه با دیگر افراد، به رشد ایده‌هایمان کمک می‌کند).

قهرمانان چون رفتارهای قهرمانانه دارند قهرمان‌اند، نه به این دلیل که پیروز شده‌اند یا شکست خورده‌اند.

من انسانم، خوب و بد. جایزالخطایم و دلیلی نمی‌بینم که نقایص کوچکم را، که بخشی از شخصیت من‌اند، بپوشانم.

نگرش شما به خطرات و پاداش‌های قمار، بسته به این‌که به ارزش خالص دارایی خود نگاه کنید یا تغییرات آن، متفاوت خواهد بود؛ اما در واقع در زندگی واقعی در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرید که فقط به تغییرات نگاه می‌کنید. این واقعیت که ضرر بیشتر از سود به آدم صدمه می‌زند، آن‌هم متفاوت و گوناگون، باعث می‌شود عملکرد انباشتهٔ آدم، یعنی کل ثروت آدم، در مقایسه با آخرین تغییر در آن کم‌ارزش‌تر به نظر برسد.

ضرب‌المثل معروفی در دنیای معامله‌گری وجود دارد: «زندگی افزایشی است.» تصور کنید یک سرمایه‌گذار هستید و عملکرد خود را، مانند دندان‌پزشک فصل سوم، در یک بازهٔ زمانی مشخص بررسی می‌کنید. به چه چیزی نگاه می‌کنید: عملکرد ماهانه، روزانه، زندگی تا به امروز یا ساعتی خود؟ ممکن است یک ماه خوب و یک روز بد داشته باشید. کدام دوره باید غالب باشد؟

شریک من، مارک اسپیتزنگل، این موضوع را چنین خلاصه می‌کند: تصور کنید هر روز به مدت طولانی پیانو تمرین کنید، بااین‌که هنوز اجرای قطعهٔ «چاپستیک» برایتان دشوار است، ناگهان متوجه می‌شوید که می‌توانید قطعه‌ای از راخمانینوف بنوازید. به دلیل این غیرخطی‌بودن، مردم ماهیت رویدادهای نادر را درک نمی‌کنند

من ترجیح می‌دهم شک‌گرا باقی بمانم. مردم اغلب حرف من را اشتباه تفسیر می‌کنند. من هرگز نگفته‌ام که هر آدم ثروتمندی احمق است و هر آدم ناموفقی بدشانس؛ فقط در غیاب اطلاعات اضافی توصیه می‌کنم از قضاوت خودداری شود. به نظرم این‌طوری امن‌تر است.

گفته می‌شود که خوش‌بینی پیش‌بینی‌کنندهٔ موفقیت است. پیش‌بینی؟ ممکن است پیش‌بینی‌کنندهٔ شکست نیز باشد. افراد خوش‌بین مطمئناً خطرهای بیشتری را می‌پذیرند، چون درمورد احتمالات بیش از حد اعتمادبه‌نفس دارند. کسانی که برنده می‌شوند در میان افراد ثروتمند و مشهور ظاهر می‌شوند و شکست‌خورده‌ها از تحلیل‌ها حذف می‌شوند. متأسفانه.

ریاضی در این‌جا فقط کاربرد توصیفی دارد و از آن برای درک شهودیِ منظور استفاده می‌شود و نباید آن را مثل یک مسئلهٔ مهندسی تفسیر کرد. به بیان دیگر، قرار نیست واقعاً تاریخ‌های جای‌گزین را محاسبه کنیم، بلکه باید فقط ویژگی‌هایشان را ارزیابی کنیم. ریاضی فقط «بازی اعداد» نیست، بلکه یک شیوهٔ تفکر است. خواهیم دید که احتمالات هم مبحثی کیفی است.

ریاضی فقط «بازی اعداد» نیست، بلکه یک شیوهٔ تفکر است. خواهیم دید که احتمالات هم مبحثی کیفی است.

عجیب است که بیشتر ابزارهای مالی با درآمد ثابت رویدادهای نادر را نشان می‌دهند.

گاهی اوقات داده‌های بازار یک تلهٔ ساده می‌شوند و دقیقاً عکس ماهیت خود را به آدم نشان می‌دهند؛ صرفاً برای‌این‌که آدم را به سرمایه‌گذاری بر روی امنیت یا سوءمدیریت خطرکردن خود وادار کنند. برای مثال، ارزهایی که بیشترین ثبات تاریخی را داشته‌اند، بیشتر مستعد سقوط هستند.

هر آدمی خودش را کاملاً متفاوت می‌داند؛ موضوعی که بهت «چرا من؟»، که پس از حادثه گفته می‌شود، را تشدید می‌کند.

