بریده‌هایی از کتاب رواقی گری؛ فلسفه زیستن خردمندانه

بیایید نسبت به تفکرات دیگران دربارهٔ خودمان بی‌تفاوت باشیم. بیایید به همان اندازه که نارضایتی‌شان برایمان بی‌ارزش است، با رضایتشان هم کاری نداشته باشیم.

چیزی که مسلم است این است که هیچ قطعیتی وجود ندارد، که لحظهٔ بعدی هم در کار است. ولی بااین‌حال خیلی از مردم روزهایشان را با چیزهای کم‌ارزش تلف می‌کنند، بدون هیچ جهتی بی‌هدف می‌گردند، بدون تفکر کاری که راحت است را انجام می‌دهند؛ سریال می‌بینند، با همکاران گرم می‌گیرند، خبرهای رسوایی‌های ترامپ را دنبال می‌کنند.

انتظار هر چیزی را داشته باشید و برای هر چیزی آماده باشید. تنها در این صورت همیشه می‌توانید بهترین خود باشید.

خیالی که ترکیبی است از خوش‌گذرانی، مادی‌گرایی و خودپرستی. مجموعه‌ای از ارزش‌های خودویران‌گر که از طریق دنیای احمقانه اطرافمان جذب کرده‌ایم.»

پس درس اول این است که هیچ‌وقت آدم‌های دیگر یا اتفاقات بیرونی را عامل احساسات منفی خودمان ندانیم. مسئولیت بپذیریم. از نظر رواقیون این یک نکتهٔ مشخص است که نظر ما نسبت به اتفاقات باعث آشفتگی ذهن ما می‌شود نه خود اتفاقات

یک ذهن سرسخت اما فروتن می‌تواند بدبیاری را بپذیرد و با آن کنار بیاید.

ما تنها زمانی می‌توانیم عالی‌ترین نسخهٔ خودمان را ارائه کنیم که سهمی در خوبی عمومی داشته باشیم

این ثروت حیرت انگیز، آن هم برای فیلسوفی مثل سنکا که طرفدار بی‌تفاوتی نسبت به دارایی‌های بیرونی بود، دلیلی است که باعث می‌شود سنکا را گاهی اوقات ریاکار بنامند

تنها خودتان می‌توانید زندگی خودتان را خراب کنید و فقط خودتان می‌توانید اجازه ندهید که خود درونتان مغلوب چالش‌های تهوع آوری شود که زندگی به سمتتان روانه می‌کند.

تصمیم من این بود که روی خودم سرمایه‌گذاری کنم و نحوهٔ سپری کردن یک زندگی خوب را یاد بگیرم.

در پانزده سال و شش ماهی که مدرسه رفتم، ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست و کلی چیزهای دیگر یاد گرفتم ولی هیچ‌وقت یاد نگرفتم چگونه با موقعیت‌های چالش‌برانگیز برخورد کنم؟ چگونه با ترس‌ها و کشمکش‌هایم روبه‌رو شوم؟ با احساسات افسرده‌کننده‌ام چه کنم؟ چگونه با مرگ دوستم به شکلی واقعی کنار بیایم؟ با خشمم چه کنم؟ چگونه اعتماد به نفس بیشتری داشته باشم؟

وقتی لیوانی می‌شکنید، دو گزینه دارید: ناراحت شوید، ناراحت نشوید. «وای من چقدر دست و پا چلفتی هستم» + گریه می‌کنید و احساس درماندگی دارید = واکنش شدید، ناراحت شدن. «اوه!» + لیوان شکسته را جمع می‌کنید و به زندگی‌تان برمی‌گردید = بدون واکنش، ناراحت نشدن.

به قول اپیکتتوس از رنج آزاد هستید اگر به اتفاقاتی که خارج از حوزهٔ قدرتتان هستند اهمیت ندهید.

یک احساس به عنوان یک تفکر وارد ذهنمان می‌شود و آن را به عنوان یک حقیقت می‌پذیریم. «من در تبعیدم، این وحشتناک است.» خود شرایط (تبعید) ما را ناراحت نمی‌کند، شاید در بعضی مواقع بتواند رنج جسمی وارد کند اما نگاه ما نسبت به این شرایط (وحشتناک است) باعث این دردسر می‌شود.

فرض کنید یک سگ قلاده‌اش به یک گاری در حال حرکت گیر کرده است. قلاده بلند است و سگ دو گزینه دارد؛ ۱. می‌تواند به آرامی دنبال گاری برود. در این حالت کنترلی روی مسیر ندارد اما می‌تواند از مسیر لذت ببرد و محیط اطراف را کشف کند. ۲. می‌تواند لجوجانه با تمام توانش در برابر حرکت گاری مقاومت کند و در نهایت پشت سر گاری کشیده شود.

به جای جنگ با تک تک بخش‌های کوچک زندگی، بهتر است قابلیت پذیرش داشته باشیم. اگر طرف جلوی شما می‌پیچد، خب کاری است که شده. اگر نمره‌هایتان بد هستند، خب پیش آمده است، این فرصت را دارید که خود را برای امتحانات بعدی آماده کنید. اگر قطار دیر می‌آید، خب دیر آمده است. شاید همین دیر آمدن خودش فایده‌ای داشته باشد، کسی چه می‌داند؟ تنها چیزی که می‌دانید این است که قطار نیامده. و این مشکلی ندارد، شما که این قطار را هدایت نمی‌کنید.

بخش زیادی از قدرت رواقی‌گری از همین ناشی می‌شود. درونی کردن این حقیقت اساسی که «ما می‌توانیم کنش‌هایمان را کنترل کنیم و نه پیامدهایشان را» به ما احساس اطمینان می‌دهد، چون هرچه در توانمان بوده است را عرضه کرده‌ایم و این اطمینان به ما امکان می‌دهد که با آرامش هرچه پیش می‌آید را بپذیریم.

دن میلمن در کتاب خود، مسیر جنگ‌جوی صلح‌جو می‌گوید: «رنج، مقاومت روانی ما در مقابل اتفاقات جاری است.»

یوتیمیا که می‌توان آن را آسودگی ترجمه کرد، یعنی پیدا کردن مسیر خود و قدم نهادن بر آن. احساسی است که وقتی حقیقتاً و کاملاً به خودمان اعتماد داریم، به سراغمان می‌آید. وقتی مطمئنید کاری که انجام می‌دهید درست است و نیازی نیست به صحبت‌های دیگران گوش کنید. نیازی نیست پیش‌بینی کنید و همیشه خودتان را با دیگران مقایسه کنید.

ما به جای این‌که به گرگ اجازه بدهیم در هنگام عصبانیت، اضطراب یا گرسنگی کنش‌های ما را هدایت کند، با آرامش رفتار می‌کنیم. این گرگ می‌تواند هر قدر که می‌خواهد غرولند کند یا زوزه بکشد، ما نمی‌ترسیم و کاری که خودمان می‌خواهیم را انجام می‌دهیم. گرگ به جز ایجاد احساس تمایل به کنش نمی‌تواند نقشی در تصمیمات ما داشته باشد.