بریده‌هایی از کتاب روح یک زن

ما زنان به هارمونی و سازگاری علاقه‌مندیم و پارچه‌های رنگینی می‌بافیم. روی دیوارهای گِلی خانه‌های محقرمان نقاشی می‌کشیم، سرامیک می‌سازیم، قیطان می‌بافیم و خیاطی می‌کنیم. این کارها رفتار جهانی همه زنان است. خلاقیت زن هنر دستی او است، همان هنر و صنعتی که ارزان فروخته می‌شود. وقتی زنی خلاقیتی به خرج می‌دهد، ساخته دست او را هنر می‌نامند که هنر باارزشی است. اگر به گالری هنری میامی سری بزنید، موزی را می‌بینید که موریزیو کاتلان روی دیوار کشیده و صد و بیست هزار دلار قیمت‌گذاری شده است. هنر زنان از این دست هنرهای گران‌بهاست.

اصلاً از ایدئال‌های فمینیستی اروپایی خوشم نمی‌آید که زن را جوان، سفید، بلندقد، لاغر و خوش‌اندام توصیف می‌کند. از اصالت زنانی خوشم می‌آید که زیبایی را به خدمت می‌گیرند، زیبایی خودشان را با همه زیبایی‌هایی که در طبیعت و محیط می‌بینند تکمیل می‌کنند، از وجود خودشان لذت می‌برند و سعی می‌کنند از محیط پیرامونی هم خوششان بیاید.

ما خواهان کره زمینی هستیم که منزه و از هر گونه تجاوز بری باشد. ما خواهان تمدن متوازن و پایداری هستیم که در آن، همه قائل به احترام متقابل و احترام به دیگر انواع و طبیعت باشند. ما خواهان تمدنی مبتنی بر مردم‌سالاری و آزادی هستیم که در آن، بین جنسیت‌ها، طبقه‌ها، سن‌ها و دیگر طبقه‌بندی‌هایی که انسان‌ها را از هم جدا می‌کند تبعیضی نباشد. ما دنیایی را دوست داریم که سرشار از صلح و آرامش، همدردی، ادب، حقیقت و مهربانی باشد. از همه مهم‌تر، ما دنیایی شاد می‌طلبیم.

سالمندی هیچ عیبی ندارد. فقط طبیعت از پیرها خوشش نمی‌آید.

وقتی بیدار می‌شدم، قیافه‌ام عین قیافه بوکس‌بازهای شکست‌خورده بود.

مادران درختانی‌اند که ریشه‌های عمیق دارند

می‌گفت پدرش نگران بود که او، به‌عنوان تنها دخترش، در پاکستان «خراب» شود. و اگر «خراب» می‌شد، آبروی خانواده می‌رفت و اگر آبروی خانواده می‌رفت، آن لکه ننگ فقط با خون پاک می‌شد.

خوشحالی مانند سرخوشی، شادی یا لذت سر و صدا ندارد. خوشحالی یک احساس ساکت و دلپذیر است که انسان در آغاز با دوست داشتن خودش پیدا می‌کند.

سازمان ملل متحد تخمین زده است که در خاورمیانه و آسیا، سالانه، پنج هزار زن و دختر برای حفظ آبرو و شرافتِ یک مرد یا یک خانواده به قتل می‌رسند.

نه! ساکت باش! تو زیباتر نیستی وقتی مبارزه می‌کنی، جذابی وقتی برای به دست آوردن چیزی که به تو تعلق دارد می‌جنگی وقتی سکوت را برنمی‌تابی و وقتی واژه‌های تو گزنده‌اند وقتی دهانت را باز می‌کنی و هر آنچه پیرامونت هست شعله‌ور می‌شود. نه! ساکت باش، تو زیباتر نیستی فقط کمی بی‌حس و بی‌جنب‌وجوشی یک چیز را در مورد تو می‌دانم آن هم اینکه تابه‌حال، کسی را ندیده‌ام که شوق زندگی بی حدی داشته باشد زندگی کند و فریاد بزند.

«با آدمی که می‌شناسی، هر چند بد، بهتر می‌توانی تعامل کنی تا آدمی که نمی‌شناسی و ممکن است بدتر از آدم اولی باشد.»

«انسان وقتی پیر می‌شود، هم به دیگران وابسته می‌شود و هم متواضع و فروتن.»

بدترین تبعیض‌ها علیه فقرا بودند. این تبعیض همیشه بوده و هست. نگران این تبعیض بودم. اما بی‌عدالتی علیه زنان مرا نگران‌تر می‌کرد.

خشونت علیه زنان به‌عنوان یک رسم و عادت تمدنی قدیم جهانی است. هر جا صحبت از حقوق بشر به میان می‌آید، همه از حقوق مردان حرف می‌زنند. اگر مردی از حقوق و آزادی‌های خود محروم شود، نامش شکنجه است. اما اگر زنی همین مشکل را داشته باشد، نامش دعوای خانوادگی است.

امروز، وضع از این هم نگران‌کننده‌تر است. زنان بیرون از خانه کار می‌کنند تا با درآمد حاصله خرج خانواده‌شان را تأمین کنند. زن که در پایان روز خسته و کوفته به خانه برمی‌گردد، باید به بچه‌ها رسیدگی کند، غذا بپزد و خانه را تمیز کند. قوانین و رسوم باید تغییر کنند

در همان جوامع و تا همین اواخر، زن‌ها اجازه ورود به کتابخانه‌ها و دانشگاه‌ها را نداشتند. قصد این بود که زن بی‌سواد باشد تا تحت انقیاد بماند. اگر زن آگاه و دانا بود، سؤال می‌کرد و دست به اعتراض می‌زد. در مورد بردگان هم همین وضع وجود داشت. برده حق یادگیری نداشت. اگر برده پی سواد می‌رفت، با شلاق تنبیه و حتی با مرگ روبه‌رو می‌شد.

ابتدا مرگ در همسایگی ما می‌پلکید. بعد در خانه همسایه‌مان دیده شد. حالا هم با صبر و حوصله در حیاط خانه‌ام ایستاده و منتظر دیدار با من است. گاهی که از کنارش عبور می‌کنم، با هم خوش و بش می‌کنیم. به من یادآوری می‌کند که آن روز از زندگی‌ام را چنان لذت ببرم که گویی آخرین روز زندگی‌ام است.

در سال ۲۰۱۵، تخمین زده می‌شد که زنان دوسوم بی‌سودان را تشکیل می‌دهند. اکثر کودکانی که از تحصیل محروم بودند دختر بودند. زنان برای انجام همان کاری که مردان انجام می‌دهند حقوق کمتری دریافت می‌کنند. مشاغلی مانند معلمی، پرستاری و غیره که در گذشته به‌طور سنتی به زنان تعلق داشته، عایدی کمی دارند. خانه‌داری هم نه مورد احترام است،

فمینیسم به‌معنای این نیست که زنان پا جای پای مردان بگذارند و خودشان تبدیل شوند به عناصر خشونت و تبعیض. اینکه فاجعه است. فمینیسم یعنی اصلاح وضعیت.

داشتن روحیه سرکشی و برخورداری از شخصیتِ جسورانه در برادرانم قابل قبول بود. چرا؟ چون در نظر آن‌ها، اقتضای شخصیت مردانه الزاماً چنان روحیه و شخصیتی را توجیه می‌کرد. اما دختر که نباید چنان شخصیت زمختی داشته باشد. اگر داشته باشد، بیمار است و باید آسیب‌شناسی شود.