بریده‌هایی از کتاب دست‌های آلوده

بدی‌ها و خوبی‌ها عادلانه تقسيم نشده‌اند.

هوگو: (خندان) ها! لويی؟ تو او را نمی‌شناسی. لويی ممکن نيست اشتباه بکند. ژسيکا: چرا؟ هوگو: برای اينکه، برای اينکه لويی است.

ژسيکا: چيزی ندارم که بدهم بياشاميد. سليک: ما سر خدمت که هستيم چيزی لب نمی‌زنيم. هوگو: يعنی حالا سر خدمتيد؟ ژرژ: ما هميشه سر خدمتيم.

ژسيکا- چند سال دارد؟ هوگو: عاقله مرد است. ژسيکا- بين چند سال و چند سال؟ هوگو: بيست و شصت.

تنها مزيت من نسبت به مرده‌ها اين بود که هنوز می‌توانستم فکر کنم که شما در باب من فکر می‌کنيد.

چرا روزنامه را ول کردی؟ هوگو: برای رعايت انضباط. هوده‌رر: همه‌اش از انضباط حرف نزن. من از آدم‌هايی که همه‌اش اين کلمه ورد زبانشان است پرهيز می‌کنم. هوگو: من به انضباط احتياج دارم. هوده‌رر: چرا؟ هوگو: (خسته) فکرهای جوراجور عجيبی توی کله‌ی من هست. بايد اين فکرها را از سرم بيرون کنم. هوده‌رر: چه نوع فکرهايی؟ هوگو: «من اينجا چه می‌کنم؟ آيا در آنچه می‌خواهم محقم؟ آيا با اين کاری که دارم می‌کنم خودم را گول نمی‌زنم؟» چرت و پرت‌هايی از اين قبيل.

هوده‌رر: چه حرف‌ها! تو می‌خواستی به خودت ثابت کنی که قادر به عمل هستی و به اين دليل راه‌های دشوار را انتخاب کرده بودی. مثل کسانی که می‌خواهند خودشان را لايق بهشت بکنند. اين خصوصيت سن تو است؛ حالا موفق نشده‌ای. خوب بعد چه! اصلاً چيزی وجود ندارد که لازم به اثبات باشد. می‌دانی انقلاب مسئله‌ی لياقت نيست. مسئله‌ی با نتيجه بودن است. و بهشتی هم در کار نيست. و بايد آدم کاری را بکند که برای آن آفريده شده و چه بهتر که آسان هم باشد. بهترين کار آن نيست که بيش از هر کاری آدم را به زحمت بيندازد؛ آن است که بيش از هر کاری آدم در آن موفق بشود.

هوگو: (اشاره‌ای به اطراف می‌کند)ـ اتاق! مثل اين که مبل‌ها را توی بيابان گذاشته باشند. آن وقت‌ها من دست‌هايم را که دراز می‌کردم می‌توانستم دو تا ديوار مقابل را با هم لمس کنم. بيا جلو. (اولگا نزديک نمی‌شود) راست است. خارج از زندان آدم در حريم محفوظی زندگی می‌کند. چقدر فضای زيادی! راستی خنده‌دار است که آدم آزاد باشد. سرگيجه می‌آورد.

بهترين کار آن نيست که بيش از هر کاری آدم را به زحمت بيندازد؛ آن است که بيش از هر کاری آدم در آن موفق بشود.

خيانت هم يک کار فطری است.

چيزی که ما بايد داشته باشيم اقليت است. اقليتی که مسؤوليت اعمال و تصميمات غيرملی را به عهده‌ی ديگر احزاب بياندازد. و با مخالفت با همين اعمال در داخل دولت وجاهت عامه به دست بياورد. آن‌ها را چهار ميخه خواهيم کرد. تا دو سال ديگر شکست سياست ليبرال را خواهی ديد و آن‌وقت سرتاسر مملکت از ما می‌خواهند که رسما وارد ميدان بشويم.

هوده‌رر: من نمی‌فهمم يعنی چه. هوگو: چطور؟ هوده‌رر: من اصلاً نفهميدم جوانی يعنی چه؟ من يک راست از بچگی به سن کهولت رسيدم.

فرض می‌کنم که تو هم مثل همه‌ی آدم‌ها باشی که يک کمی قربانی‌اند و يک کمی شريک جرم.

هوگو: من به انضباط احتياج دارم. هوده‌رر: چرا؟ هوگو: (خسته) فکرهای جوراجور عجيبی توی کله‌ی من هست. بايد اين فکرها را از سرم بيرون کنم.

چه آقا پسر قشنگ کوچولويی! چه پسر آرام و عاقلی! همين پسرهای آرام خانواده‌ها هستند جانم که وحشتناک‌ترين انقلابی‌ها از آب در می‌آيند! هيچ حرف نمی‌زنند. زير ميز قايم نمی‌شوند. هر دفعه بيشتر از يک دانه آب نبات نمی‌خورند. اما بعد برای جامعه خيلی گران تمام می‌شوند.

اولگا من ميلی به زندگی ندارم. اولگا: راستی؟ چرا؟ هوگو: (با قيافه) خيلی سخت است.

تنها مزيت من نسبت به مرده‌ها اين بود که هنوز می‌توانستم فکر کنم که شما در باب من فکر می‌کنيد.

اولگا: گرسنه‌ای؟ هوگو: دلت می‌خواهد گرسنه باشم. هان؟ اولگا: برای چه؟ هوگو: چون غذا دادن کار آسانی است. فاصله‌ی آدم را حفظ می‌کند. و تازه آدمی که غذا می‌خورد قيافه‌ی آرام و صلح‌جو دارد. (پس از لحظه‌ای) متشکرم. نه گرسنه‌ام نه تشنه.

هوده‌رر: می‌دانی چرا نشانش به خطا رفته؟ من حتم دارم که وقتی خمپاره را انداخته چشم‌هايش را بسته بوده. هوگو: (بی‌اعتنا) چرا؟ هوده‌رر: به علت صدا. چشم‌هايش را بسته که صدايش را نشنود.

«من اينجا چه می‌کنم؟ آيا در آنچه می‌خواهم محقم؟ آيا با اين کاری که دارم می‌کنم خودم را گول نمی‌زنم؟»