تصور کنید هر روز به مدت طولانی پیانو تمرین کنید، بااین‌که هنوز اجرای قطعهٔ «چاپستیک» برایتان دشوار است، ناگهان متوجه می‌شوید که می‌توانید قطعه‌ای از راخمانینوف بنوازید. به دلیل این غیرخطی‌بودن، مردم ماهیت رویدادهای نادر را درک نمی‌کنند. این به‌طور خلاصه توضیح می‌دهد که چرا مسیرهایی برای موفقیت وجود دارد که غیرتصادفی‌اند، ولی تعداد کمی از افراد، در واقع بسیار کم، استقامت ذهنی برای دنبال‌کردن این مسیرها دارند. کسانی که بیشتر مسیر را دنبال کنند پاداش هم می‌گیرند. در حرفهٔ من ممکن است کسی اوراق بهاداری داشته باشد که از قیمت‌های پایین‌تر بازار سود می‌برد، اما ممکن است تا نقطهٔ بحرانی خاصی اصلاً متوجه این سود نشود. بیشتر مردم قبل از پاداش‌گرفتن تسلیم می‌شوند.

برای رسیدن به این نقطه اول باید این را بپذیریم که ما هم صرفاً حیوانیم و به ترفندهای ساده نیاز داریم، نه سخنرانی.

بگذارید ایزدبانو فورتونا تصمیم بگیرد و با کمال میل تسلیم شوید

اگر چیزی بهتر از نویز در انبوه اخبار «فوری»، که مدام توی ملاج ما کوبیده می‌شود، وجود داشته باشد، مثل سوزنی در انبار کاه است. مردم متوجه نمی‌شوند که رسانه‌ها پول می‌گیرند تا توجه آن‌ها را به خودشان جلب کنند. برای خبرنگار، هر حرف چرندی از سکوت بهتر است.

اگر فکر می‌کنید که خواندنِ صرف کتاب‌های تاریخی کمک می‌کند «از اشتباهات دیگران» درس بگیرید، به تجربه‌ای از قرن نوزدهم دقت کنید. در پروندهٔ روان‌شناسیِ معروفی از دکتری سوئیسی به نام کلاپارِد، بیمار بر اثر فراموشی کاملاً فلج شده بود. وضعیت او به‌قدری بد بود که دکتر مجبور بود هر پانزده دقیقه یک بار خود را دوباره معرفی کند تا بیمار به یاد بیاورد او کیست. یک روز دکتر، قبل از این‌که با بیمار دست بدهد، سوزنی در دست خود پنهان کرد. روز بعد وقتی دکتر دستش را دراز کرد تا با بیمار دست بدهد، بیمار دستش را پس کشید؛ اما همچنان دکتر را نمی‌شناخت. از آن زمان تاکنون، مطالعات بسیاری روی بیماران دچار فراموشی انجام شده که حاکی از شکلی از یادگیری در این افراد است؛ یادگیری بدون این‌که فرد از آن آگاه باشد و در حافظهٔ خودآگاهش ذخیره شده باشد. نام علمی دو حافظهٔ خودآگاه و ناخودآگاه حافظهٔ اعلانی و غیراعلانی است. بخش عمده‌ای از خطرگریزی، که از تجربه ناشی می‌شود، متعلق به حافظهٔ غیراعلانی است.

تنها زمانی سخن بگو که کلامت از سکوت بهتر باشد

برخلاف بازی روشن و دقیقی مثل رولت روسی، که برای هر آدمی که تقسیم بر شش و ضرب در آن را بلد باشد مخاطراتش مشهود است، آدم نمی‌تواند لولهٔ تفنگِ واقعیت را ببیند. مولدهای آن به‌ندرت برای چشم غیرمسلح آشکار است. بنابراین آدم ممکن است ندانسته رولت روسی بازی کند و آن را «کم‌خطر» تلقی کند. ما ثروتی را که تولید می‌شود می‌بینیم، ولی هرگز پردازشگر این ثروت را نمی‌بینیم. موضوعی که باعث می‌شود آدم‌ها خطر کار را فراموش کنند و هرگز به بازندگان فکر نکنند. این بازی خیلی ساده به نظر می‌رسد و ما هم بدون دقت آن را بازی می‌کنیم. حتی دانشمندان، با تمام مهارتشان در محاسبهٔ احتمالات، نمی‌توانند پاسخ معناداری برای احتمال‌هایی که ممکن است از ته لولهٔ تفنگ واقعیت بیرون بیاید ارائه کنند، چون در واقع ما هیچ‌چیزی راجع به آن نمی‌دانیم.