بریده‌هایی از کتاب رواقی گری؛ فلسفه زیستن خردمندانه

«آتش مشتعل هرچیزی که به داخلش پرتاب می‌شود را به شعله و روشنایی تبدیل می‌کند.» مارکوس آئورلیوس

فلسفه‌ات را توضیح نده، آن را مجسم کن.» اپیکتتوس

«همه می‌میرند. پس بهتر است به جای زندگی طولانی، یک زندگی باافتخار داشته باشیم.» موسونیوس روفوس

«اگر فرد نداند کشتی‌اش به سمت کدام بندر در حال حرکت است، هیچ بادی به کار او نخواهد آمد.» سنکا

چیزی که توهین را آزاردهنده می‌کند محتوای آن نیست بلکه تفسیر ما از این توهین‌ها مهم است.

فلسفهٔ حقیقی یعنی کمی آموزش نظری و کلی تمرین عملی، درست مانند کاری که کشتی‌گیران دوران باستان و موج‌سواران دنیای امروز انجام می‌دهند. در نظر داشته باشید که در موج‌سواری، بعد از یک کلاس نظری خیلی سریع که روی ساحل انجام می‌شود، وارد آب می‌شویم. امواج سنگین از کتاب‌های آموزشی آموزگاران بهتری هستند.

دفعهٔ بعد که اتفاق ناراحت‌کننده‌ای برایتان رخ می‌دهد، تصور کنید برای یک نفر دیگر رخ داده است. از خودتان بپرسید اگر این اتفاق برای دوستتان رخ داده بود واکنشتان چقدر متفاوت بود. اگر وقتی برای دوستتان رخ داده آن‌قدرها بد نیست، پس وقتی برای شما رخ می‌دهد هم نباید این‌قدر بد باشد.

بیایید از آرامش ذهنی‌مان محافظت کنیم. «اولین کار این است که هیجان زده نشوید.»

«افکارتان را به این صورت چارچوب‌بندی کنید. شما یک فرد بالغ هستید، دیگر اجازه نمی‌دهید برده باشید، دیگر اجازه نمی‌دهید مثل عروسک هر ضربهٔ روحی شما را دنبال خود بکشد و دیگر دربارهٔ اقبال فعلی شکایت نمی‌کنید یا از آینده نمی‌ترسید.»

مارکوس می‌گوید درست است که دیگران می‌توانند جلوی کارهای ما را بگیرند، ولی آن‌ها قدرت ایستادن در برابر خواسته‌ها و تمایلات ما را ندارند. ذهن ما سازش‌پذیر است. اگر به نظر بیاید چیزی علیه ماست، می‌توانیم خود را سازگار کنیم و آن را به فرصتی برای رشد تبدیل کنیم. ما می‌توانیم موانع را به فرصت تبدیل کنیم.

این دیوانگی است. این ذهن مال خودمان است. بدن، اموال یا دوستانمان شاید مال ما نباشند ولی ذهن هست. اما توجه نمی‌کنیم و اختیار آن را دست هر کسی می‌دهیم.

بر روی چیزهایی که در کنترل دارم تمرکز کنم، واقعیت را به همان صورتی که هست بپذیرم و مسئولیت زندگی‌ام را برعهده بگیرم چرا که این قدرت همیشه در وجود من هست

آتش موانع را به سوخت خود تبدیل می‌کند. آن‌ها تنها آتش را قوی‌تر می‌کنند.

همیشه یادتان باشد؛ موانع و موقعیت‌های چالش برانگیز ما را قوی‌تر می‌کنند،

«بازگشت همیشگی به هماهنگی سلطهٔ شما به آن را افزایش می‌دهد.»

پس هر وقت دیدیم داریم عقب می‌افتیم و لنگ می‌زنیم، باید سریع خود را بازیابی کنیم و به مسیر برگردیم. ما در این بازی می‌توانیم اتفاقات ناگهانی دلچسبی را به نفع خود رقم بزنیم. و هرچه بیشتر خود را کنترل کنیم و به تعادل برگردیم، بهتر می‌شویم.

برایان جانسون، فیلسوف نوین، این ماجرا را «بازی خونسردی» می‌نامد. قوانین آن ساده هستند؛ ۱. ببینید کِی در تعادل نیستید. مثلاً وقتی که به خاطر ترافیک، همسرتان یا یکی از همکاران صبر خود را از دست می‌دهید. سپس ۲. ببینید چقدر سریع می‌توانید خود را کنترل و اصلاح کنید و دوباره خودتان را به خونسردی برسانید.

همه گه‌گاهی غافل‌گیر می‌شویم. نه فقط با اتفاقات بزرگ که حتی با مسائل پیش پاافتاده و البته معمولاً با رویدادهایی که غیرمنتظره هستند. قطار به موقع نمی‌رسد، دوچرخه‌تان را می‌دزدند، دوستتان لحظهٔ آخر قرار را لغو می‌کند. این موقعیت‌های نه چندان مهم در لحظاتی که ضعیف هستیم می‌توانند ما را از پا دربیاورند. تعادل خود را از دست می‌دهیم و تندخو و بدعنق می‌شویم.

«وقتی فشار شرایط، خونسردی‌تان را مختل می‌کند، بدون هیچ اتلاف وقتی خودداری‌تان را دوباره به دست بیاورید و آن‌قدر خارج از ریتم نمانید که دیگر نتوانید به خودتان کمک کنید. بازگشت همیشگی به هماهنگی، سلطهٔ شما به آن را افزایش می‌دهد.»

هر آدم جذاب فرصتی است برای خودداری. هر آدم آزاردهنده فرصتی است برای صبوری، مهربانی و بخشندگی. هر موقعیت چالش‌برانگیز فرصتی است برای پشتکار و سخت‌کوشی.